Бу кюнледе Нальчикде Т. Мальбахов атлы миллет китапханада Мечиланы Кязим туугъанлы 165-жыллыгъына жораланнган тюбешиу болгъанды. Аны башлай, китапхананы миллет эм краеведение бёлюмюню таматасы Гергъокъланы Лейля бу жумуш окъуучуланы айныуларына керек болгъанын чертгенди. «Бюгюн мында Нальчикни 6-чы бла 8-чи школларыны окъуучулары бирге биринчи кере тюбейдиле. Сиз бир биригиз бла танышып, башхаланы хунерликлерин да кёраллыкъсыз. Андан сора да, белгили поэтни жашау, чыгъармачылыкъ жолуну юсюнден да жангы сейир болумла да билликсиз, - дегенди ол.
Ызы бла тюбешиуню бардыргъан китапхананы ишчиси Мечиланы Халимат сабийлеге Кязим хажини юсюнден айтханды. Бу жыйылыугъа деп жарашдырылгъан энчи кёрмючню да кёргюзтгенди. Анда къаллай китапла болгъанларын, къайсы жыллада эмда акъылманны къаллай чыгъармалары жыйылгъанларыны юсюнден да билдиргенди. Ол китапланы арасында эм эртте чыкъгъаны «Мени сёзюм» деген китапды. Ол 1939 жылда басмаланнганды. Кеси да энчи халда сакъланады, аны сабийле да кёрсюнле деп чыгъаргъандыла. Андан сора да, Мечиланы Халимат закий Кязимни быйыл юбилей жылы болгъаны бла байламлы поэтни чыгъармалары бла китапчыкъ чыкъгъанын да билдиргенди. Жыйылыудан сора аланы алыргъа, окъургъа да амал болгъанын да айтханды.
Тюбешиуге келген школчула да тюбешиуге тынгылы хазырланып келгендиле. Сегизинчи школну окъуучулары белгили «Иги сёз» назмуну малкъар, ингилиз, чуваш, ингуш, орус, италиян, къабарты, япон, немис, таджик тилледе да кёлден айтхандыла.
- Мен сабийлеге ол назмуну башха тиллеге кёчюрюр умутум барды, деп айтханма. Ала уа интернетни хайыры бла кеси алларына кёчюрюп, билип келгендиле. Быллай тюбешиулеге терк-терк элтгенлей турама окъуучуланы. Ала сабийлени миллет сезимлерин айнытыргъа болушадыла. Башха школчула бла да танышадыла, аланы хунерликлерин да кёредиле. Андан сора да, кёп жангы затла биледиле, ол сабийлеге бек керекди, - дегенди сегизинчи школну малкъар тилден бла адабиятдан устазы Жангоразланы Зульфия.
Алтынчы школну окъуучулары уа ана тилде поэтни терен философия магъанасы болгъан тизгинлерин эшитдиргендиле. 10-чу классдан Ахматланы Мадина уа къобузну уста согъуп, 7-чи классда окъугъан къарындашчыгъы Къурман бла «Иги сёз» деген назмугъа этилген жырны айтып къууандыргъандыла. Беккиланы Джамиля бла Имран а миллет кийимледе «Тюз тепсеуде» аякъ бюкгендиле.
Тюбешиуге келген къонакъланы санында Кязимни туудугъу Мечиланы Таука да болгъанды. Ол сабийлеге, алагъа ана тиллерин иги билирге болушхан устазлагъа да ыразылыгъын билдиргенди, соруулагъа да жууапла бергенди.
- Кязим бийик тау Шыкъы элде туууп, анда ёсгенликге, билимге, дунияны таныргъа да сюйгенди. Ол заманда уа билим алыргъа неден да къыйын эди. Аны илмугъа, игиликге, тюзлюкге итиннгени бюгюннгю жаш тёлюге да юлгю болгъанлай турады. Юч кере да жаяулай Меккагъа, Каирге, Тюркге да барып, хаж къылып, окъуп келгени себепли, башха элледен окъуна кёп адамла аны бла кенгеширге, жарсыуларын айтыргъа келгенлей тура эдиле. Анам юйлерине къонакъ келмей къалгъан бир кюн да болмагъанын, Кязим хажи бир адамгъа да хыны сёлешмегенин, хар бирине да заман тапханын, эс бёлгенин айтыучу эди. Бызынгыдан башха жерге барып келсе уа, сабийле, аны къурулай келмезлигин билип, тёгерегине жыйылып къала эдиле. Хуржунундан гырт бал туз чыгъарып, хар балагъа да жетерча юлешгени кёплени эсинде къалгъанды, - дегенди Таука.
Окъуучула Кязимни туудукъларыны ичинде аныча хунери болгъан бармыды, деп да соргъандыла. Таука кеси да, башха туудукълары да назмула жазаргъа сюйгенлерин билдиргенди.
Ызы бла Кязимни атын жюрютген маданият фондну атындан саугъагъа келтирген поэтни китапларын юлешгенди. Тюбешиу сабийлеге керти да сейир болгъанды, хар бири да Кязимни жашаууну юсюнден кёп жангы зат билгенлерин да айтхандыла.
Темуккуланы Амина.
Сурат авторнуду.
