КъБР- м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбекрэ «Зэчиймрэ ехъулIэныгъэмрэ» щIэныгъэ фондым и унафэщI, «ЩIэныгъэ» лъэпкъ проектым и Жылагъуэ-гъэзэщIакIуэ советым и унафэщI Шмелёвэ Еленэрэ ирагъэкIуэкIащ Гъуазджэм, спортым, егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэ зэфIэкI къыщызыгъэлъагъуэ сабийхэм зегъэужьыным хуэгъэпсауэ КъБР-м щылажьэ «Антарес» щIыналъэ центрым и Попечительскэ советым и зи чэзу зэIущIэр.
ЗэIущIэм хэтащ УФ-м и Къэрал Думэм и депутатхэу Геккиев Заур, Родинэ Викторие, КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэ Къардэн Мурат, КъБР-м и Парламентым ЕгъэджэныгъэмкIэ и комитетым и унафэщI Емуз Нинэ, КъБР-м и Парламентым и депутат, «Налшык» хьэлвэ къыщыщIагъэкI заводым и генеральнэ директор Къудали Мухьэмэд, КъБР-м и Iэтащхьэм и Администрацэм и УнафэщI Къуэдзокъуэ Мухьэмэд, КъБР-м егъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Езауэ Анзор; Налшык къалэм и администрацэм и унафэщI Ахъуэхъу Таймураз, ХъумапIэ банкым и Къэбэрдей-Балъкъэр къудамэм и унафэщI Бейтыгъуэн Залинэ, Бгылъэ щIыпIэхэр джыным елэжь институтым и унафэщI Беккиев Мухътар, Кавказ щIалэгъуа- лэм зыщагъасэ тренинг центрым и унафэщI Борисевич Екатеринэ, Эксперт советым щыщ, КъБКъУ-м Компьютер IэмэпсымэхэмкIэ и кафедрэм и профессор Хьэшыр Татьянэ, видеоконференц IэмалкIэ - «Ай Ти Ви Групп» IуэхущIапIэм и унафэщI Алтуев Мурат, «Кавказ. РФ» IуэхущIапIэм и генеральнэ директор ТIымыжь Хьэсэн сымэ.
ЗэIущIэр къыщызэIуихым, КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIэ Казбек и псалъэм къыщыхигъэщащ «Антарес»-р республикэм дежкIэ мыхьэнэшхуэ зиIэ проекту зэрыщытыр.
Центрыр «Дэтхэнэ сабийми и ехъулIэныгъэ» федеральнэ проектым ипкъ иткIэ 2019 гъэм къызэIуахауэ щытащ.
«Ар къызэдгъэпэщыным мыхьэнэшхуэ етту делIэлIащ, унафэщI къэс езым и гуащIэ Iуэхум хилъхьащ схужыIэнущ. Сэ езым егъэджэныгъэм епха унафэхэр си нэIэ щIэтащ. Центрыр Налшык и курорт Iыхьэм хиубыдэ сабий санаторэм зэрыщыIэм и фIыгъэкIэ, республикэм ис сабийхэм къалъыс IуэхущIапIэр езыхэм къагъэсэбэпыну хуит хъужахэщ, иджы нэгъуэщI IэмалкIэ. Ар къызэIуихын папщIэ республикэм къыхуаутIыпщауэ щытащ сом мелуан 213-м щIигъу, щIыналъэм и бюджетым щыщи текIуэдащ. Аращи, нобэ Центрым лэжьыгъэшхуэ зэфIегъэкI ди сабийхэм ябгъэдэлъ зэчийхэр наIуэ къэщIыным, къыдалъхуа зэфIэкIым зегъэужьыным теухуауэ. Ар Урысейм и Президент Путин Владимир ди пащхьэ къригъэува къалэнхэм ящыщщ», - жиIащ КIуэкIуэ Казбек.
Шмелёвэ Еленэ къызэхуэсахэм сэлам яриха нэужь, Къэбэрдей-Балъкъэрым егъэджэныгъэм къыдэкIуэу сабийхэм ират щIэныгъэм зыщрагъэужьын папщIэ куэд зэращыхузэфIэкIыр жиIащ. А лъэныкъуэмкIэ къалэн нэхъыщхьэу дяпэкIи щытынур «сабийхэм заузэщIыну Iэмал псори етынырщ, сыту жыпIэмэ, инфраструктурэ зызыубгъуамрэ IэщIагъэм хэзыщIыкI лэжьакIуэхэмрэ сыт щыгъуи щIэупщIэшхуэ яIэнущ».
«Къэрал программэм псори хиубыдэн папщIэ, республикэм и щIыналъэ псоми зэхуэдэ Iэмал ефтыныр япэ зэривгъэщыр хэкIыпIэ пэжу къэвгъуэтащ. Иджыпсту мы щIыналъэ центрым зэфIигъэкI лэжьыгъэхэр «Сириус» IуэхущIапIэм щапхъэ трихыурэщ зэрищIэр, ди лэжьэгъухэм кърат чэнджэщхэм едаIуэурэ. Ар фызылъэIэсыпхъэ мурадым хуэм-хуэмурэ фызэрыхуэкIуэм и щыхьэтщ, сабийхэри фэри хъарзынэу фыхэгъуэзащ а Iуэхум. IэщIагъэлIхэр я акъыл зэтехуэу зэрызэдэлажьэр щыплъагъукIэ, уи фIэщ мэхъу центрым и унафэщIхэр къыхэзыхахэр зэрыщымыуари, хэкIыпIэу къагъуэтахэр псоми я зэхуэдэ бгъэдыхьэкIэ пэжу зэрыщытри», - жиIащ Шмелёвэ Еленэ.
КIуэкIуэ Казбек Шмелёвэ Еленэ фIыщIэ хуищIащ лэжьыгъэр къазэрыдиIыгъым, къыдэкIуэтей щIэблэми, егъэджэн Iуэхум хэпщIахэми мыхьэнэшхуэ зиIэ лэжьыгъэшхуэ зэрадригъэкIуэкIым щхьэкIэ.
«Шэч хэмылъу, абыхэм къалэжь пщIэшхуэ яхуэпщIыну. Нобэ ар зыщIыпIэ нэсыфа, дызыгъэгуфIэ ди сабийхэм ядэтлъагъум къыдгурегъаIуэ икIи Iэмал имыIэу а лэжьыгъэм нэхъ куужу зедгъэужьынущ. Ди щIыналъэм сыт нэхъри нэхъапэу къыщыдолъытэ сабийхэм щIэныгъэ еттыныр. Аращ ди республикэм и къэкIуэнур зэлъытар», - жиIащ КIуэкIуэ Казбек.
ЩIыналъэ центрым и лэжьыгъэр къипщытэжащ КъБР-м егъэджэныгъэмкIэ, щIэныгъэмрэ щIалэгъуалэм я IуэхухэмкIэ и министр Езауэ Анзор. Абы къыхигъэщащ лъэныкъуэ зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ сабийхэм ябгъэдэлъ зэчийр къэгъэнэIуэнымрэ абыхэм зегъэужьынымрэ центрым иригъэкIуэкI лэжьыгъэ псоми я нэхъыщхьэу зэрыщытыр.
«Зэчий зыбгъэдэлъ сабийхэмрэ щIалэгъуалэмрэ наIуэ къэщIыныр, абыхэм ядэлэжьэн Iуэхур республикэм щофIакIуэ. Центрым и фIыгъэкIэ ар нэхъ зэтеухуа, и ехъулIэныгъэхэри нэхъыбэ хъун хуейуэ аращ. А мурадым дылъэIэсын папщIэ, диIэ Iэмалхэр нэхъыфIу къэдгъэщхьэпэн, щIэныгъэ нэхъыщхьэ щызрагъэгъуэт еджапIэхэм, щIэныгъэ центрхэм, IэщIагъэм хуэзыгъэхьэзыр IуэхущIапIэхэм нэхъыбэу ядэлэжьэн хуейуэ аращ», - дыщIигъуащ Езауэ Анзор.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъахэм къыхагъэщащ «Антарес»-р КъШР-м щыIэ, Инджыдж ЦIыкIу дэт РАН-м и астрофизикэ обсерваторием зэрыдэлажьэр; КъБР-м математикэ щIэныгъэм зыщиужьын пап-щIэ, Адыгэ университетым и Кавказ математикэ центрым и гъусэу проект щхьэхуэм зэрелэжьыр; 2020 - 2021 гъэхэм Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщу сабий 29-рэ егъэджакIуэ 22-рэ я щIэныгъэм щыхагъэхъуа «Сириус» центрым пыщIауэ зэрыщытыр.
«Антарес» центрым еубыд IэмэпсымэщIэхэмкIэ узэда лабораторэхэр зыхэт еджакIуэ корпус, абы хэтщ шахмат ущыджэгу, музыкэм, сурэт щIыным зыщебгъасэ, литературэ хьэщIэщхэр.
«Антарес»-м Iуэху хэхам хуэгъэпса егъэджэкIэ сменэрэ онлайн Iэмалымрэ щолажьэ, псори зэхэту абы зыхрагъэтхащ сабий 4800-м нэсым. Илъэс блэкIам абы и профильнэ сменэм щеджащ щIыналъэ щхьэхуэхэмрэ къалэхэмрэ щыщу еджакIуэ миным нэс. ЦIыху нэхъыбэ зыхэпщIа лэжьыгъэу «Антарес»-м иригъэкIуэкIахэм ящыщщ «Урысейр зэхуэдэ Iэмал къозыт къэралщ» зи фIэщыгъэ президент платформэм хыхьэ «Зыгъэпсэхугъуэ ин» проектыр. Абы хэтащ сабий мин I5-м нэс. Дызэрыт илъэсым и гъатхэпэм центрым щекIуэкIа «Хьэрш программэ «Сириус-2021» урысейпсо егъэджэныгъэ сменэм хэпщIа хъуащ УФ-м и щIыпIэ 39-м щыщу сабии 130-рэ.
Центрым лэжьэн зэрыщIидзэрэ, 5 - 11-нэ классхэм щIэс сабийхэм папщIэ сменэу 47-рэ ирагъэкIуэкIащ. Абыхэм къызэщIаубыдащ еджакIуэ 1784-рэ, онлайн IэмалкIэ - цIыху 785-рэ. Псори зэхэту зэхьэзэхуэ хэдэрыхэхым къызэщIиубыдащ еджакIуэ 20000.
«Антарес» центрым и Эксперт советым и лэжьыгъэр къипщытэжащ Хьэшыр Татьянэ. Ар тепсэлъыхьащ къыкIэлъыкIуэ илъэсым зыхуагъэувыж къалэнхэм. КъинэмыщIауэ, зэIущIэм зэхъуэкIыныгъэ щхьэхуэхэр хилъхьащ Попечительскэ советым и зэхэтыкIэм.
«Антарес» щIыналъэ центрым и унафэщI Джаппуевэ Тамарэ тепсэлъыхьащ я лэжьыгъэм адэкIэ здиунэтIыну лъэныкъуэхэм. КъыкIэлъыкIуэ илъэсым мурад зыхуащIыж республикэм щекIуэкI Урысейпсо олимпиадэхэм я еджапIэ, щIыналъэ Iыхьэхэм тест IэмалкIэ узэрыхэтыну Iэмэпсымэхэр зэрагъэпэщыну. Ахэр бжыгъэр зи тегъэщIапIэ Iэмэпсымэхэр къагъэсэбэпу ирагъэкIуэкIынущ. КъинэмыщIауэ, 5 - 8-нэ классхэм щIэс сабийхэм папщIэ республикэ олимпиадэ ирагъэкIуэкIынущ сабий зэчиифIэхэр пасэу къыхацIыхукIын мурадкIэ. «А Iэмалхэм олимпиадэхэм къыщыхэжаныкIхэр къэтщIэну Iэмал къыдатынущ, «Антарес»-м и лэжьыгъэм хэтхэм я цIэ-унэцIэхэри нэхъыбэ хъунущ», - жиIащ Джаппуевэ Тамарэ.
Мыпхуэдэ гупыж къыхалъхьащ: «Антарес» центрым иджыри «Кампус» - ущыжей хъуну къудамэ - къыгуащIыхьыну, щIыпIэ жыжьэ къикI еджакIуэхэр абы щIэсын хуэдэу.
КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек зэIущIэр щиухым къыхилъхьащ 2022 гъэм гъатхэпэм и 1-м и пэ къихуэу, егъэджэныгъэм къыдэкIуэу сабийхэм драгъэкIуэкI Iуэхухэм хагъэхъуэну, щIэныгъэм зезыгъэубгъу программэщIэхэм зрагъэукъуэдиину, профильнэ сменэхэм ящIэнухэр щаубзыхукIэ щэнхабзэмрэ спортымкIэ IуэхущIапIэхэм зыпащIэну, иджырей егъэджэныгъэ Iэмалхэм лъэщIыхьэ IэщIагъэлI щыIэн хуэдэу, егъэджакIуэхэм ядэлэжьэну.