Жигитлени эсгергендиле, жангы инсанлагъа паспортла бергендиле

9 октябрьде Кавказ ючюн сермешде гитлерчиле жокъ этилген кюн белгиленеди. Бу эсде тутуу кюн Ата журтубузну тарыхында бу магъаналы сермешни юсюнден тюзлюкню кенг жаяр мурат бла къырал даражада тохташдырылгъанды. Кавказ ючюн къазауат Уллу Ата журт урушну тарыхында магъаналы жерни алгъанды, ол эм узун сермешледен бири болгъанын айтырчады – ол 1942 жылда 25  июльдан 1943 жылда 9 октябрьге дери баргъанды. 
Бу кюннге жораланып КъМР-ни Парламентини Билим бериу, илму, физический культура, спорт эм жаш тёлюню ишлери жаны бла комитетини башламчылыгъы  бла Терк районда эсде тутуу жумушла бардырылгъандыла. «Бийикликден бийикликге:   510 Бийиклик,   910 Бийиклик,  2144 Бийиклик,  3500 Бийиклик» патриот акция Уллу Хорламны 80-жыллыгъына аталгъанды. 
Анга Парламентни башчысы Татьяна Егорова, Терк муниципал районну таматасы Асланби Хуштов,  Парламентни депутатлары, районну жер-жерли власть органларыны келечилери, КъМР-ни Парламентини Жаш тёлю палатасыны келечилери къатышхандыла.  
Билим бериу, илму, физический культура, спорт эм жаш тёлюню ишлери жаны бла комитетни башчысы Нина Емузова эсде тутуу жумушланы чеклеринде Къабарты-Малкъарны фашистледен къоруулау кезиуде артыкъда магъаналы сермешле бардырылгъан жерледе болургъа белгиленнгенин айтханды. 
Айтхылыкъ бийиклик
Парламентарийле Курп бийикликде душман бла къазауатда жан берген 146 совет аскерчилени хурметлерине ишленнген эсгертмеде болгъандыла. Ала жигитлени бир минут шумсуз туруп эсгергендиле эмда мемориалгъа гюлле салгъандыла. Курп бийикликде фронтну 22 километри баргъанын айтырчады, былайда гитлерчиле техниканы, адам кючню да уллу салгъандыла. Курп бийикликде эсгертме КъМР-ни маданият хазнасыны тизмесине кийирилгенди.  
Андан ары къонакъла Огъары Курпда Л.Э. Ашижева атлы аскер махтаулукъну  музейинде болгъандыла. Ол школланы арасында эм игиге саналады.   Школну арбазында эсгертмени тюбюнде къуралгъан къарындаш къабырда ахыр обаларын 367 аскерчи тапхандыла. 
 Музейни башчысы Мадина Шагирова бла окъуучула излеу ишни къалай толтургъанларын айтхандыла, жаш адамла къазауатны жылларында элни жашаууну юсюнден да айтхандыла. Мындан фронтлагъа 380 адам кетгенди, аладан юйлерине жаланда 58-си къайтханды. 
Бюгюнлюкде музейде 3 мингден аслам экспонат барды. 
 Музей КъМР-ни Парламентини баш саугъасына тийишли болгъанды. Татьяна Егорова окъуучула бла устазла бирге бардыргъан излеу-тинтиу жумушланы хайырындан школда сейир музей къуралгъанын чертгенди. 
– Сиз уллу ишни толтурасыз. Музей  кёп тёлюлени къыйынларыды. Бюгюн биз Уллу Хорламны дерслерин жангыдан тинтебиз. Ол заманда болгъан ишлени теренлигин, магъаналылыгъын жангыдан ачыкълайбыз. Ол а совет халкъны гитлерчилеге къажаулукъда жигитлигин учуз этерге кюрешген кезиуде бютюнда керекди. Тарыхыбызны жангыдан жазаргъа, аны бла бирге уа Хорлам ючюн жанларын аямагъанланы учуз этерге кюрешедиле. Аны ючюн сиз тамамлагъан жумушла бютюнда магъаналыдыла. Аны эсге алып, Парламентни президиуму школ музейни жаш  тёлюню Ата журтха сюймекликге юйретиуде тамамлагъан жумушла ючюн КъМР-ни Парламентини Сыйлы грамотасы бла саугъаларгъа оноу этгенди, – дегенди  спикер.
Дагъыда депутатла музейге телевизор да саугъалагъандыла. Аны болушлугъу бла музейге келгенлеге Уллу Ата журт урушну, аны жигитлерини жууукъларыны эсгериулерин кёргюзтюрге онг боллукъду. 
Татьяна Борисовна ветеранла аздан-аз болгъанларына къайгъыргъанды, ол себепден музейни ишин кенгертип, Хорламны аскерчилерини жууукълары бла ушакъла бардырыргъа, аланы жигит аппаларыны юсюнден эсгериулерин жаздырыргъа боллугъун айтханды. Ол а тарых кертиликни келир тёлюлеге сакъларгъа болушурукъду. 
Музейде спикерни атасы Борис Семёнович Егоровну сураты да асыралгъанын ёхтемлик бла айтханды. 
– Бюгюн атама 110 жыл толлукъ эди. Ол 317-чи Къызыл байракълы Будапешт мараучу дивизияны къауумунда урушну ахырына дери къуллукъ этгенди, пулемётчуланы взводуну командири эди. Юйге 1946 жылда Япония бла къазауатдан сора къайтханды.  Ол Къызыл Жулдузну ордени бла эки кере, Ата журт урушну ордени бла да эки кере саугъаланнганды. Атамы аты мында ёмюрлюк этилгени бла бек ёхтемленеме. Ол сау заманда кёп затларын башха школлада музейлеге бергенбиз, аланы арасында офицерни планшетин, саугъалагъан документлени. Сизни  музейге уа атамы юсюнден айтхан хапарны жаздыргъан видеону саугъаларгъа сюеме, – дегенди Татьяна Егорова. 
Паспортла бериу
 Музейде энтта бир магъаналы жумуш болгъанды – Терк муниципал районну школларыны окъуучуларына Россей Федерацияны инсаныны паспорту берилгенди. Жаш адамланы  Татьяна Егорова алгъышлагъанды:
– Баш документ бла бирге сизге жангы жууаплылыкъла бла борчла бериледиле. Ол сиз  деменгили, тарыхы бай къыралны кесеги болгъаныгъызны шагъатыды. Сиз къыралыбызны  келир кюнюсюз. Аны ючюн тюзлюклю, керти, Ата журтубузну сюйген, аны айныууна къолдан келгенни этген инсанла болуп ёсеригигизни сюебиз. Инсан кимди – Ата журтну керти жашы, дегенди назмучу   Николай   Некрасов, – дегенди Парламентни башчысы эм жаш адамлагъа Россейни инсаны деген атха кертичи болурларын тежегенди. 
 Паспортланы бериу депутатлагъа да жууаплы иш болгъанын да айтханды: 
– Саугъалауну быллай магъаналы кюнде бардыргъаныбыз бютюнда сыйлыды  – Кавказ ючюн сермешде хорламны кюнюнде, Курп бийикликде эм къызыу, къанлы сермешле баргъандыла. Сиз бу жерни багъасын, аппаларыбызны жигитликлерин сезсегиз сюебиз,– деп къошханды. 
Татьяна Егорова жаш адамлагъа саулукъ, жетишимле тежегенди. 
Школчула уа депутатлагъа быллай магъаналы жумушланы къурагъанлары ючюн ыразылыкъларын айтхандыла эм Россейни керти инсанлары болургъа сёз бергендиле.

КъМР-ни Парламентини 
пресс-службасы. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

13.11.2025 - 09:03

Заманында тёлегенлени санына къошулгъанды

Быйыл жылны башындан бери Нальчикде жашагъанла хайырланнган электрокюч ючюн "Россети Северный Кавказ» - «Каббалкэнерго» биригиуге  6,8 миллиард  сом тёлегендиле.  Былтыр бу  заман тенглешдиргенде,

13.11.2025 - 08:52

Сабийлери болгъан юйюрлеге билеклик - магъаналы жумушладан бири

Россейни Къырал Думасыны депутаты Виктория Родина Юйюрлеге эм сабийлеге болушлукъну республикалы арасында болгъанды.

13.11.2025 - 08:51

Жолну жангыртып кюрешедиле

Къабарты-Малкъарда «Жашау этерге инфраструктура» миллет проектге кёре  жолла тап эм къоркъуусуз болурча аслам иш этиледи.

12.11.2025 - 14:30

Атлары ёмюрлеге сакъланырыкъды

Ич ишле органлада къуллукъ этген кезиуде жан берген полициячыланы эсгериуню кюнюню чеклеринде Элбрус районну право низамны сакълаучулары Тырныауузну 5-чи номерли гимназиясыны окъуучулары бла тюбеши

12.11.2025 - 12:00

Россейни халкъларын къалай билгенлерин кёргюзтгендиле

Росгвардияны кадет классыны окъуучулары «Уллу этнография диктант» жарыкъландырыу жумушлагъа къатышхандыла.