Сабий садда тиллеге юйретиу онгла сюзюлгендиле![]() КъМР-ни Жарыкъландырыу эм илму министерствосуну Жамауат совети Чегем шахарда «Ручеёк» сабий садны мурдорунда кезиулю жыйылыуун бардыргъанды. Анга КъМР-ни жарыкъландырыу эм илму министри Анзор Езаов, жамауат советни башчысы Хаути Сохроков, Чегем районну Билим бериу управлениясыны таматасы Жанна Арипшева, Жамауат палатаны келечиси, «Эльбрусоид» фондну КъМР-де филиалыны таматасы Аналаны Марат эм башхала къатышхандыла. Дагъыда Къазандан бла Владикавказдан специалистле да онлайн халда къошулгъандыла. Бу жыйылыу сабий садда баргъаныны баш сылтауу махкемеде бусагъатда бара тургъан сынауду. «Ручеёк» федерал сынау майданды, мында юч жылларындан башлап, сабийлени малкъар, къабарты, орус, ингилиз тиллеге юйретедиле. Алгъа арсарлы да болгъандыла, алай иш кёргюзтгенди: бу ызда жетишимле боллукъдула. Сабий садны директору Лариса Керефова: «Бу башламчылыкъ бек сейирди. Балачыкъла жангы сёзлени терк биледиле. Юйретиучюле курслада окъугъандыла, быллай къыйын ишни тап бардырыргъа хазырланнгандыла», - дегенди. Былайда энчи чертирча бир шарт: къабартылы сабийле жаланда кеслерини ана тиллеринден сора да, малкъар тилге да юйренедиле, таулу сабийле да – алай. Бу акъыл эрттеден бери айтылып тургъанды, алай шёндюге дери амал этилмегенди. Жаннетли болсун, Нальчик шахарны жыйырма биринчи школуну директору Кючмезланы Салих Темдарович бир отуз жыл мындан алгъа «Заман» газетге интервьюсунда айтхан эди: «Республикада халкъланы араларында шуёхлукъ болур ючюн, къабартылы сабийлени малкъар тилге, таулуланы уа къабарты тилге юйретирге керекди», - деп. Ана тиллеге сабийлени юйретиуге уллу къыйын салынып башланнганы къууандырады. Аны бла бирге жыйылгъанла орус эм ингилиз тиллени магъаналарын чертгендиле. Миграция толкъунланы эсге алсакъ, бизни адамларыбыз узакъ жерледе да ишлегенлерин эсгерсек, ангылайбыз: кёп тиллени билмегенлеге жашауда жерлерин тапхан къыйын боллукъду. Къазанда Полилингвальный комплексни юсюнден презентацияда устазлагъа хайырлы кёп зат бар эди. Бу комплексде окъутуу татар тилде барады, ингилиз тил терен окъутулады, орус тил да, къырал тилча, дерследен бириди. Сабийлени ашлары-суулары аламатды, спорт бла кюреширге онгла къуралгъандыла. Атала-анала ыразыдыла. «Ручеёк» сабий садны директору Лариса Керефова да атала-анала сабийлери бла солургъа тыш къыраллагъа барсала, ала анда абызырамай сёлешгенлерин айтханды. Кертиси бла да, сабийлени билимлери сейирсиндиргенди. Юйретиучюле Лида Чаримовна Шокуева, Кожашлары Зайнаф Магомедовна, Арипшева Джульетта Хажисмеловна, устаз Батырланы Эльмира Руслановна бардыргъан дерследе тёрт тилде да балачыкъла эркин сёлешгендиле. Ала тюрсюнлени, формаланы тюрлю-тюрлюлерин айыра биледиле, бек къууандыргъан а – жети атагъа дери тукъум тарыхларын айталадыла. Жырлагъа, жомакълагъа, тепсеулеге да табылгъан эди жер дерследе. «Бюгюнлюкде ана тиллерибизни юслеринден айтып турмай, къолубуздан келгенни этип башларгъа заман жетгенди. Бу сынауну биз сюзерикбиз, баям, башха сабий садлагъа да жаярыкъбыз», - дегенди Хаути Сохроков. Сёзсюз, быллай къыйын сынау ишни бу сабий садха бошдан ышанмагъандыла, мында чыгъармачылыкъ иш бла кюрешген устазла ишлейдиле. Махкемени кесини кючлю мультстудиясы барды. Юйретиучюле сабийчикле бла бирге къабарты эм малкъар тилледе, миллет жомакъла бла хайырланып, мультфильмле этедиле. Аланы да бу жыйылыуда кёргюзтгендиле.
Байсыланы Марзият.
Поделиться: ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:
|