КъМР-ни Парламентини президиумуну кезиулю жыйылыуунда «правительстволу сагъатда» республикада Интернет коммуникация ыз къалай жайылгъаны сюзюлгенди. Теманы магъаналылыгъын белгилей, законла чыгъарыучу органны спикери Татьяна Егорова «Цифралы экономика» миллет проект къыралны айнытыуну бир амалы болгъанын чертгенди.
- Аны ючюн цифралы башхалыкъланы кетериу баш жумушладан бириди. Информация технологияла регионну социал-экономика болуму бла байламлыдыла. Интернетсиз шёндю иш тохтап къаллыкъды. Ол а пандемияны заманында бютюнда ачыкъ кёрюннгенди: школчула, студентле, бир-бир организацияла, ол санда биз да, узакъдан ишлегенбиз. Парламентни жыйылыулары, кенгешлени асламы видео-конференция амал бла бардырылгъандыла. Алай къытлыкъны эки жаны барды. Бири - проблемала, башхасы уа – онгла. Пандемия цифралы технологияланы кенгертиуге себеплик этгенди,- дегенди ол.
КъМР-ни цифралы айныу министри Ислам Ашхотов «РФ-ни цифралы экономикасы» миллет проектни регион бёлюмю жашауда къалай бардырылгъанын билдиргенди. Былтыр социал магъаналы 64 объект Интернетге къошулгъанды. Быйылны ахырына дери уа ызны энтта 71 объектге тартыргъа белгиленеди. Ол санда билим бериу организацияланы, фельдшер-акушер пунктланы, культура учрежденияланы, от тюшюуге къажау бёлюмлени да. Энтта 9 фельдшер-акушер пунктха байламлыкъ энчи къырал келишимни чеклеринде тартыллыкъды.
Аланы Интернетге къошуу, бютюнда элледе, телемедицинаны айнытыргъа онг берлиги белгиленнгенди. Аны бла бирге элледе медикле бийик квалификациялы врачланы болушлукъларын хайырланаллыкъдыла, учрежденияла Саулукъ сакълауну бирикдирилген информация системасына къошулаллыкъдыла.
Докладчы белгили этгенича, РФ-ни Цифралы айнытыу министерствосу бла 2023 жылда федерал бюджетден школлада Интернетге Wi-Fi технологияланы болушлугъу бла къошулуугъа субсидияла бериуню юсюнден келишим этилгенди.
Цифралы башхалыкъланы кетериу жаны бла федерал проектни чеклеринде республикада 20 шахарда бла элде Интернетге хакъсыз къошулууну жерлери къуралгъандыла. Быллай мадарла келир кезиуде энтта 31 жерде тамамланыллыкъдыла.
Ислам Ашхотов билдиргенича, быйыл Хаймашада «Бахсан районну культура арасы» учрежденияны Интернетге къошаргъа къолдан келгенди. Регионда халкъ связь бла къалай жалчытылыннганын кёрюр мурат бла уа интерактив карта къуралгъанды. Анда тинтиуледен сора ачыкъланнган шартла белгили этилгендиле.
Докладыны ахырында министр республикада халкъ связь бла тийишли халда жалчытылыннганын белгилегенди. Аны айтханына кёре, келир кезиуде министерствону аллында магъаналы борчла салыннгандыла – къыйырдагъы эллени, турист объектлени, экономиканы башха бёлюмлерин да связь бла жалчытыргъа керекди.
Татьяна Егорова, докладны сюзе, алгъаракълада КъМР-де ич ишлени министри депутатланы аллында сёлеше, арт кезиуде информация технологияланы хайырланып этилген хыйлачылыкъла кёбейгенлерини юсюнден айтханын эсгертгенди.
- Ала уа, инсанланы къой, организацияланы окъуна алдайдыла. Сизни министерство бу къужур ишлеге къажау къаллай мадарла толтурады?-деп соргъанды спикер.
Ислам Ашхотов билдиргенича, республикада «Цифралы диктант» деген акция бардырылгъанды. Аны эсеплерине кёре, Къабарты-Малкъар цифралы билимсизликни азайтхан жангыз регион болгъанды. Министр бу жаны бла иш андан ары бардырыллыгъын чертгенди.
Аграр соруула, табийгъатны хайырланыу, экология эм тёгерекдеги къудуретни сакълау комитетни башчысы Артур Текушев Хаймашада связьны кенгертиуню онгларыны юсюнден соргъанды. Министрни айтханына кёре, Ветеринар управленияны анда орналгъан штабына дери «ахыргъы миля» тартылгъанды. Ол а малланы жайлыкъгъа чыгъарыр кезиуде байламлыкъны къураргъа онг берликди. Болсада мында оптоволокно ыз тартыргъа белгиленеди.
КПРФ-ни фракциясыны башчысы Борис Паштов а, жолда мобиль байламлыкъ осал болгъанына тарыгъыула келгенлерин айтып, анга эс бурургъа чакъыргъанды.
Депутатла инсанланы къоркъуусуз информация-телекоммуникация инфраструктурагъа эркинликлерини юсюнден ангылатыу ишни бардырыргъа кереклисини, туризм объектлени сотовый байламлыкъла бла жалчытыуну не халда болгъаныны юслеринден айтхандыла.
Жыйылыуда Ростелекомну КъМР-де бёлюмюню башчысыны орунбасары Феликс Мацухов, «Мегафонну» КъМР-де регион бёлюмюню таматасы Азамат Нафадзоков, «Вымпелкомну» КъМР-де бёлюмюню директору Роман Терёхин да сёлешгендиле.