СурэтыщI гъуазджэмкIэ Ткаченкэ А. Л. и цIэр зезыхьэ музейм къыщызэIуахащ «Кавказ. Притяжение будущего» зэпеуэм хэт ныбжьыщIэхэм ящIа лэжьыгъэхэм я гъэлъэгъуэныгъэ. Ар ХудожествэхэмкIэ Урысей академием, Урысейм и СурэтыщIхэм я зэгухьэныгъэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм зэщIыгъуу къызэрагъэпэщащ.
Гъэлъэгъуэныгъэр «Кавказ Ищхъэрэм и иджырей сурэтыщIхэм я IэдакъэщIэкIхэм щIэщыгъуэу хэлъыр» щIэныгъэ-егъэджэныгъэ лэжьыгъэм и зы Iыхьэщ. Музейм щагъэлъагъуэ Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм, Кърымым, ДНР-м, ЛНР-м, Адыгейм, Абхъазым, Осетие Ипщэм, Азербайджаным, Армением, Грузием щыщ сурэтыщI ныбжьыщIэхэм я лэжьыгъэхэр. Зэпеуэм хыхьахэм я ныбжьыр илъэс 35-м фIэкIыркъым. Iуэхум ирагъэхьа лэжьыгъэ 75-м ящыщу 56-рэ къыхахащ.
Гъэлъэгъуэныгъэм теухуа зэIущIэр къызэIуихащ РАХ-м и академик, Урысейм и СурэтыщIхэм я зэгухьэныгъэм и секретарь Ступин Сергей.
- ХудожествэхэмкIэ Урысей академиемрэ Урысейм и СурэтыщIхэм я зэгухьэныгъэмрэ КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэмрэ Парламентымрэ я дэIэпыкъуэгъуу къызэрагъэпэща гъэлъэгъуэныгъэм хагъэхьа сурэтхэр удэзыхьэхщ, абыхэм ящыщ дэтхэнэми щхьэхуэныгъэ хыболъагъуэ. Илъэс 35-м щхьэдэмыха сурэтыщIхэм езыхэм я хъэтI хэха зэраIэр нэрылъагъущ, - жиIащ абы.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ ХудожествэхэмкIэ Урысей академием и Ипщэ къудамэм и унафэщI, Урысей академием и академик, УФ-м щIыхь зиIэ и сурэтыщI, Ипщэ федеральнэ университетым архитектурэмрэ гъуазджэмкIэ и академием сурэт щIынымкIэ, графикэмрэ скульптурэмкIэ и кафедрэм и профессор Олешня Сергей.
- Къэбэрдей-Балъкъэрым сыкъэкIуэныр сыт щыгъуи си гуапэщ, сыту жыпIэмэ мыр я щIыналъэщ дуней псом щыцIэрыIуэ сурэтыщI куэдым. Абыхэм ящыщщ Пащты Гермэн, КIыщ Мухьэдин, ТхьэкIумашэ Михаил сымэ, нэгъуэщIхэри.
Зэгуэр, 70 гъэхэм, сыщIалэжь цIыкIуу Налшык сыкъэкIуауэ, сызыIущIауэ щытахэм сурэтыщI гъуазджэм апхуэдиз дахагъэрэ щIэщыгъуагърэ халъхьэну иджыри сщIэртэкъым, - жиIащ абы. КъБР-м и сурэтыщI цIэрыIуэхэм ящыщу я цIэ къриIуащ зэIущIэм кърихьэлIа и ныбжьэгъухэми - Црым Русланрэ ГъущIапщэ Арсенрэ.
Гъэлъэгъуэныгъэм и гугъу щищIым, къыхигъэщащ ХудожествэхэмкIэ Урысей академием и президент, СССР-мрэ УФ-мрэ я цIыхубэ сурэтыщI Церетели Зураб, Урысейм и СурэтыщIхэм я зэгухьэныгъэм и секретарь Ступин Сергей сымэ ящIэ лэжьыгъэм егъэлеяуэ пщIэ зэрыхуищIыр. Езыр зи профессор университетым тепсэлъыхьу жиIащ, абы скульптурэмкIэ къудамэр къыщызэIуах къудей мыхъуу, абыкIэ кафедри зэрызэрагъэпэщар.
- Нобэ зи IэдакъэщIэкIхэр гъэлъэгъуэныгъэм хэт щIалэгъуалэм я зэчийхэр нэхъри къызыкъуахыну, сурэт телъыджэхэр утыку кърахьэну, сурэтыщI ныбжьыщIэхэр фIым я фIыжу къыщIэкIыну ди гуапэщ, - жиIащ абы.
УФ-м и цIыхубэ сурэтыщI, ХудожествэхэмкIэ Урысей академием и академик Петров Константин къытеувыIащ гъэлъэгъуэныгъэм щIалэгъуалэ зэчиифIэм я дежкIэ мыхьэнэшхуэ зэриIэм.
- ХудожествэхэмкIэ Урысей академием и президент Церетели Зураб академием и лэжьакIуэхэр щIэх-щIэхыурэ зэхуешэс, сурэтыщIым гъащIэм щиубыд увыпIэм, абы и лэжьэкIэм, и гупсысэкIэм топсэлъыхь. Iуэхугъуэ нэхъыщхьэ дыдэу зэIущIэхэм сыт щыгъуи къыщыувыр къыдэкIуэтей щIэблэм къалъыс гулъытэм теухуахэрщ. Сурэт гъуазджэм и пIалъэр зыщIэ, IэнатIэ хэха зыIыгъ сурэтыщIхэм йоупщI: «Фэ егъэджакIуэ лъэщхэр фиIащ, абыхэм куэд къыфхалъхьащ. Иджы фыхьэзыр щIэблэм щIэныгъэкIэ фадэгуэшэжыну?!» - жиIэу. АтIэ, мы гъэлъэгъуэныгъэр щIалэгъуалэм я деж гъуазджэм зыщиужьыным ехьэлIа зы Iуэхугъуэщ. Мыр егъэлеяуэ яхуэщхьэпэну си гугъэщ сурэтыщI ныбжьыщIэхэм, - жиIащ Петровым.
ХудожествэхэмкIэ Урысей академием и член-корреспондент, РАХ-м и щIэныгъэ-къэхутакIуэ институтым и щIэныгъэлI нэхъыщхьэ, УФ-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Астраханцевэ Татьянэ жиIащ гъуазджэм и цIыхухэр щIалэгъуалэу е ныбжь зиIэу зэхэбгъэщхьэхукIыну къемызэгъыу. КъызэрыхигъэщамкIэ, зэчийм псори зэхуегъадэ.
ЗэIущIэм къыщыпсэлъащ ХудожествэхэмкIэ Урысей академием щIыхь зиIэ и академик, УФ-м гъуазджэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Бойцовэ Татьянэ.
- Гъэлъэгъуэныгъэр гъэщIэгъуэнщ, лэжьыгъэхэр зэмыщхьщ. Мы лэжьыгъэхэмкIэ дэ долъагъу щIалэгъуалэм я зыхэщIыкIыр, дуней лъагъукIэр зыхуэдэр. Сыт нэхъ дэзыхьэхыр, зыгъэпIейтейр? Дауэ ар сурэтым къызэрыщагъэлъагъуэр! А псор къэплъытэмэ, дауи, нобэрей махуэр лъапIэщ, - къыхигъэщащ абы.
- Иджыпсту сызыщIэхъуэпсыр мыращ: зэгуэр, мыпхуэдэ зы утыку щыжысIэну сыхуейщ мы зэманым дызыхуэныкъуэ зы Iуэхугъуэм теухуа хъыбарыфI: «Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым иIэщ сурэт щIынымкIэ, графикэмкIэ, скульптурэмкIэ кафедрэ!» - жиIащ КъБР-м и сурэтыщIхэм я зэгухьэныгъэм и унафэщI Къаныкъуэ Жаннэ.
Гъэлъэгъуэныгъэр щыIэнущ щэкIуэгъуэм и 10 хъуху.
ГУГЪУЭТ Заремэ,
Сурэтхэр Къарей Элинэ трихащ.