|
|
Къэралищэм щIигъум щагъэлъапIэ
7 июня, 2021 - 06:55
ООН-м и Ассамблее Нэхъыщхьэм и зи чэзу зэхуэсым, 1972 гъэм мэкъуауэгъуэм и 5-м Швецием и къалащхьэ Стокгольм щызэхэтам, щытепсэлъыхьащ дыкъэзыухъуреихь дунейм къыщыхъу Iуэхугъуэ мыщхьэпэхэу арэзы дызытехъуэнкIэ Iэмал зимыIэхэм. ЩIыуэпсым и щытыкIэм кIэлъыплъыным хуэгъэза япэ программэр (ЮНЕП), къэрал куэдыр иужькIэ арэзы зытехъуар, щызэхагъэувари абы щыгъуэщ.
Абдежым къыщегъэжьауэ, мэкъуауэгъуэм и 5-р Дыкъэзыухъуреихь дунейр хъумэным и махуэу ООН-м хыхьэ къэрал псоми къыщалъытащ. Зы гъэ къэмынэу, ар щагъэлъапIэ къэрали 100-м щIигъум.
ЩIыуэпсыр хъумэным, и щытыкIэр егъэфIэкIуэным хуэунэтIа Iуэхугъуэхэр къыщызэрагъэпэщ а пIалъэм Урысей Федерацэм, 2007 гъэм къыщыщIэдзауэ, «Экологым и махуэ» хужаIэ.
Мэкъуауэгъуэм и 5-м, хабзэ зэрыхъуауэ, дыкъэзыухъуреихь дунейм гулъытэ хэха хуэщIыным хуэгъэза лэжьыгъэхэр дэнэ лъэныкъуэкIи щрагъэкIуэкI: къалэ уэрамхэм лъакъуэрыгъажэм дихьэххэр щызэхуашэс, зыгъэпсэхупIэхэм щIыуэпсым и щытыкIэм щыгъуазэ уахуэзыщI гъэлъэгъуэныгъэхэр къыщызэIуах, курыт школхэм концертхэр, зэпеуэхэр къыщызэрагъэпэщ, зи гугъу тщIы Iуэхугъуэхэм еджакIуэхэр трагъэтхыхь, ныбжьыщIэхэм жыгыщIэхэр храгъасэ, пхъэнкIийхэр зыщIрагъакъуэ.
Экологым и махуэр псом япэу зыгъэлъапIэр цIыхубэр арами, къэрал куэдым я политикхэми абы гулъытэ хэIэтыкIа хуащI, дыкъэзыухъуреихь дунейм дыхуэсакъын зэрыхуейм жылагъуэр къыхураджэу, хузэщIагъэуIуэу…
ГъэщIэгъуэнщ
•Амазонкэм псыIагъэр щебэкI и мэзхэм ди планетэм и атмосферэм хыхьэ кислородым и Iыхьэ тхуанэм щIигъур къат.
•Швецием и Правительствэм зэхигъэува программэм лэжьэн зэрыщIрагъадзэрэ, а хэкум, зы илъэс къэмынэу, кIэрыхубжьэрыхуу тонн 80-м нэблагъэ ирашалIэ. А щIыналъэм нэгъуэщI къэралхэм апхуэдэ «тыгъэ» къащIыIрихым щхьэусыгъуэ иIэщ: пхъэнкIий-кIэрыхубжьэрыхухэр щагъэсыжкIэ электрокъару къызэрыхагъэкIыф технологие къызэрыщагупсысарщ.
•США-м щыпсэухэм «къащыдэхуэ» пхъэнкIийхэм я зы процентыр сабий цIынэхэм кIэлъызэрахьэ подгузникхэращ. Нэхъ шынагъуэжыр аращи, ахэр щIым щыхэсеежыр илъэс 250-рэ дэкIа иужькIэщ.
•Хы Хуэм зи фIэщыгъэ псы итыпIэ абрагъуэм ищхъэрэкIэ гъэза и Iыхьэм, псори зэхэту, километр зэбгъузэнатIэу мелуан 1,5-м нэблагъэм, щоуфафэ-щоуфэразэ Азиемрэ Америкэмрэ я къэралхэм пластикым къыхэщIыкIа я кIэрыхубжьэрыхуу тонни 100 хуэдиз.
 |
|
30.04.2025 - 13:57 Лъэпкъыр дыкъэзыхъумэ дамыгъэхэм ящыщ зым – ныпым - и теплъэр щIыуэпсым егъэкIуауэ Къэрэшей – Шэрджэсым и Алибердыкъуэ къуажэм щыIэщ. |
 |
|
30.04.2025 - 09:29 «Акрополь» хьэщIэщым щызэхуащIыжащ илъэс зыбжанэ хъуауэ ди щIыналъэм щекIуэкI «Зэныбжьэгъугъэ» Iуэхум и зи чэзу Iыхьэр. |
 |
|
29.04.2025 - 12:25 «Спортыр террорым и бийщ» къыхуеджэныгъэм щIэту Налшык къалэм и «Налшык» спорт комплексым щекIуэкIащ кикбоксингымкIэ республикэ зэхьэзэхуэхэм я кIэух Iыхьэр. |
 |
|
29.04.2025 - 09:03 Бахъсэн къалэм и администрацэм и унафэщI Мамхэгъ Хьэчим иджыблагъэ дыщигъэгъуэзащ иужьрей зэманым бахъсэндэсхэм спортымкIэ яIа ехъулIэныгъэхэм икIи абыхэм уариплъэу щытмэ, узыщыгуфIыкIыныр мащIэкъэ |
 |
|
29.04.2025 - 09:03 Астрономхэр щыхьэт зэрытехъуэмкIэ, щыблэм и теплъэ зэхуэмыдэхэм, ди планетэм и мызакъуэу, Дыгъэм къедза адрей уафэщIхэми, псалъэм папщIэ, Ураным, Венерэм, Сатурным, Юпитерым, нэгъуэщIхэми уащрихьэл |
|
