Къабарты-Малкъарны Башчысы Казбек Коков видеоконференция амал бла республиканы маданият ишчилери бла тюбешип, аланы профессионал байрамлары бла алгъышлагъанды. Тюбешиуге КъМР-ни культура министри Мухадин Кумахов, Культураны бла искусстволаны Шимал-Кавказ къырал институтуну ректору Рахайланы Анатолий, республиканы чыгъармачылыкъ къауумларыны, театрларыны, музейлерини, библиотекаларыны таматалары, жер-жерли администрацияларыны оноучулары эм муниципал маданият бёлюмлени начальниклери къатышхандыла.
Казбек Коков республикада маданиятха себепликге кёп зат этилгенин белгилегенди: «Биз культура махкемелени сыфатларын жаланда республиканы ара шахарында угъай, гитче шахарларында эм эллеринде да тюрлендиребиз. Жыл сайын театрларыбыз, культура юйлерибиз, музейлерибиз эм китапханаларыбыз игилендириледиле. Алай биз ангылайбыз алыкъа хар зат тамам болмагъанын.
Бёлюмню материал-техника мурдорун кючлендирирге тийишлиди. Ол борчну тамамлаугъа бурулупду Президент В. В. Путинни буйругъу бла жашаугъа кийирилген «Маданият» миллет проект».
«Чыгъармачылыкъ ишчилени бийик профессионаллыкълары, кеслерин берип уруннганлары Къабарты-Малкъарны даражасын кётюрюуге, къыралны ичинде аны танышыулу болуууна себеплик этедиле, профессионал коллективлени эм жырчыланы жетишимлери уа тин байлыкъларыбызны Россейден тышында да туура этедиле.
Маданиятха керти табыннганыгъыз, битеу жюрегигиз бла тутхан ишигизге берилгенигиз, фахмулугъугъуз эм усталыгъыгъыз ючюн ыразылыгъымы билдирирге излейме», - деп чертгенди регионну Башчысы. Ол тюбешиуге келгенлени культура бёлюмде магъаналы сорууланы, федерал эм регион проектлени барыуларын сюзерге чакъыргъанды.
КъМР-ни культура министри Мухадин Кумахов республиканы оноучусуна пандемияны кезиуюнде уллу къыйынлыкъла сынаргъа тюшген бу магъаналы бёлюмге билеклик этгени ючюн ыразылыгъын айтханды. Ол арт жыллада кёп зат этилгенин, алай андан да кёп зат тамамланыргъа тийишли болгъанын белгилегенди. Федерал проектлени толтурууну чеклеринде 2020 жылда Нартан эм Псычох элледе маданият юйле ишленнгендиле, Кишпекде, Урухда, Огъары Акъбашда, Светловодскоеде, Шордаковода, Пролетарскоеде, Эл-Тюбюнде, Кёнделенде маданият юйлеге ремонт этилгенди. Профилактика амалланы сакъларгъа тийишли болгъанлыкъгъа, жангы эм ремонт этилген маданият махкемеледе 17 мингден аслам маданият-асламлы жыйылыула ётгендиле.
Министр докладында билдиргенича, озгъан жыл алты музейге ремонт этилгенди. Кёп функцияла жеринден тепдирилген маданият арала сатып алыннганларыны хайырындан районлада спектакльле кёргюзтюлгендиле. «Маданият» миллет программагъа кёре Анзорей, Хасания элледе, Солдатская станицада искусстволаны школларына ремонт этилип, ала музыка инструментле бла да жалчытылыннгандыла. Къырал программалагъа кёре 9 ДШИ-ни 11 мекямында тынгылы ремонт бардырылгъанды; Къабарты-Малкъар Республиканы къуралыууну 100-жыллыгъына 24 маданият объектни жангыртыу болгъанды. Битеу да бирге искусстволаны школларында он мингден артыкъ сабий къошакъ билим аладыла. Тынгылы ремонтдан сора Малкъар театр ачылыргъа хазырды.
Келлик кезиуде аслам объектни жангыртылыныулары пландады. Бек магъаналы жарсыуладан бирича Мухадин Кумахов «Балкария» эм «Терк къазакъла» тепсеу ансамбльлени улоулары болмагъанларын, жангы сахна костюмланы тигиу изленнгенин белгилегенди. Казбек Коков маданият ишчилени айлыкъларын тёлеу соруугъа энчи эс бургъанды, бусагъатда маданият махкемени сотруднигича ставка ючюн окладны санау методикада тюзетиулеге къарала тургъанын белгилеп.
Республиканы Башчысы бла къауум маданият учрежденияланы таматалары сёлешгендиле. Рахайланы Анатолий бла Нальчикде бардырыллыкъ шимал-кавказ жаш тёлю кинофестивальгъа къырал себеплик соруу сюзюлгенди. Т.К. Мальбахов атлы миллет библиотеканы директору Анатолий Емузов быйыл жюзжыллыкъ юбилейин белгилеген учреждениягъа тынгылы ремонт изленнгенини юсюнден сорууну кётюргенди. Казбек Коков Анатолий Емузовну ол темагъа тынгылы эс бёлюрча приёмгъа чакъыргъанды.
Къырал музыка театрны таматасы Руслан Барагунов Казбек Коковну республиканы 100-жыллыкъ юбилейине КъМР-ни Башчысыны грантыны ырысхысына салыннган «Травиата» спектакльни премьерасына чакъыргъанды. Андан сора да ол 2021 жылда театр республикада жашагъанлагъа жангыртылгъан программасын туура этеригин билдиргенди, ол санда Владимир Моловну «Камбот и Ляца» операсыны эм «Цыганский барон» опереттаны жангы постановкалары да боллукъдула.
«Балкария» къырал фольклор-этнография тепсеу ансамбльни директору Энейланы Магомед Казбек Коков бла ушагъыны чегинде 33 жылны ичинде тюрлю-тюрлю концерт майданлада, ол санда тыш къыралда да, республиканы бетин чыгъаргъан коллективни бюгюннгю кюнюню юсюнден хапарлагъанды. Жууукъ заманда ансамбль жангыртылгъан Малкъар театргъа кёчеригин белгилеп, артистле анга къууаннганларын айтып, бир ненча жылны бардырылгъан тынгылы ремонтну терклендирир онгла къурагъаны ючюн Башчыгъа ыразылыгъын билдиргенди. Гастрольланы географиясын сюзген кезиуде регионну оноучусу: «Автобус аллыкъсыз, 35-жыллыкъны сакъларыкъ тюйюлбюз», - дегенди.
А. Л. Ткаченко атлы суратлау искусстволаны Къабарты-Малкъар музейни директору Елена Ремхенни болжалсыз халда экспозицияны къурарча эм музейни суратлау къыйматларын асырарча майданланы къытлыгъыны юсюнден сорууларына жууаплай, Казбек Коков РФ-ни финансла министри Антон Силуанов бла кёп болмагъанлай тюбешиуюню юсюнден хапарлагъанды. «Бирси сорууланы санында театрланы дворецини къурулушун тындырыу сюзюлгенди. Керекли ырысхы 2021 жылда бёлюнюрюгю планнга салыннганды, эм къурулушну жангыдан башларыкъбыз. Ол уллу маданият ара боллукъду, анда хайырланыугъа жарашдырылгъан музей-кёрмюч майданла да къураллыкъдыла».
Казбек Коков тюбешиуге келгенлеге эсепле чыгъарыргъа себеп боллукъ ушакъ ючюн ыразылыгъын айтып, ишлеринде жетишимле тежегенди. «Сиз адамлагъа жылыу саугъалайсыз. Аны ючюн сау болугъуз», - деп ыспалагъанды ахырында Башчы маданият ишчилени.
