Нальчикде 2-5 августда «Фахмулула олимпиадасы» деген ат бла регионла аралы сабий эм жаш тёлю патриот фестиваль баргъанды. Ол Уллу Ата журт урушда халкъыбыз болдургъан Хорламны 80-жыллыгъына аталгъанды. Аны республикада Жаш тёлюню ишлери жаны бла министерствону болушлугъу бла Сауутланнган кючлени запасда офицерлерини «Мегапир» миллет ассоциациясыны КъМР-де бёлюмю къурагъанды.
«Мегапирни» юсюнден айтханда, аны Къабарты-Малкъардагъы бёлюмюне Атайланы Далхатны жашы Жашарбек таматалыкъ этеди. Ол запасдагъы полковникди. Москвада Ленин атлы аскер-политика академияны бошап, Шимал флотда, Бакуда Каспий аскер-тенгиз флотда къуллукъ этгенди. Киров атлы баш аскер-тенгиз училищеде, КъМКъУ-да да аскер кафедрада ишлегенди. Солуугъа кетгенли уа, башында айтылгъан бёлюмге таматалыкъ эте, ёсюп келген тёлюню патриот ниетледе юйретеди. Бу жолгъу фестиваль да ол ишледен бириди. Ол «Кавказ» санаторийде ётгенди.
Фестивальгъа къатышхан къауумла Иркутск областьдан, Краснодар крайдан эмда бизни республикадан эдиле. Бу байрамгъа атап, бери сабийле бла ишлегенни баш борчларына санагъан белгили адамларыбыз да келгендиле. Ол санда Сауутланнган кючлени эм право низамны сакълаучу органланы Нальчикде шахар советлерини башчысы, полковник Абдуллаланы Мустафа, Художестволаны Россей академиясыны академиги, Россейни халкъ художниги Герман Паштов, Россейни Аскер Къарындашлыкъ биригиуюню, Жазыучула союзуну да члени Евгений Захарченко, аскер къазауатланы ветераны Хасан Балкаров, Къабарты-Малкъарны жаш тёлю министрини орунбасары Ахметланы Артур.
Фестивальны ачылыуунда биринчи сёзню Атайланы Жашарбек айтханды. Ол, фестивальны муратларыны юсюнден хапарлай: «Бек алгъа белгилеригим: быллай жыйылыуларыбыз, эришиулерибиз арабызда фахмулу сабийлени туура этерге, алагъа болушургъа аталадыла. Ала уа кёпдюле къыралыбызда. Аланы фахмуларын ёсдюрюрге, игилени атларын айырып айтыргъа тийишлиди. Аны бла бирге сабийледе эм жаш тёлюню арасында да Ата журтха, аны жигитлик тарыхына сюймекликни керелеу, ниет тинни кючлеу мурат бла къураладыла быллай жыйылыула. Ёсе келген адамны ич дуниясы таза болур ючюн, ол иги адам болуп ёсер ючюн, биз, таматала, къайгъырыргъа борчлубуз. Быллай майданла уа алагъа хунерлерин кёргюзтюрге онг бередиле. Бери келген сабийле, жаш тёлю да тепсеп, жырлап, урушну юсюнден назмула айтып, фахмуларын кёргюзтюрюкдюле. «Герои СВО – герои моей страны» деген темагъа суратла ишлерикдиле», – дегенди.
Евгений Захарченко кесини сёзюнде, къырал таматабыз Владимир Путин сабийлени, жаш тёлюню да Ата журтха сюймекликде юйретиуге уллу эс бургъанын эсгертип, тёлюден тёлюге ёте келген жигитликни магъанасын белгилеп, жигитлеге махтау бергенди. Ызы бла ол «Ветеран» деген аламат назмусун окъугъанды. Анда быллай сёзле бар эдиле:
Боранча буруладыла жылла,
Отда кюйген Рейхстаг къалып артда,
Ёшюнледе – майдалладан къалкъан,
Кюнню кеси кибик, жарыкъ жаннган…
Абдуллаланы Мустафа фестивальны бек баш мураты чыгъармачылыкъны не тюрлю жанында да жетишимле этген сабийлени ачыкълау, миллет адет-тёрелени сакълау эм маданият байламлыкъланы кючлеу болгъанын белгилегенди. Полковник, хар замандача, жарыкъ ауазы, керти сёзю бла жаш адамланы хорламлагъа таукел этгенди.
Ызы бла «Кюмюш микрофон» деген жыр, назму айтып эришиу башланнганды. Анга Нальчикни окъуу юйлерини келечилери къатышхандыла. Жюри гитчелени араларында Нальчикни 8-чи номерли школундан Жангоразланы Амираны, 20-чы номерли школдан Камила Кушхованы, Кишпекден Ариана Боренованы белгилегенди. Тамата къауумда Нальчикде 9-чу номерли школдан Камилла Нахушева, 27-чи школдан Карина Альбегова бла Даяна Шериева хорлагъандыла. Дипломлагъа тийишли болгъанланы бла къараучула жаратханланы араларында Нальчикни санат школуну окъуучулары Азрет Маршенов бла Вероника Долгополова да болгъандыла. Иркутск областьдан келгенледен дипломланы бла майдалланы Кира Сементина бла Лада Зуева алгъандыла.
Фестивальгъа келген къонакълагъа аны къурагъанла Къабарты-Малкъарны ариу жерлерин кёргюзтгендиле. «Кюн шахар» сабий чыгъармачылыкъ академияда да болгъандыла ала. Анда «Билим алыу. Илму. Усталыкъ» деген конференциягъа къатышхандыла. Анда окъуучула ары келгенлени Ата журт урушда баргъан къазауатланы юслеринден тинтиу ишлери бла эмда робототехника жаны бла проектлери бла шагъырей этгендиле. «Антарес» атлы окъуу арада Херсон областьдан келген сабийле бла тюбешиу баргъанды. Ала фестивальны къонакъларына алдан хазырлагъан концерт программаларын кёргюзтгендиле. «Антаресни» таматасыны орунбасары Фатима Анатольевна Шопарова къонакъланы эсде къаллыкъ саугъала бла къууандыргъанды. Алайда конференцияда хорлагъанланы саугъалау да баргъанды.
Атайланы Жашарбекни билдиргенине кёре, фестивальны экинчи кесеги 7-10 августа бла жигит шахар Новороссийскде бла Краснодар крайда Дивноморское посёлокда ётгенди. Фестивальчыла Жигитлени майданында орналгъан Мемориал комплексде Ёмюрлюк отха гюлле салгъандыла. «Михаил Кутузов» атлы музей кемеде болуп, къонакъбай шахарны жигитлик тарыхы бла шагъырейленнгендиле.
Ала Юг Федерал университетни «Витязь» саулукъ сакълау турист комплексинде футболдан, волейболдан эм кюч сынашыудан эришиулеге къатышхандыла. Ары баргъан жаш тёлю тепсеп, жырлап, назмула айтып да кёргюзтгенди хунерин. Аланы «Герои СВО – герои моей страны» деген темагъа ишленнген суратлары уа энди университетни музейин жасарыкъдыла.
Фестиваль Дивноморское посёлокда Къара тенгизни боюнунда «Победа» деген аскер-спорт оюн программа бла бошалгъанды. Аны къурагъан комитетни сайлаууна кёре быйыл «Фахмулула олимпиадасы» деген фестивальда бек биринчи жерге Иркутск областьны Казачинско-Ленский районунда Магистральный посёлокну 2-чи номерли школуну жыйыны чыкъгъанды.
Кёп жанрлы фестиваль жаш фахмулагъа керти да байрам болгъанды. Аладан хар бири да кесини хунерин кёргюзтюрге итиннгенди, аны ючюн бар жюрек кючюн да салгъанды. Аны къурагъанла уа бизни къыралда аллай бир кёп фахмулу сабий болгъанына жангыдан тюшюнюп, ёхтемленнгендиле.
Фестиваль, керти да, Россейни маданият жашауунда магъаналы, жангы жетишимлеге кёллендириу, юйретиу ишледен бири болгъанлай къалады.
Мусукаланы Сакинат.
