Сабийхэр хъумэным и дунейпсо махуэм ирихьэлIэу Тэрч къалэ «ЛIыгъэм и дерс» зи фIэщыгъэ, щIалэгъуалэр хэкупсэу къэгъэтэджыным хуэунэтIа Iуэхугъуэ дахэ щекIуэкIащ. ЦIыхуищэм щIигъу зыхэта а зэхуэсыр къызэзыгъэпэщар Тэрч щIыналъэм щыIэ хабзэхъумэ къулыкъущIапIэм и лэжьакIуэхэрщ. Тэрч къалэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм щекIуэкIа мы зэIущIэ щхьэпэр Къэрал гъунапкъэхъумэхэм я махуэми хуэгъэпсат.
Тэрч щIыналъэм курыт щIэныгъэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэу итым я лIыкIуэхэр зыхэта мы зэхуэсым кърихьэлIат КъБР-м Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм жылагъуэ хабзэхэр къызэпымыудынымкIэ и къудамэм и унафэщIым и къуэдзэ КIэрэф Роберт, а къулыкъущIапIэ дыдэм щIэпхъаджагъэхэр къыщIэгъэщынымкIэ и къудамэм и унафэщIым и къуэдзэ Губэшы Хьэмидбий, щIыпIэхэм щыIэ хабзэхъумэ IэнатIэхэм я лэжьыгъэр убзыхунымрэ зи ныбжь иримыкъуахэм ядэлэжьэнымкIэ къудамэм и унафэщI Ащхъуэт Аслъэн, Тэрч щIыналъэм щIыпIэ унафэр щызегъэкIуэнымкIэ и IуэхущIапIэм и унафэщIым и япэ къуэдзэ Хъущт Аслъэнбий, егъэджакIуэхэр, гъэсакIуэхэр, хэкупсэ гъэсэныгъэм епха зэгухьэныгъэхэм хэт щIалэгъуалэр, кадет еджапIэхэм щIэс ныбжьыщIэхэр.
ЗэIущIэр Хэку зауэшхуэм хэта, Совет Союзым и ЛIыхъужь цIэр зыхуагъэфэща, Джылахъстэней щIыналъэм и щылъху Къанкъуэщ Ахьмэдхъан теухуа псалъэмакъ купщIафIэмкIэ щIидзащ. ЩIэщыгъуэу икIи гъэщIэгъуэну зэхэухуэна хъуа къэпсэлъэныгъэр сурэт икIи тхылъымпIэ щыхьэтыгъэхэмкIэ щIагъэбыдэж, иджыри къыздэсым щIагъуэу утыку кърамыхьа щапхъэхэри зыхэухуэна псалъэмакъым кърихьэлIахэр хьэлэмэт ящыхъуу едэIуащ. Къанкъуэщым и цIэр зезыхьэ уэрамхэм Налшыки, Бахъсэни, Тэрчи узэрыщрихьэлIэнум, къуажэ куэдми узэрыщыхуэзэнур къызэгъэпэщакIуэм къыщыхигъэщым, Хэку зауэшхуэм хэкIуэдахэм, я къалэныр ягъэзащIэу зи псэ зытахэм, зи лIыгъэрэ хахуагъэкIэ ди щIыналъэм и цIэр лъагэу езыгъэIэтахэм яхуэщыгъуэну полицэм и полковник КIэрэф Роберт къыхилъхьащ.
«Ди япэ итахэм ягъэхъахэр зыщыдмыгъэгъупщэныр, ахэр щапхъэу диIэныр дэркIэ хьэкъщ. Ауэ Iэщэ къащтэу Хэкур ихъумэным и закъуэкъым лIыгъэр. ЛIыгъэщ нэгъэсауэ уеджэныр, мамыр гъащIэр ухуэным ухуэлэжьэныр, ущалъхуа щIыпIэр щIэныгъэрэ акъылыфIагъэкIэ пIэтыныр. Зыщывмыгъэгъупщэ адэжь лъахэм хуэпщI лъагъуныгъэри нэгъэсауэ зэрылIыгъэщIапIэр - абы дапщэщи ухуэфащэу, сыт щыгъуи ухуэсакъыу, утемыплъэкъукIыу щытын хуейщ», - жиIащ щыгъуэ дакъикъэм иужькIэ КIэрэфым.
Урысейпсо литературэ зэхьэзэхуэм и саугъэтыр зыхуагъэфэща ХьэпащIэ Ахьмэд езым и IэдакъэщIэкI усэхэм къеджа нэужь, зэIущIэр уэршэрым хуэкIуащ. ЩIалэгъуалэр зыщIэупщIэхэм хьэщIэхэм жэуап иратыжырт, абы къыщымыувыIэу дэтхэнэ зы гупсысэри къызыхэкI щхьэусыгъуэмрэ ар апхуэдэ къыщIэхъумрэ шэщIауэ ирипсалъэрт. Псоми яфIэгъэщIэгъуэнт хьэщIэхэм зыпэрыт IэнатIэр къыхахынкIэ щIэхъуар, яфIэхьэлэмэту щIэупщIэрт къэрал кIуэцI Iуэхухэм епха къулыкъущIапIэхэм узэрыув хъуну щIыкIэхэм, абы щхьэкIэ зыхуэныкъуэхэм. Сабийхэм къахэкIащ апхуэдэ лэжьыгъэр къыхэзыххэм яIэн хуей щытыкIэмрэ хьэл-щэнхэмрэ зыхуэдэми щIэупщIахэр.
«ЛIыгъэм и дерсым» щыщ зы Iэхьэт гъуэгум зэрыщызекIуэ хабзэхэм ныбжьыщIэхэр щыгъэгъуэзэныр. Апхуэдэ псалъэмакъ абыхэм ядригъэкIуэкIащ гъуэгум шынагъуэ къыщымыгъэхъунымкIэ къэрал къулыкъущIапIэм и инспектор Лъакъуэдыгъу Аслъэн. Сакъыным и мызакъуэу, абы шынагъуэ къэмыгъэхъуным, фэбжь къызыхэкIыну Iуэхухэм я нэIэ зэрытетым, бэлэрыгъам е хутыкъуам зэрыдэIэпыкъу щIыкIэхэм щIалэгъуалэр хуиущиящ абы.
ЗэIущIэр и кIэм щынэблагъэм, Тэрч щIыналъэм щыIэ хабзэхъумэ къулыкъущIапIэм къызэригъэпэщу иригъэкIуэкIа пхъэкIэн джэгу зэныкъуэкъумрэ сабийхэм я сэнаущыгъэм зегъэужьынымкIэ Тэрч къалэ щыIэ «Кхъуафэжьей» центрым и пхъэкIэн клубым зэхиша зэхьэзэхуэмрэ щытекIуахэмрэ къыщыхэжаныкIахэмрэ ягъэфIэжащ. Япэ, етIуанэ, ещанэ увыпIэхэр зыхуагъэфэща ныбжьыщIэхэм КIэрэф Роберт КъБР-м Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и министерствэм и ЩIыхь тхылъхэр яритащ, зэхьэзэхуэхэм къыщыхэжаныкIа нэхъ цIыкIу дыдэм - Iэтэ Инал - полковникым езым итха, Тэрч къалэм и щыхьэр дамыгъэ Мэртэзей щихухэр къызытещ сурэтыр тыгъэ хуищIащ.
ЗэIущIэм и кIэм Къанкъуэщхэ я лъэпкъым щыщ нэхъыжьыфIыр къагъэпсэлъащ, къызэхуэсахэм фIыщIэ яхуищIри, «ЛIыгъэм и дерс» зыфIаща Iуэхугъуэм пщIэ зэриIэр, ар щIэх-щIэхыурэ егъэкIуэкIын зэрыхуейр, гъэсэныгъэ лэжьыгъэр гъуэгу захуэ тезыгъэувэ жэрдэму зэрыщытыр къыхигъэщащ.
