Х.М. Бербеков атлы Къабарты-Малкъар къырал университетни мурдорунда «Эрмитаж – Кавказ» маданият-билим бериу ара ачаргъа келишимге 16 сентябрьде Сурат эм къол усталыкъланы «Къырал Эрмитаж» музейини таматасы Михаил Пиотровский бла КъМКъУ-ну ректору Юрий Альтудов къол салгъандыла. Санкт-Петербургда бардырылгъан ол къууанчлы ишге КъМР-ни Правительствосуну Председателини орунбасары Марат Хубиев, КъМР-ни маданият министри Мухадин Кумахов, РФ-ни халкъ артисти, КъМКъУ-ну попечитель советини келечиси Александр Сокуров, Россей этнография музейни директоруну кенгешчиси, КъМКъУ-ну попечитель советини келечиси Владимир Грусман, жамауат къуллукъчу Альберт Саральп, «Звезда» журналны баш редактору Яков Гордин, композитор Мурат Кабардоков къатышхандыла.
Эрмитажны жанындан а анда таматаны илму иш жаны бла орунбасары Георгий Валинбахов, таматаны орунбасары, тамата сакълаучу Светлана Адаксина, эксплуатация жаны бла орунбасар Алексей Богданов, алим секретарь Мариям Дандамаева эм башхала болгъандыла.
Битеу Эрмитаж арала башха-башхаладыла. Энди къураллыкъ жангы «Эрмитаж – Кавказ» арада аслам илму-билим бериу программала боллукъдула. Сёз ючюн, мында «Орус ковчег» инсталляция зал ачыллыкъды, ол Александр Сокуров Эрмитажны отоуларында алдыргъан фильмге жораланырыкъды.
Баш борчладан бири «Эрмитаж реставрация школа» программаны чегинде мастер-классланы бардырырча энчи майданла, андан сора да, эрмитажлы археологланы штаб-квартираларын– Къабарты-Малкъарда история музейни Шимал-Кавказ археология экспедициясы ишлейди – къурауду. Арада дагъыда кёрмючле ётерча жерле жарашдырыр умутлудула.
«Эрмитаж – Кавказ» маданият- билим бериу араны Нальчикни бек эрттегили мекямларындан биринде, 1913 жылда ишленип реальный училище болуп тургъан, бусагъатда анда вузну медицина факультетини окъуу аудиториялары ишлейдиле (Инесса Арманд орам,1), орнатыр умутлудула. Мында Къырал Эрмитажны илму келечилери бла тюбешиуле къураллыкъдыла, дистанцион халлы окъутуу да бардырыллыкъды.
Сабийлеге, жаш тёлюге бурулгъан илму-жарыкъландырыу ишни чегинде КъМКъУ-ну студентлери культура араны жарыкъландырыу программаларына къошуллукъдула. Маданиятны келечилери къурала тургъан «Эрмитаж – Кавказ» араны ишчилерине, КъМР-ни эм Шимал Кавказны бирси регионларыны илму эм маданият махкемелерине консультация болушлукъ этерге хазырдыла.
Марат Хубиев Къабарты-Малкъар Республиканы Башчысы Казбек Коковну, республиканы оноучуларыны, регионда жашагъанланы барысыны да атларындан Михаил Пиотровскийге, музейни келечилерине да бизни республиканы алимлери, билим бериу эм илму ишчилери бла кёп жылланы байламлыкъла жюрютгенлери ючюн ыразылыгъын билдиргенди. Аланы «Эрмитаж – Кавказ» проектни жашауда КъМР жетишимли бардыраллыгъына ийнаннганлары уа жууаплылыкъны бютюн уллу этгенин белгилегенди.
«Бюгюн биз оноуун кёрген келишим жаланда университетге, Къабарты-Малкъаргъа, Шимал Кавказгъа, Россейни югуна угъай, битеу къыралгъа да магъаналыды, - дегенди Юрий Альтудов. – Бу жаны бла уллу къыйын салгъаны ючюн Михаил Пиотровскийге, «Эрмитаж – Кавказ» маданият-билим бериу араны ачыулыуну башламчысына, барыбызгъа да магъаналы келишимге къол салынырча къайгъыргъан бирси ишчилеге да жюрек ыразылыгъымы билдиреме.
Къабарты-Малкъар университетни, шималкавказлы регионну Къырал Эрмитаж, аны алимлери, башха келечилери бла байламлыкъларыны тарыхы дуния даражалы музей къыралыбызда тап болумла къуралырча, регионла уа маданият жаны бла айнырча ишлеге къайгъырыуну белгилейди», - дегенди Юрий Альтудов.
Бу келишим маданият бла искусство, билим бла илму, адамлыкъланы байламлыкълары къыралны тохташыулу айныууну мурдорлары болгъанларын ангылатыуду. Быллай оноула РФ-ни Президенти Владимир Путинни билеклиги бла этилгенлери, аны себепли бу жаны бла хар зат къысха заманны ичинде жашаугъа кийирилирге тийишлиси да белгиленнгенди тюбешиуде.
Жыйылгъанла проектни ариу ат эм ариу магъана бла толтурургъа итиннгенлерини, Къырал Эрмитажны къуллукъчулары билимлерин эм сынауларын бирсилеге ётдюрюрча тап болумла къураргъа тийишлилигини юсюнден да айтхандыла. Къууанчха къатышханла «Эрмитаж – Кавказ» араны къуралыуу маданият эм илму байламлыкъланы кенгериулерине, Къабарты-Малкъарда эм Шимал Кавказны бирси регионларында жашагъанланы дуния культураны эм искусствону эсгертмелери бла жууугъуракъ танышырча онгларына себеплик этеригине ийнаннганларын чертгендиле.
