КъМР-ни Парламентини президиумуну кезиулю жыйылыуун спикер Татьяна Егорова бардыргъанды. Анда «правительстволу сагъатны» чеклеринде къурулуш эм жашау журт-коммунал мюлк министр Алим Бербеков шахарланы бла эллени болумларын игилендириу жаны бла жумушла къалай тамамланнганларын билдиргенди. Сёз кёп къатлы юйлени арбазларын жангыртыуну, спорт майданла ишлетиуню юслеринден барады.
Министр билдиргенича, республикада «Шёндюгю шахар болумну къурау» къырал программа жашауда бардырылады. Аны чеклеринде 2024 жылгъа дери жамауат бирге хайырланнган 226 жерни бла кёп къатлы юйлени 775 арбазын жангыртыргъа план салыннганды.
Министр айтханыча, ахыр жыллада бу жаны бла уллу иш толтурулгъанды. Сёзге, 2018 жылда 90 арбаз бла жамауат бирге жыйылгъан 21 жер, дагъыда тёрт парк жангыртылгъандыла. Программагъа республиканы 17 шахары бла эли къатышхандыла.
2019 жылда 145 арбазны бла жамауат бирге хайырланнган 28 жерни тапландырыргъа къолдан келгенди. Былтыр а быллай жумушла республиканы 39 шахарында бла элинде тамамланнгандыла. Алада 122 арбаз бла 39 жамауат жер шёндюгю излемлеге кёре тюрлендирилгендиле. Быйыл а 40 муниципал къуралыуда бардырыллыкъдыла айбатландырыу жумушла, ол санда 89 арбаз бла жамауат бирге хайырланнган 31 жер жангыртыллыкъдыла.
Аукционну кезиуюнде ахча аялгъаныны хайырындан къошакъ къурулуш жумушла толтурургъа онг барды. Аны бла байламлы правительстволу бегимге тюзетиуле хазырланнгандыла. Алай бла муниципал программалагъа субсидияла юлешинирикдиле.
Быйыл 26 апрельден 30 майгъа дери 2022 жылда жангыртылыргъа керекли жерлени айырыу жаны бла къол кётюрюу бардырылгъанды. Анга Нальчик, Баксан, Прохладна, Май, Тырныаууз шахарла къатышхандыла, жамауат бирге хайырланнган 23 жер кёргюзтюлгенди. Аладан жетиси сайланнганды.
Сёз спорт майданланы юсюнден да баргъанды. «Демография» миллет проектни «Спорт – жашауну жоругъу» деген федерал проектини чеклеринде 2020 жылда РФ-ни Спорт министерствосуну бла КъМР-ни Правительствосуну араларында юч келишим къабыл кёрюлгенди. Алагъа тийишлиликде, республикагъа федерал бюджетден 33 спорт объектни къурулушуна ахча бёлюнеди.
2021 жылда «КъМР-де эллени айнытыу» къырал программаны чеклеринде социал магъаналы юч проектни толтурургъа белгиленеди.
Экология жаны бла таза къурулушну айнытыуну юсюнден да айтылгъанды. Министр бу мадарны сингдирирге онг болмагъанын чертгенди. Анга къоранчла уллудула, къурулуш материалла чыгъарыу жаны бла технологияла жокъдула, сёзге мекямланы башларын жашиллендириу эм башхала. Аны хатасындан республикада юйлени проектлерин хазырлагъанда «жашил» технологияланы сингдирирча онгла алыкъа жокъдула.
Докладны сюзе, Татьяна Егорова, аукционну кезиуюнде ахча нек аялгъанды, ол къурулушну качествосун осал этерик тюйюлмюдю, деп соргъанды. Министр аукцион 92 контрактха кёре бардырылгъанын, аладан бирлерини багъалары 2-10 процентге учуз болгъанларын билдиргенди. Ол къурулуш ишлени качествосу бла байламлы тюйюлдю. Министерствону къуллукъчулары жангыртыу жумушла тамамланнган жерледе хар ыйыкъдан да боладыла, иш къалай баргъанын тинтедиле, ачыкъланнган кемчиликлени кетериу жаны бла мадарла толтурадыла.
Экология жаны бла таза къурулушну айнытыуну юсюнден соруулагъа жууаплай, докладчы рынок экономиканы кезиуюнде компанияла хайыр алыр ючюн ишлегенлерин чертгенди. Алай «жашил» къурулушну сингдирир ючюн а тийишли праволу база керекди, ол санда федерал даражада.
Спикерни орунбасары Мурат Карданов а Нальчикде спорт майданланы ишлетиуню юсюнден соргъанды. Министр билдиргенича, ол жаны бла соруу Спорт министерство бла бирге сюзюледи, жангы микрорайонланы проектлери хазырланнганда битеу излемле сакъланадыла.
Билим бериу, илму эм жаш тёлюню ишлери жаны бла комитетни башчысы Нина Емузова тап халгъа ненча арбаз келтирилгенин билирге сюйгенди. Алим Бербековну айтханына кёре, 2800 кёп къатлы юйню арбазлары жангыртылгъандыла, ол а битеу арбазланы 40 процентиди. Министерство программаны болжалдан алгъа бошаргъа белгилейди.
Депутатла ведомствону, муниципалитетлени эмда къурулуш компанияланы араларында байламлыкъланы къурауну, тамамланнган жумушланы качествосун тинтирге кереклисини, прогноз шартланы юслеринден да соргъандыла.
Докладны сюзгенден сора жууаплы органлагъа эсгертиуле къабыл кёрюлгендиле.
* * *
Президиумну жыйылыуунда уа «КъМР-де къолайсыз юйюрлеге, кеслери алларына жашагъан инсанлагъа къырал социал болушлукъну юсюнден» республикалы законну 2-чи эм 4-чю статьяларына тюзетиулеге къаралгъанды. Федерал законланы проектлерине эсгертиуле этилгендиле, законодательный башламчылыкъла да тинтилгендиле.
Президиумда саулукъ сакълауда бет жарыкълы ишлеген бир-бир инсанланы КъМР-ни Парламентини Сыйлы грамотасы бла саугъаларгъа оноу да этилгенди.
