Адыгэм и дунай зэхэт арап Эмиратхэр

Адыгэхэр зэрымыс къэралыгъо щыIэжьэпщтын. ЧIыгужъым егъэзыгъэкIэ зылъапсэ щизычыгъэ силъэпкъэгъухэр дунаим щы­хэтэкъуагъэх. Илъэс 15 хъугъэшъ, IэкIыб хэгъэгухэм ащыпсэурэ, адыгэ­хэм якъэбар гъуазэ сы­зы­фэхъурэр, лъэпкъ зэфэс инхэм сызахэлажьэрэр, къэралыгъуа­кIэ къызэIусэхы зэпыт.
ЕтIани ахэм зырыз-тIурытIоу уна­гъохэр арысхэп. IофшIапIэ, еджапIэ, аужыпкъэрэм, шъхьэегъэзыпIэ лъыхъухэу нэбгырэ зытIущэу мэкощыхэшъ, ахэм нэмыкIхэр а­кIэлъэкIожьых. Куп иныкIаехэу, зы лъэпкъ Хасэ зэхаугъоягъэми икъунхэу нэужым зыдэкIогъэхэ къэралыгъуакIэм щэтIэмых. Ащ фэдэу зигугъу къэсшIымэ сшIоигъор Зэхэт Арап Эмират ары. Сыдэущтэу адыгэхэр мы къэралыгъом кощыгъэха? Нэбгырэ тхьапша исыр? Бзэр, хабзэр къаухъумэн алъэ­кIа?
СигущыIэгъоу Чэтэо Маруан илъэс 14 хъугъэу Эмиратыр щэп­сэу. ИсэнэхьаткIэ инженер-архитекторэу мэлажьэ, ау бзэ зэгъэ­шIэным, бзэ зэхэтыкIэм шIогъэшIэгъонэу апылъ, адыгабзэкIэ десэхэр къетых. Интернетым иамалхэр згъэфедэзэ ащ сыдэгущыIагъ. Мы пандемие лъэхъаным IэкIыбым ты­кIошъурэп, ау тилъэпкъэгъухэм адэт­шIырэ зэпхыныгъэхэр дгъэ­гъуащэрэп, интернетыр ащкIэ тиIэ­пыIэгъу.
- Маруан, лъэшэу сигуап уахъ­тэ бгъотыгъэу мы зэнкIэ зэдэгущыIэгъум укъызэрэхэлажьэрэмкIэ. Адыгэ хэкум къыбгъодэкIэу Зэхэт Арап Эмират ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм зэкIэми шIуфэс сэлам ясэхы. Апэ мы узэу къекIокIырэм ыпкъ къикIэу шъуи­къэбар сыкъыкIэупчIэнэу сыфай.
- Опсэу, Светлан. Сэри сигуапэу тихэку щыпсэухэрэм сэлам ясэхы. Тыгухэр тэ а лъэныкъом щы­Iэ зэпыт. Мы Эмиратыр зэфэшъхьафэу пщыпIиблэу гощыгъэ. Ахэм зэкIэми зы хабзэ горэ рагъэкIокIы. Ащ фэшъуашэу тэпсэу мы коронавирусым илъэхъан. Уеплъымэ, тэ тадэжькIэ тIэкIу нахь рэхьат. Арэу щытми, укъекIокIын узыфитыр мафэрэ ары, чэщрэ тишIыхьагъэу тис, пчыхьэ зыхъукIэ зэкIэ агъэпытэ. Тэри, шъыпкъэу пIощтмэ, зыгорэм тыкIонэу тыгуIэрэп, тызфэсакъыжьы.
- Тилъэпкъэгъу нэбгырэ тхьапша Эмиратым Эмиратым щып­сэурэр? Сы­дэущтэу ахэр мы хэгъэгум ифагъэха?
- Мыщ адыгэу исхэр хэгъэгу зэфэшъхьафхэм къарыкIыхи, лэжьакIо къэкIуагъэхэу ары зэрэщытыр. Сирием нахьыбэр къикIыгъ. Джоланым щыкIогъэ зэо-зэпэуцужьым ыуж тыкъэкIуагъ. Джырэ заом къыхэкIыгъэхэри щыIэх. Джащ фэдэу Иорданием, Тыркуем, Хэкужъми къарыкIыгъэхэр ахэтых. Пстэури IофшIэн лъыхъухэу къэ­кIуа­гъэх. ЗэкIэмкIи адыгэ нэбгырэ минитIу фэдиз Зэхэт Арап Эмиратым щэпсэу. ЧIыпIэ зэфэшъхьа­ф­хэм тадэсэу мыщ тыщэпсэу. Сэ сыздэщыIэм Фуджейрэ ыцIэр. Сэ сиунагъо нэмыкIэу мыщ зы адыгэ унагъоу Хъуажъхэр щэпсэух.­Эми­ратхэр зэпэчыжьэх, ау тызэхахьэ, тызэкIэлъэкIо. Куп зэхахьэхэри тэ­шIых, тызэнэсы, нэбгырэ зырызэу зыгорэущтэу тызэIукIэщтми, амал зэрэдгъотэу, тызэлъэIэсы, унагъохэмкIи тызэлъыкIохэу мэхъу.
Загъорэ е Дубаи, Абу-Даби (ахэр анахь кIуапIэх, анахьыбэ зыдэсхэ пщыпIэх) унагъохэмкIэ тащы­зэфэзы. Унэгъо 40 - 50 фэдизэу ­къекIуалIэхэу мэхъу. Хъулъфыгъи, бзылъфыгъи, ныбжьыкIи тызэхэтэу мафэхэр зэдэтэгъакIо. Ау джы мы коронавирусым зы цIыф ыгъэхъыерэпышъ, унэмэ тарыс. Узэхэхьан уфитэпышъ, унэм тисэу тшIэщтыр зэкIэ тэшIэ, тэпсэу.
- Сыд фэдэ IофшIэна жъугъэца­кIэхэрэр? Сыд фэдэ сэнэхьата шъуIэкIэлъхэр?
- Анахьыбэу исхэр инженерых, мыщ илъэс 40-м ехъугъэу щыпсэу­хэрэр щыIэх. Сэ илъэс 14 хъугъэ сыкъызыкIуагъэр. Сэри сыинженер. Компание горэм сыритхьаматэу сэлажьэ.
- Дэгъоу адыгабзэ ошIэ.
- Сирием тыщыпсэу зэхъум, куп инэу тызэхэсыгъ. Джоланым хахьэщтыгъэ Къунейтрэ районым чылэ 13 тыхъухэу, нэмыкI лъэпкъи къытхэмысэу, тиныдэлъфыбзэ дэгъоу дгъэфедэу тызэхэсыгъ. Тыбзи тихабзи щыкIагъэ имыIэу тызэхэтыгъэх. Мэфих заом ыуж ащ тыкъикIи, Шам тыкъэкIуагъ. Ащыгъум сэ илъэс 13 горэ сыныбжьыгъ. Шам тыкъызэкIом, къэлэ Iужъум дэсхэм тэ мэкIэ дэдэу такъыхэхьагъэти, зэфэшъхьафэу чIыпIабэмэ татегощагъэу, унагъохэри тIэкIу зэпэчы­жьэ хъугъэх, тыкъызхэхьагъэхэми яхабзи ягъэпсыкIи шъхьафыгъэ, ахэм уадимыштэуи упсэушъущтэп. Ябзи нахь къыттекIо хъугъэ. Тыбзэ зэкIакIоу ежьагъ, тихабзэхэри тIэкIу тIэкIэкIыгъэх.
- О убзэ зэкIэкIуагъэ иIэп.
- Тэ тицIыкIугъом щегъэжьагъэу адыгабзэ нэмыкIкIэ тыщыгущыIагъэп унэм. Мары мы тыздэс Пщы­пIэу Фуджейрэ тизэкъуабзэу тыдэс, къызэрэсIуагъэу, тэщ нэмыкIэу Саудием щылажьэщтыгъэ врач унагъоу Хъуажъхэм анэмыкI зы адыгэ гъунэгъу тиIэп.
- Ащыгъум о уянэ - уятэмэ адыгабзэр зэрэуагъэшIагъэм фэдэу уикIалэмэ ябгъэшIэшъугъэпщтын?
- Сэ зы пшъашъэрэ зы кIалэрэ сиIэх. Пшъашъэм дэгъоу ешIэ, ау кIалэм футболыр ешIэ бзэм нахьи. Пшъашъэм ыцIэр Раза, кIалэм ыцIэр Андзор.
- АдыгэхэмкIэ сыдэущтэу шъузэ­дэлажьэра, Адыгэ Хасэ шъу­иIа?
- Мы хэгъэгум игъэпсыкIэкIэ, Хасэ хэхыгъэ IэкIыб къэралхэм къарыкIыгъэхэмкIэ зэхэпщэн уфитэп. Адэрэп. Тэ хэхыгъэу зы унэ горэм тыщызэфэсынэуи ащ фэдэу зы чIыпIэ тиIэп. Шъхьаем, зэрэтлъэ­кIырэмкIэ мы бзэ Iофым пае тызэкъоуцо. Мыщ зы бзылъфыгъэ чан горэ щытиI, ЛIыбзыу Ярэ. «Эмиратым и Сэтэнайхэр» ыIуи, ащ куп зэхищагъ. А купым зэIукIэгъухэр, адыгэбзэ десэ къэтыпIэхэр, къытфегъэпсых. Ярэ университетым щэлажьэ, ахэм агурыIуи, чIыпIэ къа­Iихи, бэрэскэшхорэ, ежьхэр мы­лажьэхэ зыхъукIэ, тэ тыкIоти, бзэмкIэ щедгъаджэщтыгъэх. Мы сэ сыздэсымрэ Дубаирэ км 270-рэ мэхъу а­зыфагу. Ау сыдэмышъхьахэу сыкIоти, бзэмкIэ къыщезгъаджэ­хэти сыкъэкIожьыщтыгъэ. Шъхьаем, мы коронавирусыр къежьи, цIыф зэхахьэхэр хъущтхэп аIуи, ари зэфашIи, тымыкIожьышъу хъугъэ. ЕтIанэ кIо къэтыугупшыси, Ярэ ичаныгъэкIэ, шхапIэ горэм тыгурыIуи, джащ бзэ зэгъэшIэн гупчэ къыщызэIутхыгъ. Ау кафехэм язэ­фэшIын уахътэри къэси, джы унэмэ тарытIысхьагъэу, онлайн егъэ­джэн­хэр тIэшIых. Программэу «Зум» зыфиIорэмкIэ тхьэмафэм тIо­ сыхьатитIу фэдизэ бзэр зэтэгъашIэ.
Ащ нэмыкIэуи, видео-зэIукIэ тхьэ­мафэм зэ тэшIы, ныбджэгъу заулэ бзылъфыгъи хъулъфыгъи тызэхэтэу мы бзэ зэгъэшIэн Iофхэм тарэгущыIэ. Ащ Израилми, Америкэми, Тыркуеми, Иорданиеми ащыщхэр къыхэлажьэх ыкIи зэ усэ хъун, зэ тхыгъэ горэ хъун, къитэдзэхэшъ тыкъяджэ, гущыIэу хэтхэм къарыкIыхэрэр зэхэтэфы.
- Практикэ шъошIы, ара?
- Ары, шъыпкъэ дэдэу къэпIуагъ. Ащ фэдэу ары. Ари тхьэмафэм зэ етэгъэкIокIы. КIо зэрэтлъэкIырэмкIэ, джа бзэ ухъумэныр ары тигугъэр. Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, мы бзэр зэзгъашIэхэу нахь гугъу къыфелIыхэу къекIуалIэхэрэр бзы­лъфыгъэх. Арышъ, зы нэбгырэп бзэр зэдгъашIэрэр. Унагъом едгъэшIагъэу мэхъу, ибынхэми ядгъэшIагъэу мэхъу. Лъэшэу сигуап пымычыхэу, дэгъоу пIалъэм тефэу къекIуалIэх, тызэхэтIысхьэшъ, мыщ фэдэу пIалъэм тефэу етэгъэкIокIы.
- Ары, ныдэлъфыбзэр нымэ аIушъолъхьэ, ахэм ялъфыгъэхэм ар аIэкIагъэхьажьыныр ары джы пшъэрылъыр. Адыгэ Хэкум укъэ­кIуагъэу щыта?
- Адыгэ хэкум зэп сыкъызэрэкIуагъэр. Апэ дэдэ 1986-рэ илъэсым сыкъэкIогъагъ. Сирием Адыгэ Хэсашъхьэми сыхэтыгъ тIогъогогъо. Апэрэу ары сыкъызэрэкIогъагъэр лIыкIоу Хасэм ыцIэкIэ. Къэбэртаем сыкъэкIогъагъ. Налщык мэфипшIэ тыщыIагъ. 1990-ми сыкъэкIуагъ, ащ къыкIэлъыкIорэ илъэсхэми заулэрэ сыщыIагъ. Аужырэу сызыкIуагъэр илъэсищ горэ хъугъэ. Джыри сыкIон фаеу щыт. Мы коронавирусыр зэ зэшIокIымэ, тыкIон. Зы Iоф горэхэр адыкIэ дгъэпсы тшIоигъоу ары тыкъызфакIорэр.
- Iофыр пIомэ сыд къибгъэ­кIырэр? Бизнес пая? Лъэпкъ Iоф пая? Хэкум сыд шъузэрэщыгугъырэр? Шъуепхыгъэнэу шъуфая?
- Тэ тызщыгугъырэр бэ, къыддэхъущтыр тшIэрэп нахь. КъыдгурэIо хабзэри, ащ къинхэри зэрэхэтыр. Мы тызщыпсэурэм къикIыгъэ адыгэ­хэу, хьазырэу мылъку аIэ­кIэлъэу зы нэбгырэ заулэмэ унэхэр хэкум щащэфыгъэх, мыщ яIофхэр щаухыхэмэ занкIэу ащ екIужьынхэшъ, ащ щыпсэужьынхэу фаех. Ащ нэмыкIэу мары, сэ паспорт бэшIагъэуи сIыгъ. АдыкIэ зы чIыгу горэ шапсыгъэ къуаджэхэмкIэ Пэнэхэс щытыубытыгъэу, гектар 25-рэ хъоу тIыгъ. Ащ игугъу къэсшIы сшIоигъу. Тэ нэбгырэ заулэ тызэхэтэу хапIэ ащ щыдгъэпсы тшIоигъу. Планхэри зэкIэ хьазырых, гощыгъахэх ыкIи уни 150-рэ тефэнэу, гъогухэри, еджапIэхэри, сабый IыгъыпIэхэри, зыщыджэгущтхэри зэкIэ хэхыгъахэу, план шIыгъахэу тиI а чIыгоу тыубытыгъэмкIэ. Шъхьаем, а чIыгур мэкъу-мэщым тегъэпсыхьагъэу щыт. Тхылъхэр джы чIэтлъхьагъэх ыкIи хъугъахэ фэдэуи къытаIо. Унэ хапIэ хъунэу, мэкъумэщ чIыгоу щымытыжьынэу, унэ тепшIыхьан уфитэу хъуным тежэ. Тэхъутэмыкъое районым Iофхэр щекIокIых, инженерэу Дэрбэ Руслъан Iофыр тфызэрегъакIо. Чылэм дэс кIалэхэри къыддэIэпыIэх. КъаIуагъэр Iофхэр зэшIокIыгъэу ары.
- Унэхэр шъущэщта? Хьауми шъо шъуарысыщта?
- Тэщ пай зыкIэтшIыщтхэр. Къэс­Iуагъэба, пенсие тыкIомэ тихэку тыкъэкIожьы тшIоигъу. Iахь-Iахьэу чIыгур дгощыгъэ унэхэр тетшIы­хьанхэу. Ащ Эмиратым исхэм яза-­­ к­ъоп хэтыр. Мы проектым хэлажьэх Сирием, Америкэм, Тыркуем, Иорданием ащыщхэри. ЧIыгу Iахь пэпчъ зием ацIэхэри тхыгъэх. Унэу тырагъэуцощтхэр зыфэдэхэри проект шIыгъахэх.
- Ащыгъум я 2-рэ Мэфэхьаблэ хъущтба? Проект гъэшIэгъон ы­кIи тилъэпкъыкIэ тыкъыгъэбаищт.
- Ары, ащ фэдэ хъущт. КIо шъукъыддеIэ тшIоигъу. Тхьапэхэмрэ сыдрэ нахь шIэхэу зэшIокIынэу. Илъэсрэ ныкъорэ хъугъэ зызекIохэрэр. Iофыр зэпхыгъэр хабзэр ары. ЗэкIэ шапхъэм тетэу тэшIы, ау нахь псынкIаIоу Iофыр зэпыфэгъагъэмэ дэгъугъэ. Дэгъоу зэпыфэмэ. Адыгэ унагъохэр зэхэсхэу дахэ хъущт.
- Маруан, «Хасэ къызэIутхы­шъурэп» пIуагъэ, ау зэ тызызэдэгущыIэм, «Черкес культурэ гупчэ фэдэу е урысые культурэ унэ Эми­ратым къыщызэIуихыгъагъэ­мэ, ащ тычIэуцощт» пIогъагъэ. Сыд мы Iофым рыкIорэр?
- Ахэри типлан. ШъыпкъэмкIэ, ыуж­ тит. Ау сшIэрэп къыддэхъущтмэ. Урыс консулыр Дубаи щыI. Тэ паспорт зыIыгъэуи бэ къытхэт. Тэ Урысыем тырицIыфы фэд. АщкIэ тыдэгущыIэ. ЯтIуагъ чIыпIэ горэ къытатынэу. Ау ар къызэIупхын зыхъукIэ, бэ ищыкIагъэр, ахъщэрэ сыдрэ. АдыкIэ зыгорэ къэгущыIэгъагъэмэ Хэкум къикIэу, ишIуагъэ къэкIоныгъэу сеплъы. Мы хэгъэгум Урысые лIыкIо гъэIорышIапIэу итым зэ адыгэ кIалэ горэ чIэсыгъ. Лъэ­шэу тиIэпыIэгъугъ, тыIукIэщтыгъэ. Ау ыгъэзэжьыгъ. Шам Урыс культурэ гупчэ дэтыгъ, ащ адыгэхэм лъэпкъ къашъохэри щызэрагъашIэу, бзэ зэгъэшIэным щыпылъхэу, урысыбзи щызэбгъэшIэшъунэу щытыгъ. Тыфай урысыбзэри тшIэ­нэу. Хэкум дгъэзэжьымэ ари тищы­кIэгъэ дэдэщт. Тэ мы адыгабзэм изэкъуагъэп, тиныбджэгъу горэ Къэбэртаем къыщеджагъэу ащ­ уры­сыбзэкIэ тыригъаджэщтыгъэ. Сэри еджэхэрэм сахэтыгъ. Арышъ, а проектыри щыдгъэ­зыерэп, гугъэу тиIэр ащкIэ кIуасэрэп.
- Сыдэущтэу нэмыкI Адыгэ Хасэхэм шъуяпхыгъа? НэмыкI хэгъэгухэм арытхэр ары зыфасIорэр. Зэ Дунэе Адыгэ Хасэм изэIукIэ горэм къыщаIогъагъ Эмиратым исхэр къытхахьэхэ а­шIоигъу аIуи. Шъыпкъа?
- Тэ Хасэ тиIэп, арышъ, хабзэм тетэу тяпхыгъэн тлъэкIыщтэп. Тэ тыкъашIэу тырамыгъэблагъэмэ, тыкIошъущтэп. Ау сидыгъокIи тыхьазыр, сыд фэдэу тыхэлэжьэшъумэ, тыкIон, тахэлэжьэн. Сэ заулэрэ Тыркуеми, Германиеми адыгэ бзэшIэныгъэ конференцие­хэм сарагъэблэгъагъ. Адыгабзэм сыдэлажьэба. Адыгэ тхакIохэм ятхылъ пчъагъэхэр сэ арапыбзэм ислъхьагъэх. МыщкIэ шъыпкъэм уфаемэ, зы IофыгъуитIу къасIо сшIоигъу. Тэ адыгабзэу тызэре­джэрэр джа кириллицэкIэ тхыгъэр ары. Ау хьарыфхэм ахэлэжьыхьэгъэн фаеу сеплъы. ЦIыфхэр тIэкIу пэчыжьэу бзэм зышIыхэрэр гущыIэхэр зэрэкIыхьэхэр ары, ахэр компьютеркIэ зэшIопхышъунэу щы­тэп. Мэкъэгъэхъыеу хэтхэм ятхыбзэ зэблэхъугъэн фае. Джы «ы» зыфэпIощтхэр, мары «адыг» зыпIокIэ джы «д-м» къыкIэлъыкIорэ мэкъэзещэм тэрэзэу уеджэным пае, хьарыфитIу зэпыпшIэн фае. «Ы-р» джы гущыIэу зыхэмыт щыIэп, тIо-щэ къыхафэуи мэхъу, ар зы тхьабзэ цIыкIукIэ зыгорэущтэу зэхъокIыгъэмэ, гущыIэхэр нахь кIако ­хъущтых. Мары арапхэми, тыркухэми ащ фэдэхэр яIэх. ГущыIэхэр кIа­кIомэ, нахь псынкIэу укъяджэшъущт. ГущыIэр кIыхьэ хъумэ - апэрэ тхыбзэм уфежьэнышъ, ыужырэм унэсыфэ нэс уегъэпшъы. Ащ фэдэу шIыгъэмэ джадэу ишIуагъэ къэкIощт.
- ДАХ-р адыгэхэмкIэ зы тхыбзэ тиIэным дэлажьэ. Ар зэхэпхыгъа?
- Ари дэгъу, къызэрэсIуагъэу, адыгабзэкIэ тхыгъэ тхылъхэр, пшысэхэр арапыбзэм исэгъахьэх. Къэ­бэртэе IорыIуатэрэ усэрэ, гущыIэм пае, мы уахътэм зэсэдзэкIых. Сэ сыабдзах, ау къэбэртэе псэлъакIэри, тхыкIэри къызгурэIох. ТIэкIу ухаплъэмэ, типсэлъакIэхэр зи зэрэзэтекIырэ щыIэп. ЯкъэIуакIэ тIэкIу зэтекIыми, тIури зы. Ащ фэдэу тхыбзэхэр зэфэдэмэ, ар апэрэ лъэбэкъоу адыгэхэм зы тхакIэ яIэнымкIэ хъущт.
- Маруан, гупшысэ гъэшIэгъонхэр къиоIотыкIых. Мы коронавирусыр тыухынышъ, зы фестиваль дахэ горэм тыщызэIукIэнэу сэгугъэ.
- Джа Дубаи университетым егъэджэнхэр щыдгъакIохэ зэхъум, ащ фэдэ фестиваль ин щытшIыгъагъ. Мы илъэсым икъихьагъугъ ар зытефэгъагъэр. Тиадыгэ ныбжьыкIэхэми адыгэ шъуашэхэр ХэкумкIэ щарагъэдыхи, адыгэ джэгум хэлэжьэгъагъэх. Адыгэ лъэпкъ зэфэс горэ тшIын, ори укъедгъэблэгъэн. Сыд фэдэми тэ мары сидыгъокIи Сирием тызэрисэуи тилъэпкъы ыбзи ихабзи зэрэтлъэкIэу зетхьан тлъэкIыгъ, тызэрэадыгэр тымыгъэгъуащэу, дунаир мыкIо­дыжьыфэ тыпсэун. Тибзылъ­фы­гъэхэм лъэшэу тащэгугъы, «Эмиратым и Сэтэнайхэм». А купым лъэпкъ шэн-зэхэтыкIэхэр къеIэт­ыжьых, адыгэ шхынхэр аупщэ­рыхьых, къундысыу шIыкIэм нэсэу зэрагъэшIагъ, цыр аджы, дышъэ идагъэхэм ауж итых. Чаных лъэшэу.
- «Адыгэ Республикэм и Сэтэнайхэм» ацIэкIэ ащыгъум «Эмиратым и Сэтэнайхэм» сэлам сфяхыжь.
- Опсэу. Ежьхэри къыодэIух, уашIэ, арышъ, ясэлам къыосэ­хы­жьы. ТигущыIэ къэтыухыным ы­пэкIэ зы закъо къэсIожьынэу сыфай. Европэм, Канадэм е Аме­рикэм мыкIохэу Хэкум къэкIожьы­хэмэ, тиадыгэхэм нахь ягуап. Ау лъэпэ мыгъакIор тхьэпэгъэпсыныр ары. Визэ къыдэхынхэр нахь псынкIэ къытфэхъунхэу сэгугъэ. Къэ­кIожьхэми ахъщэкIэ зыми щыгугъыхэрэп, ежьхэм мылъку аIэкIэлъ, Хэкуми бизнес щашIын, федэ къыфахьын. Ау кIэгъэгушIугъэнхэм пае джа тхьапэ Iофхэр нахь псынкIэ хъугъагъэмэ дэгъугъэ. Тиадыгэхэм я Хэку агъотыжьынэу ары сэ сызэрэлъаIорэр.
Мы зэдэгущыIэгъур Чэтэо Мар­уан ФейсбукымкIэ дэсшIыгъ. Нэбгырэ миний фэдиз еплъыгъ. КъыIотагъэр джаущтэу ашIогъэшIэгъоныгъ. Сэ есымытыгъэ упчIэу нэужым къагъэхьыжьыгъагъэхэм а­щыщ - сыд фэдэ адыгэ лIакъуа Зэхэт Арап Эмиратхэм ащып­сэу­хэрэр? Маруан къызэритхыжьыгъэмкIэ, Хъутхэр, Бырсырхэр, Жы­лэкъохэр, Хъымыщхэр, Тыгъужъ­хэр, Къэрданэхэр, Кощбайхэр, Нэпсэухэр, Теуцожьхэр, Емзэщхэр, ЛIыбзыухэр, Дыдыхъу­хэр, Iэ­пыщ­хэр, КIэрэфхэр, Баикъохэр, КIэдэкIуайхэр, Тыухэр, Цэйхэр, Мэкъуаохэр, Iэпэзаохэр, Хъуажъхэр, Гъыщхэр, Бэгъхэр, Тхьэркъуахъохэр, МэщфэшIухэр, Мэл­гощ­хэр, Уджыхъухэр, Вэрэкъохэр, Чэтаохэр щэпсэух.
Мыщ фэдиз лъэкъуацIэмэ сяджэ зэхъум, Адыгеир Эмиратым кощы­жьыгъэу къысшIошIыгъ. Тхьэм дахэкIэ я Хэку къехьыжьых.

ТIЭШЪУ Светлан, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ журналист.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

17.11.2025 - 09:13

Аруан щIыналъэм щызэфIагъэкIахэмрэ къапэщылъхэмрэ

КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек лэжьыгъэ IуэхукIэ хуэзащ Аруан щIыналъэ администрацэм и Iэтащхьэ ЛIыжьыкъуэ Хьэзрит.

17.11.2025 - 09:12

Къэбым зэхуишэсахэр

Мы бжьыхьэ махуэхэм Налшык къалэм и НыбжьыщIэ ­театрым и гупэм къит Свободэ жыг хадэ цIыкIур таурыхъым и дуней телъыджэми ярейт. Абы щагъэлъэпIащ къэбым и махуэр.

17.11.2025 - 09:11

Дэфтэр нэхъыщхьэм хоплъэ

КъБР-м и Парламентым и комитетхэм я зэIущIэхэм депутатхэмрэ республикэм и министерствэхэм я лIыкIуэхэмрэ зэгъусэу щытеп­сэлъыхьащ «КъБР-м и бюджетыр 2026 гъэм, 2027 - 2028 гъэхэм ятещIыхьауэ» щIына

17.11.2025 - 09:11

Шынагъуэншагъэр къалъытэ

УФ-м къэрал кIуэцI Iуэху­хэм­кIэ и министерствэм ­Тран­­с­пор­тымкIэ и управленэу КИФЩI-м щыIэм и унафэщI, полицэм и генерал-майор Шмет­ков Виктор КъБР-м и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек лэжьыгъэ IуэхукI

16.11.2025 - 10:01

Дохутырхэр Мелитополь щыIащ

Лышх узыфэхэмкIэ Ростов къалэм дэт щIэныгъэ IуэхущIапIэм и дохутырхэр иджыблагъэ Запорожье областым щыIащ сымаджэхэм еплъыну.