Республикэм щыпсэухэр IэнатIэкIэ къызэрызэрагъэпэщым пылъ гугъуехьхэр

КъБР-м и Парламентым Социальнэ политикэмкIэ, лэжьыгъэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым иригъэкIуэкIа зэIущIэм щытепсэлъыхьащ лэжьапIэншэу зезыгъэтхахэр IэнатIэкIэ къызэгъэпэщынымкIэ къагъэсэбэп Iэмалхэм.
Абы хэтащ КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэхэу Жанатаев Сэ­лимрэ Къардэн Муратрэ, КъБР-м и Iэтащхьэмрэ Правительствэмрэ я лIыкIуэу КъБР-м и хабзэгъэув орган нэхъыщхьэм­рэ суд IуэхущIапIэхэмрэ щыIэ ДыщэкI Мадинэ, депутатхэр, щIыпIэ унафэр зехьэнымкIэ IэнатIэхэм, районхэмрэ къалэ округхэмрэ цIыхухэр IэнатIэкIэ къызэгъэпэщынымкIэ щылажьэ IуэхущIапIэхэм къикIахэр.
КъБР-м и Парламентым Социальнэ политикэмкIэ, лэжьыгъэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэщI Къэжэр Хъусен жиIащ къаIэта Iуэху­гъуэм мы зэманым мыхьэнэшхуэ зэриIэр. «ЦIыхухэм лэжьапIэ зэрамыIэм сыт щыгъуи гугъуехьхэр къишэу щытащ, ауэ коронавирусым зиубгъун зэрыщIидзэрэ щытыкIэр нэхъ хэплъэгъуэ хъуащ. 2019 гъэм еплъытмэ, хуэдиплIкIэ нэхъыбэщ 2020 гъэм лэжьапIэншэу зезыгъэтхахэм я бжыгъэр», - жиIащ абы.
КъБР-м лэжьыгъэмрэ цIыхухэм со­циаль­нэ и лъэныкъуэкIэ къащхьэ­щы­жынымкIэ и министр Асанов Алим къы­зэхуэсахэм ягу къигъэкIыжащ коронавирусым и зэранкIэ IуэхущIапIэ щхьэхуэхэм, хьэрычэтыщIэхэм я лэжьыгъэр къызэтрагъэувыIэн хуей зэрыхъуар.
- ЛэжьапIэншэу зезыгъэтххэм я бжыгъэр нэхъыбэ зэрыхъуар епхащ апхуэдэхэм зэрызыщIагъакъуэ ахъшэм зэрыхагъэхъуам, IуэхущIапIэм мыкIуэу «Работа в России» порталым зыщрагъэтхыну Iэмал зэрагъуэтам, - жиIащ министрым.
2020 гъэм республикэм цIыхухэр IэнатIэкIэ къызэзыгъэпэщ лэжьыгъэ къалъыхъуэу зыхуагъэзащ цIыху мин 85,7-м. Абы щыщу цIыху мин 81,8-р лэжьапIэншэу къалъытащ.
2021 гъэм щIышылэм и 1-м ирихьэлIэу КъБР-м цIыхухэр IэнатIэкIэ къызэзыгъэпэщ IуэхущIапIэхэм я учётым лэжьапIэншэ мин 74,2-рэ щытщ. IэнатIэу 4227-рэ щыIэщ.
IэщIагъэлIхэм къызэрапщытамкIэ, закъыхуэзыгъэзахэм я нэхъыбэр япэу лэжьыгъэ къэзылъыхъуэхэмрэ щIэныгъэ нэхъыщхьэ зимыIэхэмрэщ. Асановым жиIащ IэщIагъэ, щIэныгъэ, техникэ лэ­жьыгъэхэм я гугъу умыщIмэ, апхуэдэхэм хуагъэлъэгъуэну щыIэ IэнатIэхэр куэдкIэ зэрынэхъ мащIэр лэжьапIэншэхэм я бжыгъэм нэхърэ. Абы щыгъуэми IуэхущIапIэм ику ит и улахуэмрэ IэнатIэ къэзылъыхъуэм къихьыну хуагъэлъагъуэ лэжьапщIэмрэ зэбгъапщэмэ, иужьрейр куэдкIэ нэхъ мащIэщ. Абы къыхэкIыу цIыхур тегушхуэркъым апхуэдэ лэжьапIэ увыну.
«КъБР-м щыпсэухэр IэнатIэкIэ къызэгъэпэщынымкIэ дэIэпыкъуэгъу хъун» ­КъБР-м и къэрал программэм хыхьэу, 2020 гъэм лэжьыгъэ пыухыкIахэр республикэм щызэфIагъэкIащ. Апхуэдэу лэжьапIэншэу цIыху 4101-м IэнатIэ къыхуагъуэтащ.  республикэм лэжьапIэ щагъэувар проценти 4,8-рэ мэхъу. КъищынэмыщIауэ, цIыху 20-м нэгъуэщI щIыналъэхэм IэнатIэ къыщыхуагъуэтащ.
Езым я Iуэху къызэIуахынымкIэ къэралыр щIэгъэкъуэн яхуэхъуащ лэ­жьапIэншэ цIыхуи 178-м. Я Iэзагъэм храгъэгъахъуэу лэжьапIэ ягъэувыну, IэщIагъэ иратыну цIыху 49-рэ еджакIуэ ягъэкIуащ.
«ЦIыхубзхэм защIэгъэкъуэн - илъэси 3 ныбжьым нэс сабийхэм папщIэ гъэсапIэхэр къызэIухын», «Нэхъыжьхэр» федеральнэ проектхэм хыхьэу, республикэм Iуэхугъуэ зэхуэмыдэхэр щрагъэкIуэкIащ, псом хуэ­мыдэу зи узыншагъэм сэкъат иIэхэмрэ ­ныбжьыщIэхэмрэ IэнатIэкIэ къызэгъэпэщыным ехьэлIауэ.
ИкъукIэ сэбэпышхуэ хъуащ IэнатIэ зэ­мы­лIэужьыгъуэхэр къыщыбгъуэтын папщIэ къызэIуаха «Работа в России» урысейпсо базэр. Абдеж щыбгъуэтынущ Къэбэрдей-Балъкъэрым и мызакъуэу, адрей щIыналъэхэми щыIэ лэжьыгъэ IэнатIэхэр.
Къэбэрдей-Балъкъэрым лэжьапIэн­шэ­хэм зэрызыщыщIагъэкъуа ахъшэр псори зэхэту сом мелуан 2 050,3-рэ мэхъу. Республикэ бюджетым щыщу сом мини 5 зырызкIэ зыщIагъэкъуащ цIыху 14900-м (а Iуэхум текIуэдащ сом мелуан 75,2-рэ).
Росстатым къызэрипщытамкIэ, коронавирусым зыщиубгъуа пIалъэм къриубыдэу республикэм и экономикэм зи лэжьыгъэр епхахэр цIыху мини 4,1-кIэ нэхъ мащIэ ­хъуащ. 2021 гъэм профильнэ IэнатIэхэм Iутхэм я бжыгъэр ирагъэкъужыным цIыху мин 24,5-м нэблагъэ къызэщIрагъэубыдэнущ.
ЗэIущIэм къыщыхагъэщащ визэ здэ­щы­мыIэ къэралхэм къикIыу Къэбэрдей-Балъкъэрым патенткIэ щылэжьэну къакIуэхэм я бжыгъэр нэхъ мащIэ ящIын папщIэ,КъБР-м Лэжьыгъэмрэ цIыхухэм социальнэ и лъэныкъуэкIэ къащхьэщыжынымкIэ и министерствэм и жэрдэмкIэ КъБР-м и ­Парламентым къызэрыщащтар «КъБР-м лэжьапщIэр зэрыщат коэффициентыр ­гъэбелджылыным теухуауэ» КъБР-м и Законыр. Абы ипкъ иткIэ нэгъуэщI къэрал ­къикIа лэжьакIуэхэм ят налогым 2020 гъэм хуэдэ 1,5-кIэ хэхъуащ. Ар республикэм и бюджетым дежкIэ мыхьэнэ зиIэщ.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ Iуащхьэмахуэ районым и щIыпIэ администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Атакуев Руслан, ЛэжьыгъэмкIэ, цIыхухэр IэнатIэкIэ къызэгъэпэ­щынымрэ социальнэ дэIэпыкъуныгъэмкIэ IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэу Канунниковэ Татьянэ (Налшык къалэ округ), Шоранов Суфьян (Лэскэн район), Иокерс Наталье (Прохладнэ къалэ округымрэ Прохладнэ районымрэ).
Республикэм лэжьапIэншагъэм и щыты­кIэр щегъэфIэкIуэным теухуауэ и Iуэху еп­лъыкIэ къигъэлъэгъуащ КъБР-м и Парламентым Социальнэ политикэмкIэ, лэжьыгъэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и коми­тетым и унафэщIым и къуэдзэ Безгодькэ Владимир.
Жанатаев Сэлим щIэупщIащ лэжьапIэн­шэхэм я бжыгъэр нэхъ мащIэ щIынымкIэ къагъэсэбэп Iэмалхэм, законодательствэ и лъэныкъуэкIэ зэхъуэкIыныгъэхэр хэлъхьэн хуейрэ хуэмейрэ.
Асанов Алим жиIащ лэжьапIэншэхэм я бжыгъэр зэрыкуэдыр, ауэ лъэпкъ проектхэм хыхьэу, республикэм сабий гъэсапIэхэр, школхэр, спорт IуэхущIапIэхэр зэрыщаухуэм и фIыгъэкIэ лэжьыгъэ IэнатIэщIэхэр къоунэху. КъищынэмыщIауэ, IэнатIэ зыфIэ­кIуэдахэм я нэхъыбэр дэфтэр ямыIэу увыжащ, абы къыхэкIыу лэжьыгъэ зэхущы­тыкIэхэр законым тету зэгъэзэхуэжыпхъэщ. Министрым дыщIигъуащ абы и лъэны­къуэкIэ республикэ унафэщIхэмрэ муниципалитетхэмрэ зэгъусэу зэлэжьынур зэрагъэбелджылынур.
КъБР-м и Парламентым БюджетымкIэ, налогхэмрэ финанс IуэхухэмкIэ и комитетым и унафэщI АфэщIагъуэ Михаил щIэуп­щIащ зи лэжьыгъэр щIэхъумауэ къызэзыгъэпэщхэм я бжыгъэм.
Асановым жиIащ Лэжьыгъэмрэ цIыхухэр IэнатIэкIэ къызэгъэпэщынымкIэ IуэхущIапIэм зыхуэзыгъэза псори къапщтэмэ, щIэхъумауэ зэрылажьэр е езым я Iуэху гуэр зэраIэжыр. Къэралым имыщIэу щэхуу ла­жьэ цIыхухэм я бжыгъэр къэпхутэну тыншкъым, сыту жыпIэмэ коронавирусым зыщиубгъуа пIалъэм лэжьыгъэ къэзылъы­хъуэхэм IуэхущIапIэм зэрызыхуагъэзар Интернет Iэмалыр къагъэсэбэпкIэрэщ.
Депутатхэр щIэупщIащ цIыхухэм я Iуэху къызэрызэIуахыным теухуа программэр зэ­рагъэзащIэм, лэжьыгъэ къалъыхъуэу Iэпхъуэшапхъуэхэм я Iуэху зытетым, лэжьа­кIуэхэм я Iэзагъэм зэрыхагъахъуэм, муниципалитетхэмрэ еджапIэ нэхъыщхьэхэмрэ зэгурыIуэныгъэ зэрегъэщIылIэным къытегъэзэжыным, нэгъуэщIхэми.
ЗэIущIэм щыжаIар къэлъытауэ, КъБР-м и Парламентым Социальнэ политикэмкIэ, лэжьыгъэмрэ узыншагъэр хъумэнымкIэ и комитетым и унафэр къащтащ.

КъБР-м и Парламентым и пресс-IуэхущIапIэ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

30.03.2024 - 09:03

КЪЭРАЛ ГУЛЪЫТЭ ИРАГЪЭГЪУЭТ

Урысей Федерацэм и Правительствэм унагъуэ щхьэхуэхэм, социальнэ льготэ зиIэхэм худэчых хэту газыр я унэм яхуешэлIэным ехьэлIауэ щыIэ программэм адэкIи къыпещэ.

30.03.2024 - 09:03

ТУРИСТ IЭНАТIЭМ ЗЕУЖЬ

Турист IэнатIэм къэралым и щIыналъэхэм зэрызыщаужь щIыкIэм ехьэлIауэ иджыблагъэ зэхагъэува рейтингым нэхъыфIу къыщалъытахэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрыр.

29.03.2024 - 17:28

ХАМЭ КЪЭРАЛХЭМ ЗЭРАДЭЛАЖЬЭМ ФЕЙДЭ КЪЫПОКIУЭ

Хамэ къэралхэм ящыщу Къэбэрдей-Балъкъэрым сату нэхъыбэу зыдищIыр СНГ-м хэтхэращ икIи иужьрей илъэситIым къриубыдэу республикэм зэригъэкIуэкIа продукцэм и куэдагъым процент 25-кIэ хигъэхъуащ, жиIащ

29.03.2024 - 17:23

ЗЫУЖЬЫНЫГЪЭМ И ЛЪАГЪУЭМ ИРОКIУЭ

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек Ставрополь крайм и губернатор Владимиров Владимиррэ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм и УнафэщI Темрезов Рашидрэ щIыгъуу хэтащ Тырныауз къалэм дэт, сыт и лъэныкъуэкIи з

29.03.2024 - 08:57

ХЬЭЩIЭХЭМ ДЫКЪЫХАГЪАЩIЭ

Урысей Ипщэмрэ Кавказ Ищхъэрэмрэ регби 7-мкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным теухуа зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIащ.