Владимир Путинни Федерал Жыйылыугъа Посланиясыны баш магъанасы – жамауатха эмда регион бюджетлеге себеплик этиу

Быйыл 21 апрельде Россей Федерацияны Президенти Владимир Путин Федерал Жыйылыугъа Посланиясын туура этгенди. Бу стратегиялы магъаналы документде къыралыбызны ич эм тыш политикасыны баш жоллары кесгин белгиленнгендиле, шарт борчла салыннгандыла, адамларыбызны жашау къолайлыкъларын кётюрюрге онг берлик магъаналы башламчылыкъла да этилгендиле.
Къабарты-Малкъарны Башчысы Казбек Коков, ол магъаналы жыйылыугъа къатышхан башха къуллукъчулача, къыралны оноучусуну сёзюне уллу эс буруп тынгылагъанды. Аны къыйматлы сёлешиую бла байламлы кёлюне кёп оюмла, ниетле да келгендиле. Аланы бир-бирлерин басмалайбыз.
Инфраструктураны айнытыргъа, республикада жашагъанланы къолайлыкъларын ёсдюрюрге
Жамауат бла байламлы болуу – жер-жерледе толтуруучу властьны халкъны бек керекли эмда шарт излемлерин жалчытыу жаны бла ишине себеплик этерик баш амалладан бириди. Къыралны президенти тюрлю-тюрлю кезиуледе кесини сёлешиулеринде анга уллу эс бургъанды.
Биз адамланы тилеклерин бла тарыгъыуларын кюн сайын да тинтебиз, ишибизни къурай туруп, аланы эсге алмай да къоймайбыз. Алайды да, жамауат инфраструктураны айнытыугъа, аны къыйматын кётюрюуге, адамлагъа бютюн тап келирча этиуге арт жыллада бютюн кёп магъана бергенин кёрюп турабыз. Ырахат жашау этер ючюн, адамлагъа социал объектле тийишли халда болурча, транспорт жетиширча, жолла тынгылы болурча, ресурсла бла жалчытхан инженер ызла чырмаусуз ишлерча этерге керекди.
Бюгюнлюкде кёп фатарлы юй ишлеу неда микрорайон къурау бла чекленип къалыргъа жарарыкъ тюйюлдю. Аланы газ, суу, ток бла жалчытыргъа, арбазланы тапландырыргъа, ол юйде жашарыкъла къайсы поликлиникагъа жюрюрюклерини, къаллай жол эмда транспорт бла барлыкъларыны, сабийлерин къайда окъутурукъларыны, ала бла къайда ойнарыкъларыны, спортха къайры берликлерини да сагъышын этмей боллукъ тюйюлдю. Кесини Посланиясында къырал башчы ма ол борчланы кесгин салгъанды. Аны бла бирге жашау журтха газ тартыу бла чырмау болмазгъа кереклисин эсгертгенди. Ол а бизни асламысын эл тийреле алгъан регионубузгъа бек магъаналыды.
2021 жылда биз 513 минг квадрат метрни тутхан жашау журтланы хайырланыргъа берирге умут этебиз. 2030 жылгъа уа ол ёлчем 7 миллион чакълы бирге жетерикди. «Жашау журтла» миллет проект къурулушну ма ол ёлчемледе бардырыргъа себеплик этерикди. «Шахарда тап болумла къурау» проектге кёре уа жамауат жерледен 33-сюн, арбазладан да 89-сун быйыл окъуна тап халгъа келтирирге белгиленеди. «Таза суу» проектни хайырындан а суу бла жалчытхан 19 объект ишленирикди эм жангыртыллыкъды. Ол а уллу программалы ишлени башланыуларыды.
Президентни Посланиясында регионланы инфраструктура айныуларына да энчи эс бурулгъанды, алагъа тёлерге къолдан келлик узакъ болжаллы кредитле бла тутхучлулукъ этиу жаны бла мадарла шарт белгиленнгендиле. Ол а экономиканы айныууна жангы кюч берлигине, инвесторла бла байламлыкъны къыйматын кётюрюрге болушуругъуна сёз да жокъду.
Къабарты-Малкъаргъа бу стратегия магъаналы документни туризм жаны бла да хайыры уллуду. Аны жаланда тынгылы инфраструктураны мурдорунда айнытыргъа къолдан келликди. Ол регионда жашауну игилендириуню жолунда алгъа элтирик атламды.
Федерал болушлукъну эмда экономиканы тутхучлулугъуну хайырындан пандемияны палахларын болдурмазгъа къолдан келгенди
Къырал политиканы тап эмда оюмлу къурауну себебинден, алгъын жыллада этилген мадарланы хайырындан бюгюнлюкде жангы коронавирус инфекцияны къоркъууларына къажау сюелирге онгубуз барды. Россейни Президенти жыл сайын этиучю Посланиясында ата журтлу саулукъ сакълауну айнытыугъа эмда бу бёлюмню кючлендириуге бурулгъан программалы мадарланы белгилемей къоймайды. Алайсыз пандемия бек уллу палахла сынатыргъа боллукъ эди бизге. Биз аны кёп жерледе, экономикалары бек айныгъан къыраллада окъуна кёрюп турабыз.
Бизни къырал къысха заманны ичинде битеу болгъан онгланы жыйышдыргъанды: регионла ковид бла къаты кюреш баргъан болумда бир заманда да болмагъанча уллу болушлукъ алгъандыла. Шёндюгюлю оборудование, дарманла, медицина специалистлени усталыкъларын кётюрюу, амаллагъа юйретиу, волонтёр къымылдау – ала барысы да эпидемия халны тюрлениуюне къажау къыйматлы система къураргъа онг бергендиле.
Коронавирусдан ауругъанланы багъыу амалла бизде не тюрлю федерал клиникадан осал тюйюлдюле. Регионланы кеслери алларына къалмагъанларыны, къыйын кезиуде федерал арадан дайым болушлукъ алып тургъанларыны магъанасы айтып-айтмазча уллуду.
Окъуу юйледе бюджет жерлени кёбейтиу – жаш тёлюге уллу онгдурууду
Регионлада бийик эмда орта билим берген учреждениялада бюджет жерлени санын кёбейтиу – жаш адамлагъа уллу социал болушлукъду. Ол амал бла окъутуу къыяулары болгъанлагъа, ёксюзлеге, аталары аскерде къуллукъ этгенде ажымлы ёлген, ата-аналары къыйын ауруудан къыйналгъан жаш адамлагъа бютюн магъаналыды.
Республикада бийик билим бериуню юсюнден айтханда, специалистлеге, магистратурада, аспирантурада, ординатурада да окъурча онгла бардыла. Ординатурада асламысында КъМКъУ-ну медицина факультетини «педиатрия» бёлюмюню студентлери окъугъанларын белгилерчады. Былайда айтырыгъым, педиатр врачла жетишмегенлери ючюн ачылгъан эдиле ол бёлюмде бюджет жерле. Аны бошагъандан сора жаш адамла ара район больницалада, сабий поликлиникалада да ишлерге боллукъдула.
Саулай алгъанда, быйыл башында айтылгъан окъуу юйледе бюджет жерлени саны былтырдан 10 процентге кёбейгендиле. Анга уа Россей Федерацияны тийишли ведомствосу уллу себеплик этгенди. 2021 жылда Къабарты-Малкъар къырал университетде 1340 бюджет жерге 327 билим бериу программагъа кёре окъургъа аллыкъдыла. Андан сора да, Къабарты-Малкъар къырал аграр университетде да 554 бюджет жер, Искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтунда уа 62 бюджет жер ачылгъандыла.

КъМР-ни Башчысыны бла Правительствосуну пресс-службасы.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.