Хъанджэрий къехъуэхъунухэр куэдт

Гуманитар къэхутэныгъэ­хэмкIэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал институтым фо­кIадэм и 26-м ще­кIуэ­кIащ «Проблемы системного изучения языка, фольклора и литературы наро-дов Северного Кавказа в современных культурно-исторических реалиях» уры­сейпсо щIэныгъэ-практикэ конференцыр. Ар ­къы­зэрагъэпэщащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор, Урысейм ЩIэ­ныгъэхэмкIэ и Академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щIэ­ныгъэ центрым Гуманитар къэхутэныгъэ­хэмкIэ и институтым и щIэныгъэ лэжьакIуэ нэхъыщхьэ БакIуу Хъанджэ­рий къызэралъхурэ илъэс 85-рэ зэрырикъум и щIыхькIэ. 

Зэхыхьэр иригъэ­кIуэ­кIащ Гуманитар къэ­ху­тэ­ныгъэхэмкIэ Къэбэрдей-Балъ­къэр къэрал институтым и унафэщI, тхыдэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Дзэ­мыхь Къасболэт. Абы зэIущIэм къэкIуа хьэщIэхэр къызэхуэсахэм яригъэцIыхуащ. Ахэр экономикэ щIэныгъэ­хэмкIэ доктор, Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэ ­Сэхъурокъуэ Хьэутий, техникэ щIэныгъэхэмкIэ  кан­дидат, ЩIэныгъэхэмкIэ Урысей академием и Къэ­бэрдей-Балъкъэр щIэныгъэ центрым и уна­фэщI Нэгъуей Залымхъан, КъБР-м и Парламентым и депутат, ЩIэ­ныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ академием и щIэныгъэлI-секретарь Щхьэ­гъэп­сэу Сэфарбий, Къэбэрдей Адыгэ Ха­сэм и тхьэмадэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд, Къэ­рэшей-Шэр­джэс къэрал уни­вер­си­тетым, шэрджэс-аба­­зэ филологиемкIэ и кафедрэм   и профессор, КъШР-м лъэпкъ­хэм я бзэ къэ­ху­тэ­ны­гъэхэмкIэ и цент­рым и унафэщI ПIаз Сергей, ЕсэнтIыгу къалэм и «Ставрополь къэрал пединститутым» и унафэщI, филологие щIэныгъэхэмкIэ док­­тор Чотчаевэ Маринэ, КъШР-м и Жьэкуэ къуажэм и курыт еджапIэм и унафэщI Хъубий Салимэ, Жьакуэ къуа­жэм и курыт еджапIэм адыгэбзэмрэ литературэмкIэ и егъэджакIуэ ­Мамхэгъ Залинэ, Гъуа­зджэхэмкIэ Кавказ Ищхъэрэ къэрал институтым и профессор ­ЩауэцIыкIу Людмилэ сы-мэт.
Дзэмыхь Къасболэт и псалъэм къыхигъэщащ гъуэ­гуанэ купщIафIэ къэзыкIуа егъэджакIуэ, щIэныгъэлI Ба­кIуу Хъанджэрий Кавказ Ищхъэрэм и хэгъэгухэм я литературэджхэм фIыуэ къы­зэрацIыхур, зи сабии­гъуэр Хэку зауэшхуэм хиу­быдахэм зэращыщыр, и адэр абы зэрыхэкIуэдар, и анэм IуэрыIуатэр фIыуэ ищIэу, и бынхэр абы щIи­пIыкIыу зэрыщытар. Классих курыт школыр къиуха нэужь, БакIуур Черкесск щыIэ школ-интернатым щIэ­тIысхьащ. Зи IэщIагъэм хуэIэижь егъэджакIуэфIхэр иIащ абы. КъБКъУ-м и филологие къудамэр къиухри, еджэным щыпищащ ­Совет Союзым ЩIэныгъэхэмкIэ и академием Дунейпсо литературэмкIэ и институтым и ­аспирантурэм. «Филологие щIэныгъэхэмкIэ кандидат» цIэр иIэу абы лэжьэн щы­щIидзащ Карачаевск къалэм дэт пединститутым. Iэ­щIагъэлI нэсыр иужькIэ ди щIыналъэм къэIэпхъуащ. Къэрэшей-Шэрджэс, Къэ­бэрдей-Балъкъэр республикитIри и зэхуэдэ лъахэщ абы. Хъанджэрий жыджэру хэтащ Урысейм, хамэ къэ­ралхэм щекIуэкI щIэныгъэ конференцхэм, и унафэм щIэту кандидат, доктор лэжьыгъэхэр IэщIагъэлI куэ­дым пхагъэкIащ. Дзэ­мы­хьым щIигъужащ БакIуу ­Хъанджэрий пщIэ къы­зэрыхуащIыр, и лэжьыгъэ­кIэ иIэ зэфIэкIыр ину къызэралъытэр, езыри фIыуэ къы­зэралъагъур. 
Сэхъурокъуэ Хьэутий къы­щыпсалъэм къыхигъэщащ зэхыхьэм зэрырагъэблэ­гъар гуапэ зэрыщыхъуар, Хъанджэрийрэ абырэ я зэныбжьэгъугъэр лъапIэу къы­зэрилъытэр, ар зэры­цIыху пэжыр, къызыхэкIам зэрыхуэфащэр. Узыншагъэ быдэ иIэу иджыри и IэнатIэм илъэс куэдкIэ пэрытыну ехъуэ­хъуащ ар БакIуум. 
Нэгъуей Залымхъан республикэм и щIэныгъэлIхэм къабгъэдэкIыу БакIуум и ­махуэр зэригъэлъапIэмкIэ ехъуэхъуа нэужь, жиIащ лъэпкъ литературэм и зыу­жьыныгъэм хэлъхьэныгъэфI зэрыхуищIар, дяпэкIи а Iуэхум пищэну зэрыщы­гугъыр, и къэхутэныгъэ лэ­жьы­гъэхэм щIэупщIэ зэ­ра­Iэр. Ар Хъанджэрий ехъуэ­хъуащ узыншагъэ, дэрэжэгъуэ иIэу иджыри куэдрэ лэжьэну. Нэгъуейм я IуэхущIапIэм къыбгъэдэкI фIы­щIэ тхылърэ тхылъ саугъэтхэмрэ иритащ БакIуум.
ХьэфIыцIэ Мухьэмэд ж­и­Iащ Хъанджэрий зигу зэIуха цIыхуфIу, гуапэу, ныбжьэгъу пэжу зэрыщытыр. Абы юбилярым зыхуигъэзащ и лэ­жьы­гъэхэм иджыри къыхигъахъуэу, фIым я фIыжыр къехъулIэу дяпэкIи псэуну. 
Щхьэгъэпсэу Сэфарбий Хъанджэрий ехъуэхъуащ узыншагъэрэ ехъулIэныгъэ­рэ иIэу илъэсищэ гъащIэ ­къигъэщIэну. Ар къеджащ ЩIДАА-м и президент, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым Къэ­бэрдей-Балъкъэр Респуб­ликэм къыбгъэдэкIыу сенатору щыIэ, политик цIэрыIуэ Къанокъуэ Арсен БакIуу ­Хъанджэрий къыхуигъэхьа хъуэхъум. 
Институтым и щIэны-­гъэлI-секретарь Къумыкъу Динэ пшыхьым къыщеджащ БакIуум и лэжьэгъу­хэмрэ ныб­­жьэгъухэмрэ з­э­ры­зыкъыхуагъазэ хъуэхъу тхы­гъэхэм. Абы итщ адыгэ хабзэм тет щIэныгъэлI, егъэджакIуэ, къызэгъэпэщакIуэ IэкIуэлъакIуэм щIэныгъэм хэлъхьэныгъэфIхэр зэры­хуи­щIыр, литературэм, республикэм еш имыщIэу зэры­хуэлажьэр, зэгуэр щIэныгъэм щыпхиша лъагъуэр щIалэгъуалэм гъуазэ зэрахуэхъуар, лэжьыгъэри унагъуэри къызэрехъулIар. Хъан­джэрий и лэжьэгъухэм къабгъэдэкI псалъэм къыхагъэщащ дэтхэнэми гулъытэ зэрахуищIыр гуапэ зэ­­­ращыхъур.
Пшыхьым къы­­щеджащ КъБР-м и Правительствэм, ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм, Къэрэшей-Шэрджэс, Шэ­шэн республикэхэм, Моск­ва къалэм, нэ-гъуэщI щIыпIэхэм къикIа хъуэхъу телеграммэхэм. 
АдэкIэ зэIущIэм къы­щып­сэлъащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ Къэрэшей-Шэрджэс институтым литературэмкIэ и къудамэм и щIэныгъэ лэжьакIуэ нэхъыщхьэ Чекалов Пётр, ПIаз Сергей, Чотчаевэ Маринэ, Хъубий Салимэ, ЩауэцIыкIу Людмилэ, сымэ.
БакIуу Хъанджэрий фIы­щIэ яхуищIащ зэхыхьэм  зы­къ­резыгъэхьэ­лIахэм,  хъуэхъу, псалъэ гуа­пэхэмкIэ зыкъыхуэзыгъэзахэм.

ТЕКIУЖЬ  Заретэ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

13.11.2025 - 09:03

Дерс щхьэпэхэр ирагъэкIуэкI

ДэнэкIи хуэдэу, ди республикэм и курыт школхэм мы зэманым щокIуэкI гъуэгу хабзэхэр гъэзэщIэным, лъэс­ры­зекIуэм и шынагъуэншагъэр ­хъу-

13.11.2025 - 09:03

Фэеплъ здэщымыIэм цIыхугъэ щыIэкъым

Омск областым хыхьэ Тарэ рай­оным икIуэда ди лъэпкъэгъухэм - адыгэхэмрэ абазэхэмрэ - я фэеп­лъым пщIэ зэрыхуащIым и щы­хьэту, иджыблагъэ щIыпIэ жыжьэм щы­Iащ ди лэжьэгъу, «Черкес хэку» газетым и ре

13.11.2025 - 09:03

Я щIэныгъэр къапщытэж

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм епщIанэу ще­кIуэкIащ «Этнографие диктанткIэ» зэджэ Ду­нейп­со щIэныгъэ-узэ­щIа­кIуэ Iуэхугъуэшхуэр.

13.11.2025 - 09:03

Хабзэхъумэхэм я махуэшхуэ

КъБР-м щыIэ МВД-м зэхыхьэ гуапэ щекIуэкIащ Урысей Федерацэм Къэрал кIуэцI IуэхухэмкIэ и органхэм я лэжьакIуэм и махуэм и щIыхькIэ. 

12.11.2025 - 15:59

И щхьэпагъыр наIуэ ящI

Узыфэ зэрыцIалэхэм зэрапэщIэт вакцинэр зыхрагъэлъхьэн зэрамыдэм къишэ гугъуехьхэм теухуа зэIущIэ Налшык къалэ щекIуэкIащ.