ЩIЫГУМ И ЗЭХЭЛЪЫКIЭ

Бгыжьэ - бгы дурэш зэв. Щапхъэ: «Бгыжьэм и лъабжьэр кIыхьу, кууэ щIэупщIыкIат». (Шортэн Аскэрбий).

Губгъуэшэкъракъ - зыри щымыпсэу, къэкIыгъэ щIагъуи къыщымыкI губгъуэ нэщI.

ГузэпыщIэ - IуащхьитI зэхуакур зэпызыщIэ, уанэгум ещхь щIы Iыхьэм, щыгу зиIэ щIыпIэ хэIэтыкIа зэпэгъунэгъуитIым я зэпылъыпIэм апхуэдэу йоджэ. Щапхъэ: «Игужь ипщэм къежэха шумрэ игужь ищхъэрэм къежэха мыщэмрэ гузэпыщIэм щызэIущIащ» (Адыгэ IуэрыIуатэ).

Гъуэдыдж - гъуэ, бгъэнщIагъ куу. Щапхъэхэр: «Чей лъабжьэм и щIэм зы гъуэдыдж гуэр иIэт, унэмыплъысу»; «Ар зы махуэ гуэр зекIуэ къикIыжу къуршымкIэ къыщыщхьэдэхыжым, зы гъуэдыдж гуэр IущIащ» (Адыгэ IуэрыIуатэ).

Гъуэжлау - гъуащхьэ куэд зиIэ щIыпIэ. Щапхъэ: «Iуащхьэ лъапэм ущымыжей, гъуэжлау Iуфэхэм убгъэдэмыхьэ». («Iуащхьэмахуэ» журнал).

Гъуэфылъэ – Уэх мыхьэнэр къикIыу, Псыжь, Инжыдж псыхъуэхэм дэс адыгэхэм я деж щызекIуэ псалъэщ. Щапхъэ: «Шыхъуэм шы гуартэр IуащхьэжьитIым яблихури гъуэфылъэм ириутIыпщхьащ». (Адыгэ IуэрыIуатэ).

ДамэщI - дапхъэ теплъэ зиIэу, бгы нэкIухэм узыщрихьэлIэ занщIапIэ. Мыри къэбэрдей хьэжрэтхэмрэ беслъэнейхэмрэ я деж щызекIуэ псалъэщ. Щапхъэ: «Мэкъу дыгъэл Iэтэшхуэхэр джабэ дамэщI цIыкIухэм къоувэ». («ЛъэбакъуэщIэхэр»).

ДэкIыней - узыдэкIыну гугъу. Щапхъэ: «Адрей бжьэпэхэр задэщ, дэкIынейщи, уи щхьэр ерагъыу пхудэх къудейщ». («Iуащхьэмахуэ» журнал).

Жьанэ - къуэладжэр ищхьэу е и лъабжьэу щызэхуэкIуэ, щиух. Щапхъэ: «Дэ ды къущхьэт, къущхьэ жьанэм дыщалъхуат, Дэ дыкъэзылъхугъэри дыщэкI унагъуэти, ар мэунэ». (Уэрэдыжь).

ЛУЦЭ СулътIан.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

19.04.2024 - 09:01

ДИ ЩIЫНАЛЪЭМ И ЩIЫПIЭ ДАХЭХЭР

Тамбукъан гуэл шыугъэм илъэс 700 тхыдэ къызэринэкIащ. Абы ит псыр ижыркъым, мыл ткIужхэмрэ уэшххэмкIэ ирикъуу аращ. Абыхэм къадэкIуэу ябрууауэ щыта жапIэхэмкIэ абы хохъуэ минеральнэ псы.

19.04.2024 - 09:01

ХЬЭЩIЭЩХЭМРЭ ХЬЭЩIЭХЭМРЭ

2024 гъэм и япэ мазищым къызэрагъэлъагъуамкIэ, хьэщIэщым къыщыувыIэну махуэу зыщрагъэтхамрэ абы щыщIэтIысхьа махуэмрэ я зэхуакум дэлъ пIалъэм и кIыхьагъымкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым къэралым и щIыналъ

18.04.2024 - 12:25

ЖЫДЖЭРУ ЗЫЗЫУЖЬ IЭНАТIЭ

2024 гъэм и япэ мазищым къриубыдэу Къэбэрдей-Балъкъэрым зыщызыплъыхьыну къэкIуа туристхэм я бжыгъэр мин 398-рэ хъуащ икIи ар процент 24,8-кIэ нэхъыбэщ къапщытэж лъэхъэнэм ирихьэлIэу нэгъабэ щыIа бж

18.04.2024 - 10:01

УРЫСЕЙМРЭ ИСЛЪАМ ДУНЕЙМРЭ

УФ-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэ Хуснуллин Марат иджыблагъэ иригъэкIуэкIащ «Урысеймрэ ислъам дунеймрэ: KazanForum» дунейпсо экономикэ зэхуэсым и къызэгъэпэщакIуэ комитетым и зэIущIэр.

18.04.2024 - 09:03

КЪАПЭЛЪЭЩЫН КЪАХЭКIАКЪЫМ

Урысейм иджырей пятиборьемкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Киров къалэм щекIуэкIащ.