ФокIадэм и япэ махуэхэм ди щIыналъэм щаIэт хабзэ Iуэхугъуэхэм ятещIыхьа гуфIэгъуэ зэхыхьэхэр щекIуэкIащ республикэм и еджапIэ нэхъыщхьэхэми абыхэм епха колледжхэми. Апхуэдэу Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым, КIуэкIуэ Валерэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал мэкъумэш университетым я бжэIупэхэм щекIуэкIащ егъэджакIуэхэр, студентхэр зыхэта пэкIухэр, ЩIэныгъэхэм, КъБР-м и Къэралыгъуэм я махуэхэр щагъэлъапIэу.
КъБКъУ-м и езанэ курсым щIэтIысхьахэр фокIадэм и 2-м щызэхуэсат еджапIэм и щIыхьэпIэ нэхъыщхьэм деж. ГъащIэм хуаIэ мурадхэм ящыщу еджапIэ нэхъыщхьэм щIэтIысхьэныр къызэхъулIа щIалэгъуалэм я нэгум гукъыдэжыр къищырт, дэрэжэгъуэшхуи я псэм зэрызыхищIэр нэрылъагъут. Мы гъэм апхуэдэхэм я бжыгъэр цIыху мини 5-м нызэрохъэс. Iэгуауэ инкIэ ахэр IущIащ университетым и ректорым и къалэнхэр зыгъэзащIэ Алътуд Юрэ, еджапIэ нэхъыщхьэм хыхьэ институтхэм, колледжхэм, къудамэхэм я пашэхэм. ГуфIэгъуэ зэхыхьэр яублащ Урысей Федерацэм и Къэрал Гимныр къегъэуэнымкIэ. Ар гукIи псэкIи даIыгъыу ягъэзэщIащ зэхуэсым къекIуэлIахэм я нэхъыбапIэм.
АдэкIэ псэлъапIэр хуит хуащIащ КъБКъУ-м унафэщIым.
- ПщIэ зыхуэсщI си лэжьэгъухэ! ЩIэныгъэ зэгъуэтыным зи нэ къыхуикIыу университетым и езанэ курсым къыщIэтIыс-хьа щIалэгъуалэ! Сигуми си псэми къабгъэдэкIыу сынывохъуэхъу фокIадэм и махуэшхуэхэмкIэ: ЩIэныгъэхэм я махуэмкIэ, ди республикэм и Къэралыгъуэм и махуэмкIэ, - жиIащ Алътудым. - Псом япэрауэ, си гуапэщ лъэхъэнэщIэм фыхуэузыншэну, абы хувиIэ мурадхэмрэ хъуэпсапIэхэмрэ къывэхъулIэну. КъБКъУ-р гъуэгуанэ кIыхь, купщIафIэ къэзыкIуа еджапIэ нэхъыщхьэщ. Абы къыщIэкIащ дунейпсо цIэрыIуагъ зыгъуэта еджагъэшхуэхэр, щIэныгъэлIхэр, къэхутакIуэхэр, IэщIагъэлI нэсхэр. Фэри, зи щIалэгъуэхэ, еджапIэ нэхъыщхьэм щIэныгъэ куу, зэфIэкI лъагэхэр щызэвгъэгъуэтынущ, дауи, Абы къыдэкIуэу ди деж фызэрыщеджэну илъэсхэм къэвгъуэтынущ ныбжьэгъу пэжхэр, фесэнущ лэжьыгъэ зэмылIэужьыгъуэхэр фи щхьэ закъуэуи гупым фыхэтуи вгъэзащIэу. А Iуэхугъэхэм ящыщ дэтхэнэми мыхьэнэшхуэ зэриIэр зэманым къигъэлъагъуэурэ екIуэкIынущ, фи фIэщ фщIы. Сынывохъуэхъу еджэным щызыIэрывгъэхьэ ехъулIэныгъэхэм ящыщ дэтхэнэри щIэныгъэ нэхум фыхуэзышэ гъуазэ вхуэхъуну. Фэращ, фи щIэныгъэмрэ зэхэщIыкIымрэщ ди къэкIуэнур дахэ зэрыхъунум я джэлэс нэхъыщхьэр. Студент гъащIэр гукъинэу, купщIафIэу, Iуэхугъэ зэмылIэужьыгъуэ куэдкIэ гъэнщIауэ ефхьэкIыну, фIыкIэ дызыщыгугъ щIалэгъуалэ. Гъуэгу махуэ фытеувауэ къыщIэкIыну!
«Уи кIуэгъуэщ» урысейпсо студент проектыр ди щIыналъэм щызыгъэкIуатэ Щокъуий Ларисэ езанэ курсым щIэтIысхьа студентхэр къыхуриджащ университетым и гъащIэми езыр зи пашэ пэхуэщIэми жыджэру хэтыну. Студент илъэсхэр цIыхум куэд къыщищIэ, лъэныкъуэ зэмылIэужьыгъэхэмкIэ зэрызиужь лъэхъэнэу зэрыщытри къыхигъэщащ.
Махуэшхуэ зэхуэсым кърихьэлIахэм захуигъэзащ а еджапIэ нэхъыщхьэр мы гъэм ехъулIэныгъэкIэ къэзыуха, Москва щекIуэкIа Урысейпсо студент къызэрыщIагъэкI пшыхьым хэта Журтыбей Дианэ.
- Си гуапэу сынывохъуэхъу фIыуэ тлъагъу ди университетым и студент фызэрыхъуамкIэ. Жыджэрагъ, гушхуэныгъэ фхэлъу, гугъуехьхэмрэ лъэпощхьэпохэмрэ факъыпимыкIуэту щIэныгъэфI зэрызэвгъэгъуэтыным фыхущIэкъуну фыкъыхузоджэ, - жиIащ абы. - Илъэсхэр блэкIынурэ, фэри, дэ тхуэдэу, къыфщыхъунущ университетыр фи етIуанэ унэу, абы ныбжьэгъу щыфхуэхъуахэри фи къуэшу, шыпхъуу къэфлъытэнущ.
ГуфIэгъуэ зэIущIэм и кIэухыу езанэ курсым щIэтIысхьахэм фIыщIэ хуащIащ апхуэдэ гъуэгу махуэ псалъэ дахэ къажезыIахэм. Абыхэм нэхъыжьхэр ягъэгугъащ ерыщагъ хэлъу щIэныгъэ зэгъэгъуэтыным елIэлIэну.
Зэхуэсыр ягъэдэхащ КъБКъУ-м и «Къафэ» лъэпкъ ансамблымрэ творческэ щIалэгъуалэмрэ ягъэзэщIа къафэхэмрэ уэрэдхэмрэ. ГуфIэгъуэр зэхуащIыжащ студент зэкъуэтыныгъэм и нэщэнэу къалъытэ КъБКъУ-м и ГимнымкIэ. Ар къызэхуэсахэм зэгъусэу ягъэзэщIащ.
КъБКъМУ-м къыщызэрагъэпэща апхуэдэ гуфIэгъуэм зыкърахьэлIащ абы щылажьэ IэщIагъэлIхэмрэ щеджэ студентхэмрэ нэмыщI, абыхэм я адэ-анэхэми. КъБКъМУ-м щIэныгъэ-къэхутэныгъэ лэжьыгъэмкIэ и проректор Бер Джулъеттэ зи пашэ егъэджакIуэхэр яхуэзащ езанэ курсым щIэтIысхьа студентхэм. Берыр и щхьэми университетым и ректорым и къалэн-хэр зыгъэзащIэ Щхьэгъэпсо Заурбии къабгъэдэкIыу гуапэу ехъуэхъуащ щIэныгъэм и гъуэгум теувагъащIэ щIалэгъуалэм.
- Ди мэкъумэш университетым щеджэхэм, абы и езанэ курсым къыщIэтIысхьа щIалэгъуалэм сохъуэхъу къыхаха IэщIагъэмкIэ щIэныгъэ куу зрагъэгъуэтыну, студент илъэсхэр щызу, Iуэхугъуэ хьэлэмэтхэмкIэ гъэнщIауэ ирахьэкIыну. Университетым и егъэджакIуэхэм ялъэкI псори ящIэнущ, фэ щIэныгъэ куу зэвгъэгъуэтын папщIэ. Абы щхьэкIэ еджапIэ нэхъыщхьэр къызэгъэпэщащ зыхуэныкъуэ псомкIи: техникэ лъэщхэмкIи, технологие пэрытхэмкIи, IэщIагъэлI IэзэхэмкIи, - къыхигъэщащ абы. - Студентхэм IэмалыфIхэр яIэщ зрагъэгъуэт теорие щIэныгъэр практикэ IуэхущIапIэхэм щыщIагъэбыдэжыну. Апхуэдэ щIыкIэкIэ дызэпха IуэхущIапIэхэм я бжыгъэр 200-м нызэрохьэс. КъинэмыщIауэ, еджэным къыщыдэхуэ зэманым ди студентхэр жыджэру хэтщ университетым, республикэм щекIуэкI жылагъуэ гъащIэм. Ди щIалэгъуалэм ящыщ куэд дахьэх спортым, гъуазджэм, щэнхабзэм.
Мэкъумэш университетым и езанэ курсым и студентхэм зыщрагъэплъыхьащ еджапIэм и унэхэм. Абыхэм папщIэ къызэрагъэпэща гуфIэгъуэ концертышхуэр куэдым ягу ирихьащ. Зэхуэсым и кIэухыу абы хэтахэм зытрагъэхащ фэеплъ сурэтхэр.
Апхуэдэу гукъинэу, Iэтауэ ди щIыналъэм и адрей еджапIэ нэхъыщхьэхэми щагъэлъэпIащ ЩIэныгъэхэм, КъБР-м и Къэралыгъуэм я махуэхэр. ЕкIуу, дахэу яублэжа 2025 - 2026 гъэ еджэгъуэщIэр псоми угъурлы яхуэхъуну ди гуапэщ.
ЖЫЛАСЭ Маритэ.