Урысей тхыдэ зэгухьэныгъэм, УФ-м и тIасхъэщIэх IэнатIэм я унафэщI Нарышкин Сергей МГИМО-м щригъэкIуэкIа зэIущIэм видео зэпыщIэныгъэкIэ хэтащ КъБР-м и Парламентым, Урысей тхыдэ зэгухьэныгъэм и Къэбэрдей-Балъкъэр щIыналъэ къудамэм и советым я УнафэщI Егоровэ Татьянэ.
ЗэIущIэм къыщызэщIакъуэжащ зэгухьэныгъэр 2020 гъэм зэлэжьахэр. Нарышкин Сергей жиIащ IуэхущIапIэр щIэрыщIэу зэраухуэжрэ и проектхэм, Урысейм и мызакъуэу, хамэ къэралхэми щIэупщIэ яIэ зэрыщыхъуар. Тхыдэ зэгухьэныгъэм къызэригъэпэщ щIэныгъэ лэжьыгъэхэм къызэщIрагъэубыдэм гъэ къэс хэхъуэ зэпытщ.
Къэпсэлъам къыхигъэщащ тхыдэмкIэ щIэныгъэ лэжьакIуэхэр зэрагъэхьэзырым зегъэужьыным мыхьэнэшхуэ иIэу къызэрилъытэр, апхуэдэуи школхэм а дерсыр зэрыщрагъэджым зэпымыууэ я нэIэ трагъэтын зэрыхуейр.
- Тхыдэр и лъабжьэу жыпIэ хъунущ цIыхум и зыужьыныгъэм, хэкупсэ ар хъуным, - къыхигъэщащ Нарышкиным.
ЗэIущIэм щыхэплъащ Хэку зауэшхуэм зэрыщIидзэрэ илъэс 80 зэрырикъум, иджырей урысей къэралыгъуэм и илъэс 30-м, Ништадт зэгурыIуэныгъэр зэрызэращIылIэрэ илъэс 300 зэрыдэкIам, нэгъуэщI махуэхэми ехьэлIауэ зэгухьэныгъэр зэлэжьынухэм.
- ЗэIущIэм щаубзыхуащ Урысей тхыдэ зэгухьэныгъэм 2021 - 2024 гъэхэм гулъытэ зыхуищIыну Iуэхугъуэ нэхъыщхьэхэр. ИкъукIэ ди гуапэщ зэгухьэныгъэм 2024 гъэм зэлэжьыну къигъэлъэгъуа Iуэхугъуэхэм Налшык къалэр къызэрыунэхурэ илъэс 300 зэрырикъур зэрахэтыр. ЗэрытщIэщи, республикэм и къалащхьэр 1724 гъэм къызэрагъэпэщауэ щытащ. Шэч хэмылъу, щIыналъэ къудамэм гулъытэ хэха хуищIынущ а Iуэхум, - жиIащ Егоровэ Татьянэ.
Зэхуэсым Урысей тхыдэ зэгухьэныгъэм и унафэщIу илъэсищ пIалъэкIэ лэжьэну Нарышкин Сергей щыхахыжащ. УнафэщIхэм ящыщу къагъэлъэгъуащ МГИМО-м и ректор Торкунов Анатолий, РАН-м Сыбырым щиIэ къудамэм археологиемрэ этнографиемкIэ и институтым и щIэныгъэ унафэщI Деревянкэ Анатолий, РАН-м тхыдэмкIэ и институтым и щIэныгъэ унафэщI Чубарьян Александр сымэ.
ЗэIущIэм щагъэбелджылащ тхыдэмкIэ щIэныгъэ лэжьакIуэхэр гъэхьэзырынымкIэ зэгухьэныгъэм и комиссэр икIи абы и унафэщIу ягъэуващ IуэхущIапIэм и Советым хэт, УФ-м юстицэмкIэ и министрым и къуэдзэ Логинов Андрей. Комиссэм и мурадщ тхыдэ, археологие щIэныгъэхэмкIэ УФ-м и щIыналъэхэр зыхущыщIэ IэщIагъэлIхэр игъэбелджылыну, егъэджэныгъэ программэхэр зэрырагъэфIэкIуэну Iэмалхэм елэжьыну.
Къыхэгъэщыпхъэщ, Урысей тхыдэ зэгухьэныгъэр 2012 гъэм мэкъуауэгъуэм и 20-м къызэрызэрагъэпэщыжар. Мы зэманым абы и къудамэхэр къэралым и щIыналъэ 50-м щIигъум къыщызэIуахауэ щолажьэ. IуэхущIапIэм и мурад нэхъыщхьэр хэку, дунейпсо тхыдэр егъэджыным, апхуэдэуи цIыхубэм я блэкIар хъумэным теухуауэ жылагъуэми, къэралми, щIэныгъэлIхэми я къарур зэщIэгъэуIуэнырщ.