Табийгъат болумлада къоркъуусузлукъну сакъларча

«Бызынгы» альпинист лагерьни тийресинде «Къоркъуусузлукъну школу» жыл сайын бардырылыучу жаш тёлю-юйретиу башламчылыкъны чегинде ахыр эришиуле къуралгъандыла. Анга Орус география обществону республикада бёлюмюню алчыларыны къаууму къатышханды, ала беш кюнню ичинде жолоучулукълагъа чыкъгъандыла, Бызынгы бла Мижирги ауузлада тау тёппелеге ёрлегендиле, альпинист керекле бла ишлеуде усталыкъларын кёргюзтгендиле.
Ызы бла алагъа, Орус география обществону (РГО) 180-жыллыгъына эмда Географны кюнюне аталып, табийгъат болумлада къаялагъа ёрлеуден «Къаяла лабораториясында» эришиуле бардырылгъандыла. Анда жаш адамла эм къыйын къая тиклеге терк миниуде сынашхандыла. Хорлагъанла обществону бёлюмюню грамоталары эм майдаллары бла саугъаланнгандыла.
Бу башламчылыкъгъа бирси регионладан адамла да къатышхандыла. Юлгюге, Башкъортостандан Алина Галеева, табийгъатда къаялагъа биринчи кере ёрлегенин билдире, алгъа ол къыйын кёрюннгенин, артда уа жаратханын белгилегенди. «Эм алгъа, тик къая жолну бир ненча кере ётерге, аны энчиликлерине багъа бичип, ёрлеуге къайсы жанындан айлансанг тюз  боллугъун айырыргъа керекди. Бу затланы эсге ала, ючюнчю жерге чыкъгъанма. Тюз да башына миннгенлей, андан да иги эришаллыкъ эдим, дегенча сагъышла келгендиле, болсада «доммакъгъа» да ыразыма», - дегенди ол. 
Байрамланы белгилеу аны бла бошалмагъанды, жыйылгъанла 2800 метр бийикликде Бызынгы чыраннга да кётюрюлгендиле, «Ночёвки под шлемом» деген жерге жетгендиле, былайдан а Уллу Кавказ тизгин таула бла Бызынгы тауланы шимал жанлары ариу кёрюнеди.    
Къонакъланы эслеринде «Боран-Къош» бийик тау кёлге бла Бызынгы къабыргъаны къатына жолоучулукъла да къаллыкъдыла. Экинчисине бузла эм Уллу-Чыранны юсю бла барылады. Аны тау туризмде бла альпинизмде сынамлары болгъанла, къоркъуусузлукъну жорукъларын да билгенле ётедиле. «Къоркъуусузлукъну школуну» башчысы Мокъаланы Тенгиз билдиргенича, проектге салыннган борчла толтурулгъандыла, анга къатышханла экинчи кюн Нальчикге тюшгендиле. 
«Къоркъуусузлукъну школун» Орус география обществону «Альтаир» жаш тёлю клубу 2017 жылдан бери жай каникулланы кезиуюнде бардырады. Башха-башха жыллада аны ётдюрюуге ахча болушлукъну общество кеси, Президент грантланы фонду этип тургъандыла, быйыл юлюшлерин спонсорла къошхандыла. Дайым да себепликни общество бла республиканы Курортла эм туризм министерствосу, ФСБ-ны регионда Чекчи управлениясы этедиле. Бу жол башламчылыкъ РГО-ну «Къоркъуусуз табийгъат» деген регионла аралы жангы жаш тёлю турист-жарыкъландырыу проектини мурдоруна салыннганды, ол беш регионда толтурулады. Анга кёре жаш адамланы таулада, агъачлада, суулада, дорбунлада, вулканла тийресинде апчымазгъа, жолну табаргъа, бир ауукъ заманны турургъа юйретедиле. Проектни биринчи кесеги июньда Элбрусда ётгенди.
 
Кульчаланы Зульфия.

 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

13.11.2025 - 09:03

Заманында тёлегенлени санына къошулгъанды

Быйыл жылны башындан бери Нальчикде жашагъанла хайырланнган электрокюч ючюн "Россети Северный Кавказ» - «Каббалкэнерго» биригиуге  6,8 миллиард  сом тёлегендиле.  Былтыр бу  заман тенглешдиргенде,

13.11.2025 - 08:52

Сабийлери болгъан юйюрлеге билеклик - магъаналы жумушладан бири

Россейни Къырал Думасыны депутаты Виктория Родина Юйюрлеге эм сабийлеге болушлукъну республикалы арасында болгъанды.

13.11.2025 - 08:51

Жолну жангыртып кюрешедиле

Къабарты-Малкъарда «Жашау этерге инфраструктура» миллет проектге кёре  жолла тап эм къоркъуусуз болурча аслам иш этиледи.

12.11.2025 - 14:30

Атлары ёмюрлеге сакъланырыкъды

Ич ишле органлада къуллукъ этген кезиуде жан берген полициячыланы эсгериуню кюнюню чеклеринде Элбрус районну право низамны сакълаучулары Тырныауузну 5-чи номерли гимназиясыны окъуучулары бла тюбеши

12.11.2025 - 12:00

Россейни халкъларын къалай билгенлерин кёргюзтгендиле

Росгвардияны кадет классыны окъуучулары «Уллу этнография диктант» жарыкъландырыу жумушлагъа къатышхандыла.