Урысейм щыщ щIэныгъэлIи 120-м Президент Путин Владимир «Тхыгъэ зэIуха» хуагъэхьащ Адыгэ Республикэм хыхьэ Лъагъуэнакъэ та­фэм щрагъэкIуэкIыну я ­мурад ухуэныгъэхэр и нэIэ щIигъэувэну елъэIуу.

2019 гъэм щIышылэм и 20-м Путин Владимир Федеральнэ Зэхуэсым зэрызыхуигъэза тхыгъэм щы­теп­сэ­лъыхьауэ щытащ заповедниккIэ зэ­джэ, тхыдэ мыхьэнэ зиIэ щIыпIэхэм епха лэжьыгъэхэр зэрызэфIахыпхъэм теухуауэ: «Тхыдэ фэеплъу къалъытэ щIыпIэхэр туризм IуэхукIэ ­къагъэщхьэпэнкIэ хъумэ, абыхэм яу­быд щIымрэ щIыуэпсымрэ хъумэныр нэхъапэу щытын хуейщ, «экологи­ческий туризм» фIэкIа езэгъынукъым апхуэдэ щIыпIэхэм. ЩIым щыщ Iы­-хьэ пычын, абы жыг къыщиупщIыкIын, ухуэныгъэ Iуэху щыукъуэдиин хуэ­дэхэр абыхэм ехьэлIапхъэкъым. Шэч хэлъкъым апхуэдэ щIыналъэхэм щыпсэу цIыхухэм я гукъыдэжыр къыпфIэмыIуэхуу зэрымыхъунуми».
А Iуэху бгъэдыхьэкIэ узыншэр ягу къагъэкIыжкIэрэ, щIыуэпсым елэжь щIэныгъэлIи 120-м Президентым зы­хуагъазэ Лъагъуэнакъэ тафэм щау­хуэну загъэхьэзыр турист екIуэлIапIэм епха лэжьыгъэхэр нэуфIыцI­щхьэрыуэу кърахьэжьэныр яхуимыдэну елъэIуу.
ЩIэныгъэлIхэм я тхыгъэм къыхагъэщ 2021 гъэм гъатхэпэм и 6-м УФ-м и Правительствэм Лъагъуэнакъэ ­«биосферэ полигон» жыхуаIэм хуэ­-   дэ зэрыщаухуэнум теухуа Уна­фэ №561-м Iэ зэрыщIидзар. Сом меларди 7,6-рэ зытекIуэдэну а ухуэныгъэм и Iуэхур мызэ-мытIэу и къэпсэлъэныгъэхэм къыщиIэтащ Адыгэ Республикэм и Iэтащхьэ КъумпIыл Мурати. Бытырбыху иджыблагъэ щекIуэкIа Экономикэ зэхуэсышхуэми абы щы­тепсэлъыхьащ. Ауэ ахэр зэреплъымкIэ, Лъагъуэнакъэ тафэм щызэхуэ­хьэса щIыуэпс хъугъуэфIыгъуэхэм Iэ пхъашэкIэ уеIусэмэ, абы къыщыкI ­удзхэри, ис хьэпщхупщхэри, псэущхьэхэри, бзухэри, Адыгеймрэ Краснодар краймрэ псы къабзэкIэ зы­щыгугъ псыежэххэм къэс щIыщIагъ псыхэри кIуэдыжынкIэ хъунущ. ЩIэ­ныгъэлIхэм дэтхэнэ зыри къыхураджэ къаIэта Iуэхур даIыгъыу щIыпIэ телъыджэр  яхъумэну.