Дызыхыхьа илъэсым республикэм и щIыналъэ гъуэгухэм хыхьэхэу гъуэгу лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкIыну щIыпIэхэр яубзыхуащ. Ахэр 26-рэ мэхъу икIи псоми зэхэту километр 55-м щIигъу я кIыхьагъщ.
Лэжьыгъэхэр ирагъэкIуэкIынущ «ГъащIэм пап-щIэ инфраструктурэ» лъэпкъ пэхуэщIэщIэмрэ ди щIыналъэмрэ я мылъкукIэ. Абы хиубыдэнущ республикэм и къуажэ 15. Къызэгъэпэщыжыныгъэ лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкIыну автомобиль гъуэгухэм хуашэ социальнэ мыхьэнэ зиIэ IуэхущIапIэ- хэм - сымаджэщхэм, еджапIэхэм, ЩэнхабзэмкIэ унэхэм, спорт ухуэныгъэхэм, нэгъуэщIхэми. Апхуэдэуи абыхэм зэпащIэ районхэмрэ къуажэхэмрэ.
Псалъэм къыдэкIуэу Прохладнэ щIыналъэм къыщызэрагъэпэщыжынущ цIыхухэр куэд щIауэ зыпэплъа, Новопавловск къуажэр, Прохладнэ, Мэздэгу къалэхэр зэпызыщIэ гъуэгур, Прохладнэ къалэм и гъунэпкъэм нэсыху. Гъуэгур ирокIуэ къалэм и Магистральнэ Первомайскэ уэрамхэм икIи абы километри 6,4-рэ и кIыхьагъщ.
Дзэлыкъуэ щIыналъэм къыщызэрагъэпэщыжынущ Малкэ къуажэмрэ Ингушли урочище зэпызыщIэ гъуэгур. Лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкIынущ Лениным и цIэр зезыхьэ уэрамым, адэкIэ Хъураным и цIэр зезыхьэ уэрамым хыхьэжыр. Гъуэгум къыбгъурытщ курыт еджапIэу 3, сабий сад, мэжджыт, фельдшер-акушер пункт, полицэм, къуажэ адмнистрацэм я хэщIапIэхэр.
Май щIыналъэм автомобиль гъуэгуитI зыхуей хуагъэзэнущ: Александровскэмрэ Уэзрэдж къуажэмрэ, Налшык - Май къалэхэр зэпызыщIэхэр. ЕтIуанэм деж лэжьыгъэр щрагъэжьэнущ Октябрьскэ къуажэм щыщIэдзауэ Прохладнэрэ Елъхъуэтымрэ зэпызыщIэ автомобль гъуэгум нэсыху.
Тэрч щIыналъэм и щIыпIитху хиубыдэнущ мы гъэм къызэрагъэпэщыжну гъуэгухэм. Абы щыщу тIур Тэрч псым телъ лъэмыжитIырщ. Зыр, метри 162-рэ зи кIыхьагъыр, Май къалэмрэ Урожайнэ къуажэмрэ зэпызыщIэ автомобиль гъуэгум хохьэ. ЕтIуанэр хуозэ Прохладнэмрэ Елъхъуэтрэ зэпызыщIэм, абы метри 180-рэ и кIыхьагъщ.
Абы нэмыщI, къызэгъэпэщыжыныгъэ лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкI Дей къуажэм ЩауэцIыкIум и цIэкIэ щыIэ и уэрамым. Ар ирагъэжьащ 2024 гъэм. Апхуэдэуи мы гъэм пэрыхьэнущ Дей, Курп Ищхъэрэ къуажэхэр зэпызыщIэ, Осетие Ищхъэрэ - Аланием и гъунапкъэм нэсыху кIуэ, километри 5,8-рэ зи кIыхьагъ автомобиль гъуэгум, абы къыбгъэдэкIыу Курп Ищхъэрэмрэ Ипщэмрэ зэпызыщIэ гъуэгур, километри 4,5-рэ зи кIыхьагъыр хэту.
Аруан щIыналъэм къыщызэрагъэпэщыжынущ километр 14 зи кIыхьагъ щIыналъэ гъуэгур - Мэрзэхъурэ Шытхьэлэрэ, Шэрэдж Ищхъэрэ, Жэмтхьэлэ, Сукан-Су къуажэхэр зэпызыщIэхэр.
Шэджэм щIыналъэм нэгъабэ щегъэжьауэ къызэгъэпэщыжыныгъэ лэжьыгъэхэр щрагъэкIуэкI Шэджэм ЕтIуанэмрэ Булунгурэ зэпызыщIэ, километр 25-рэ зи кIыхьагъ гъуэгур. Абы хеубыдэ лъэмыжу 9. Апхуэдэуи къызыхуэтыншэу къагъэщIэрэщIэжынущ Каменкэ къуажэм къыпекIуэкI, километр 1,8-рэ зи кIыхьагъ автомобиль гъуэгур.
2025 гъэм Iуащхьэмахуэ щIыналъэм щыIэ нейтринэ обсерваторием хуэкIуэ, километр 1,5-рэ зи кIыхьагъ гъуэгур зыхуей хуагъэзэнущ.
Лэжьыгъэхэр псори дызыхыхьа илъэсым и япэ мазэ-хэм ирагъэжьэнущ, языныкъуэхэми щрагъэкIуэкI.
ХЬЭЩЫКЪУЕЙ Олег.