Туугъан жерибизни ариулугъу саулай дуниягъа да белгилиди. Бери солургъа къыралыбызны ара шахарларындан кёпле келедиле. Бирле бюсюреп кетедиле, бирлени уа жюреклери кёп жыллагъа тауларыбызгъа байланады. Бу кюнледе Тырныаууз шахарны арасында «Кюйюз» деген ашхана ишлеп тебирегенди. Аны Санкт-Петербургдан жашла ачхандыла. Таулагъа солургъа келип, миллетибизни сабырлыгъы, табийгъатыбызны элпеклиги бла монглугъу жюреклерине сингнгенди. Бери къалай бла келгенлерини, бу ишни къурай туруп, бизни миллет хазнабыз бла къалай шагъырей болгъанларыны юсюнден таматалары Илья Кочеров, Владислав Смирнов эм дизайнер Ксения Горская бла ушакъ этгенбиз. Былайда белгилерге боллукъду: Илья «Заман» газетни жазылыу кампаниясына къошулуп, иги кесек адамгъа жаздыргъанды аны.

- Сиз бизни районнга келип, мында быллай мекям ачаргъа къалай бла кёлленнгенсиз?

Ксения: Мен бери юч жыл мындан алгъа турист болуп келген эдим. Бу шахарны кёргенимлей, сюйгенме. Бу жер бла кесими байларгъа таукелленип, фатар алып, жашап къалгъанма. Кесим флористме, аны себепли, заманымы бошуна ашырмай, сюйген ишими мында да ачып, айнытыр онгум болгъанына бек къууанып, гюлле тюкен ачама. Андан бери мында жамауатны ызына, къылыгъына тюшюне, аланы не къадар жууаш, бир бирге сакъ, тутхучлу болгъанларын кёрюп, таулу халкъны тарыхыны юсюнден окъуп, шагъырейленнген эдим. Кёпню кёрген, алай хар къыйынлыкъдан да ётюп, жюреклеринде ариулукъну бла халаллыкъны сакълай билген фахмулу миллет болгъанларын ангылап, бери келгениме бютюнда къууанама. Шуёхум Владиславны да алай чакъыргъан эдим. 

Владислав: Ксения айтханыча, келгенден сора бек жаратып, бу мекямны бош тургъанын эслейбиз. Шахарны ичинде адамгъа къуру ушхууурдан сора да, кёлю солурча бир ара ачаргъа таукелленебиз. Сора кесим IT компанияда ишлей тура эдим да, энди узакъдан ишлеригими, башха шахаргъа кёчгеними да таматам Ильягъа билдиреме. Умутубузну да анга айтып, бу жумушха инвестор болурун тилейме. Ол да, сау болсун, келип, кеси кёргенлей окъуна, терен оюмлап, хар нени да сюзюп, алай бла ишлеп башлагъан эдик. 

- Бизнесни мында бардыраллыгъыгъызгъа къалай ийнаннгансыз?

Ксения: Мен келген замандан бюгюннгю кюннге дери мында бек уллу тюрлениуле бола турадыла. Минги тауну тийресинде Европа маталлы кёп юйчюкле ишленедиле. Ашханала, къонакъ юйле да - алай. Саулай район уллу атламла бла айный баргъаны эсленеди. Тырныауузну юсюнден айтханда уа, туристле бери кёп келгенлерин кёреме. Мында жашау сабийлигибизде айтылыучу жомакълагъа ушайды. Халкъны таный баргъаным сайын ол ынналарыбыз айтыучу жомакъдагъы заманланы сеземе. Нек десегиз да, ара шахарлада быллай адамлыкъ, сабырлыкъ, инсанлыкъ да кете барадыла. Мында къаршы жууукълача алай къарайдыла бизге, танымагъанла окъуна.

Владислав: Жаш тёлю бек аламатды. Сабийчикле окъуна сюймекликден толу кёзчюкле бла къарайдыла. Аны себепли биз да алагъа мекямда артыгъыракъ эс бурур муратдабыз. Бизнес-планыбызда сабийлеге деп уллу отоу жарашдырылгъанды. Алагъа деп мастер-классла, тюбешиуле, концерт программала да къурарыкъбыз.Чынтты адамлыкъны не болгъанын мында эсибизге тюшюралгъанбыз. 

- Сизни бу ишде сынамыгъыз бармыды? 

Илья: Жашаууму бир кезиуюнде ашханада ишлегенме. Анда аш этиуден башлап, тизгин жыйыугъа дери хар жумушну толтургъанма. Аны себепли не къадар къыйын эм огъурлу башламчылыкъ болгъанын кесим уста билеме. Бери шуёхларым айтып келген эсем да, арталлыда сокъуранмайма. Табийгъатны ариулугъундан сора да, мында адамны жюрегин жапсаргъан бир сезимле жаратыладыла. Аны себепли мында жашагъан жамауатха не къадар игилик эталсакъ да, артха турмазгъады муратыбыз. Ашла да татыулу, аланы хазырлагъанла да бийик профессионалладыла.

- Сиз ашланы тизмесин къурай туруп, эм башына нени салгъансыз?

Илья: Бу ресторанны шаркъ ызлада къуралгъаны бошдан тюйюлдю. Европалы ашлада шаркъ миллетлени ашлары да эсленирча жарашдырыргъа, дейбиз. Шеф-поварланы узакъладан келтиргенбиз. Биринчи ишни ызгъа тюшюрселе, мындагъыла кеслери да андан ары бардыраллыкъ сунама. Эрттен ашла излегенлеге хар тюрлю зат боллукъду. Ушхууурлагъа уа не къадар бай тизме къураялсакъ, ол къадар къууанырыкъбыз.

- Бизни миллет ашланы эсге алгъанмысыз?

Илья: Хау, бусагъатда хычинлени тюрлюлерин тинтип, аланы тизмеге къоша турабыз. Ол аламат ашны хар миллет да таныйды саулай дунияда. Андан сора да, сютден жарашдырылгъан аш-азыкъла  бла эт ашла да кёп боллукъдула. 

- Бизни халкъ къаллай болса этни ашамагъанын да биле болурсуз?

Илья: Сютден этилген хар нени да мында жамауатны кесинден алабыз. Этни уа халал продукция чыгъаргъан биреу бла келишим этип, хар тюрлюсюн да жаланда аладан алыргъа дейбиз. Тууар, къой эм тауукъ этлени хайырланырыкъбыз.

Бу жерлени тёрелерине терен хурмет этебиз. Халкъны жорукъларына сыйына, байрам, бушуу кюнлеринде да биргелерине болгъаныбызны билдирирге сюебиз. 

- Ашхананы ичин жасауну юсюнден айтханда, бу ызны нек сайлагъансыз?

- Ксения: Бу жерлени адамлары тюрк тилли болгъанларын, ала бла маданиятлары келишгенин да окъугъанма. Бюгюнлюкде алай кёп ашханала хайырланмагъан энчи бир ыз излей эдик. Кюйюзлени былай эски этген амалны табып, мекямны ичин эрттегили халда жасаргъа кюрешгенбиз. Андан сора таулу кийизледен бир этно-мюйюш къурар муратыбыз барды. Ары таулу халкъны эртте заманлада хайырланнган затларындан бир къауумун, кёрейик, алыкъа толу жууабын табалмай турабыз ол излемибизге, салыргъа дейбиз. Ашларыбызны тизмесини ал бетине таулу кийизни оюуун салгъанбыз. Хар тюрлю жасауда таулу ызны сакълагъанбыз. «Ковёр», орусча аты алайды ресторанны, деген сёзде ё харфны башында Минги тауну эки тёппесин суратлагъанбыз. Андан сора, жамауатны динин хурметлей, намаз этген ариу отоу жарашдыргъанбыз. Сабийле эрикгенлерин кетерирча, ойнарча отоуубузну да къурап бошай турабыз. 

- Мында ишлегенле не жерлидиле? Ненча адамыбыз кесине ишчи жер тапханды сизде?

Илья: Аш хазырлагъан бла шеф-повардан къалгъанла Тырныауузну кесиндендиле. Бир сменде онбешге жууукъ адам ишлейди. Хар не да биз умут этгенча барса, экинчи сменнге да аллай бир адам алыргъа дейбиз. Билемисиз, мени неден да бек жаратханым, жаш тёлюню ишлерге итиннгени, юйюрлерине ауурлукъларын тийдирмей, болушлукъ этерге сюйгенлериди. Ол а аламат тёлю ёсе келгенине шагъатлыкъ этеди. 

- Сизге солургъа келгенлеге къаллай сейир программа къурайсыз?

Владислав: Мында жаш артистлени чакъырып, ала фахмуларын ачыкъларча онгла къурайбыз. Кёп болмай а адабият ингир бардыргъанбыз. Анда Джаппуланы Марат «Облако в штанах» деген программасын окъугъанды. Аламат, къырал даражада къуралгъан ингир эди. Районну кеси артистлери бла ишлерге дейбиз. Районну Маданият управлениясы бла келишип, ала бла байламлы солуу программаны жарашдырлыкъбыз. Бизге келген къонакъла, татыулу ушхууурдан сора да, зауукълу солуп, кёллери кётюрюлюп кетерикдиле. Ол бизни баш борчубузду.

- Ашханадан тышында башха жумушла бла кюрешир муратыгъыз да болур?

- Ксения: Башда белгилей келгенибизча, бу жерлени ариулугъуна байланыпбыз. Аны себепли Быллымда жер алгъанма. Анда юй салып, бош жеринде уа гюлле ёсдюрюрча теплицала ишлерге дейме. Табийгъат аллай бир онг бергенде, аны кереклисича хайырланмауну терсге санайма. Къайсы башламчылыгъыбызда да ариулукъгъа итинебиз.

Ушакъны Темуккуланы Асият бардыргъанды.