Роспотребнадзорну Къабарты-Малкъарда  управлениясындан билдиргенлерича,  чычханла кёп тюрлю къоркъуулу жукъгъан аурууланы жайгъан  жаныуарлагъа саналадыла. Аланы кирлерини къурамында   къоркъуулу бактерияла бла вирусла бардыла. Ол себепден аш-суу жюрюген жерле  тазалыкъда сакъланырларына  сакъ болургъа тийишлиди.

Андан сора да, ала битлени  бла бюрчелени да  жаядыла. Ала адамны къапсала уа, бир тюрлю аурууну къозгъаргъа боладыла.

Чычханла жайгъан аурууланы аслам тюбегенлери, бек   къоркъуулларыда боладыла : лептоспироз, сальмонеллез, туляремия, геморрагия безгек, эмина.

Лептоспироз  ауругъан жаныуарны сийдиги бла жугъады. Аны кезиуюнде безгек тийди, башлары, шаугютлери ауруйду,   бюреклери бла  бауурлары да къыйнаргъа  болады.  Сальмонеллез  адамгъа аш-суу бла жугъады, ичин ётдюреди, безгек тийи къыйнайды  эм къарны да тутады.

Туляремия битле къапсала, жаныуаргъа тийсе  неда чычханла жюрюген жерде букъуну жутханда жугъады. Ол да безгекни къозгъайды, безлери  кёпчюйдюле эм териси да  чагъады. Геморрагия безгек чичхан кир этген  букъуну жутханда жугъады. Аны кезиуюнде безгек тийди, башы ауруйду, къарны эм бюреклери да тутады. Эмина уа  битле къапсала  жугъады. Аны хатасындан безгек тиеди,  безлери кёпчюйдюле эм пневмония да къозгъалады.  

Сагъынылгъан аурууладан сакъланырча эм иги амалладан бири профилактика бардырыуду. Ол санда юйню тазалыкъда тутаргъа, кир-кипчикни заманында кетерирге, аш-сууну юслерин иги жабаргъа тийишлиди.

 Къабыргъада тешик неда жарылгъан жер   эслесегиз, созмай бегитирге керекди.   Аладан  чычханла тынч киредиле. Ала болгъан жерде  къапхан неда ууландырырча препарат салса керекди. 

Заранлы жаныуарла жашагъан жерни  тазалагъанда къол пакъла, маскала киерге тийшлиди. Бошагъандан  сора къолларыгъызны  сапын бла иги жууаргъа унутмагъыз.

 Башында  сагъынылгъан аурууладан бир тюрлю шартха ишекли болсагъыз созмай тюз диагноз салырча  врачха барсагъыз уллу хатадан сакъланыргъа боллукъсуз.

Белгилисича, чычханла бла къоншулукъгъа  адамгъа жаланда   заран келтиргени себепли  ол аладан къутулургъа излегенди.  Саулукъгъа уллу хата салыргъа боллукъларын  эсге алсакъ, анга энчи бютюн эс  бурургъа тюшеди.

Магометланы Сулейман.