Къабарты-Малкъар къырал университетде «Экспериментариум» деген ат бла сейирлик илму-билим бериу майдан ачылгъанды. Проект КъМКъУ-ну эмда РАН-ны «Астрофизика эмда космосну лучлары» ядерли тинтиулени бардыргъан институтуну бирикген лабораторияларыны мурдорунда къуралгъанды. Аны мураты уа астрофизика жаны бла этилген алчы тинтиулени школчулагъа, студентлеге эмда саулайда илмуну сюйгенлеге ангылашыныулу болурча этергеди. 
«Экспериментариум» республиканы билим бериуюн айнытыуну ахшы бёлюмю боллукъду. Майдан, андан сора да, дуния даражалы мегасайенс проектни эмда ёсюп келген тёлюлени араларында байламлыкъны кючлеген амалды. Аны бла бирге уа, илму бла терен кюрешип, алимле болургъа итиннгенлени бла россейли илмуну айнытырыкъ бийик даражалы кадрланы хазырларыкъ арагъа буруллукъду. 
Экспозицияны мурдорлу материаллары уа РАН-ны сагъынылгъан институту къурагъан, мегасайенс класслы энчиликлери бла айырмалы эки установканы юслеринден боллукъдула. Сёз ючюн, аладан бири Басхандагъы обсерваторияды. Ол дунияда илму инфраструктураны алчы махкемелеринден бирине саналады. Анда физика, астрофизика эмда космос лучла бла байламлы тинтиуле да бардырыладыла.  
Экинчиси уа Baikal-CVD сууну терениндеги нейтринли телескопду. Ол Шимал Жарым шарда эм уллу детекторгъа тергеледи, кеси да Байкал кёлде орналыпды. Бу халкъла аралы проектни себеплиги бла дуния аламны кёп затын ангыларгъа онг чыгъады. 
«Экспериментариумну» къонакълары дуния аламны жашырынлыкъларын экспонатланы, интерактив юлгюлени хайырлары бла билирге, кёрюрге боллукъдула. Мындагъы материаллада уллу илму проектлени юслеринден тынгылы шартла да бардыла.

Трамланы Зухура.