ХьэпцIейрэ Мэзкуурэ зэпызыщIа гущэхэпхэ

«Урысейм щыпсэу лъэпкъхэм я аудио-теплъэ щIэнгъуазэ», - ап­хуэдэу пхузэдзэкIынущ иджы­благъэ къэралым Лъэпкъ Iуэху­хэмкIэ и агентствэм кърихьэжьа проектыщIэм и цIэр. Лъэпкъы­бэу зэхэт ди къэралым щып­сэухэр адрейхэм кърагъэцIыхуну ­мурад зыхуэзыгъэувыжахэр иджыблагъэ Къэбэрдей-Балъ­къэрми щыIащ. Ди псэукIэм и сурэт нэхъ IупщI къыщагъуэтар Тэрч щIыналъэм хыхьэ Хьэмидей (ХьэпцIей) къуа­жэрщ. 

ХьэпцIейм нэхърэ нэхъ къуа­-жэ зэгъэпэща Къэбэрдей-Балъкъэрым щыбгъуэтынкIи хъунущ, ауэ Тэрч псыхъуэм хуэдэу псэм ­зыщигъэпсэху щIыпIэ, абы къы­щыхъуа цIыхухэм нэхърэ нэхъ псэ хьэлэл, ерыскъыр нэхъ щы­бе­рычэт, хьэщIэр нэхъ зыщы­мыс­хьыжу щагъафIэ жылэ зэ­ры­гъуэ­тыгъуей дыдэм шэч къытевмыхьэ. А псом къадэкIуэу, къалэш­хуэхэм япэIэщIэ къуа­жэ­жьым зэ­маным и Iэ щIыIэм зы­IэщIри­мыгъэхауэ ехъумэ лъэп­къым къыдекIуэкI зэхущытыкIэ гумащIэри, псэукIэ зэпIэзэрытри, лэжьэкIэ жанри, цIыху IэпщIэ­лъапщIагъэ­ри, пщэфIэкIэ гунэс­ри, иджыпсту ящыгъупщэжа бзэм и хъугъуэ­фIыгъуэхэри.
Дэ десэжакIэщ къэрал утыкум щагъэлъагъуэ хабзэ «лъэпкъ­ ­цIуугъэнэхэм» ди фащэмрэ шы­гъу­пIастэмрэ япэ зэритым. А псор ­дауэдапщэ гуэркIэ щIэ­гъэбы­ды­хьыжарэ джэгурэ Iэнэ берычэт­кIэ иухыжу. Узрагъэува къупхъэм уикI щымыхъум деж, узэрыщымыту зыпхуэщIынукъым, уимыхьэли пхуэгъэлъэ­гъуэнукъым. ЦIыху къып­хыхьэху уцIыхущи, хьэпцIей жылэми хьэ­щIэм пщIэ зэры­хуащIыфыр нэгум щыщIагъэкIащ иджыпсту видеокIэщI пщIы бжыгъэкIэ Къэ­бэрдей-Балъкъэрым щы­зэIэпах, бжьыхьэ пасэм и махуэ нэщхъыфIэхэм я зым хьэ­мидей псыхъуэм щагъэува ша­тырхэм я ­лъабжьэм щекIуэкIа гущэхэпхэ тхьэлъэIум. Дауи, ди цIыхубзхэм махуэ къэс шылэхъар хужь ятелъу дэткъым, мы сурэтхэм зэ­рыщыфлъагъум хуэдэу. Ауэ урысей цIыхубэм ирагъэлъэгъуа Темрокъуэ Ибрэхьим-цIыкIу и гущэхэпхэри, НэкIацэ Валентин и IэпщIэлъапщIагъым и Iэужьу ­утыку кърахьа хьэпшып дахащэ­хэри, хьэлыуэри, зэкIэрысри, джэ­дыкIэрыпщри, джэдлыбжьэ­ри Хьэп­цIей еблагъэм махуэ къэси щигъуэтынущ. ИтIани, Мэзкуу ­къикIа хьэщIэхэм нэмыщIамэ,        дэ Iэмал диIэнутэкъым мазитI фIэкIа мыхъуа Темрокъуэ Иб­рэ­хьим и ­гущэхэпхэм «дыхэтыну». 
«Нобэ мы тхьэлъэIур зращIэкI Ибрэхьим фIаща цIэр къызэрыгуэкIкъым, бегъымбарыцIэщ, - купщафIэу иришэжьащ и хъуэ­хъур къуажэм фIы дыдэу ща­лъагъу, и гъэсэнхэр адрейхэм ­къахэщу, илъэс куэдкIэ егъэджа­кIуэу лэ­жьа Хьэтыхъу (Ашыбо­къуэ) Марие. - И цIэм хуэфащэу, къызыхэхъуа ­Темрокъуэхи зэры­адыгэ лъэп­къыуи ипэкIэ зыгъэ­кIуэтэн, гъуэгу захуэм тету псэун щIалэ Тхьэм  ищI. Дыгъэм ещхьу хуауба мы хьэлыуэм хуэдэу и ­гъащIэр нэхуу, абы хуэдэу IэфIу псэуну Алыхьым жиIэ». 
Сурэтхэм IупщIу уи нэгум къы­щIагъэувэ ХьэпцIей хуэмыху зэ­рыдэмысыр, гъэсэныгъэми зэ­ху­щытыкIэ гуапэми пщIэшхуэ зэ­ры­щыхуащIыр. Хьэлыуэр зэIы­зыщIэ ТIэрэщ Анетэ бэлагъыр дакъикъэкIэ яIэщIелъхьэ тхьэ­лъэ­Iум ­кърихьэлIа пщащэ цIыкIу­хэм. Мы теплъэгъуэхэр ди махуэкъэс гъащIэм зэрыхэмытым гур нэхъ лейуэ игъэхуабэрэ хьэмэрэ игъэуп­щIыIу­рэ?! Дауэ хъуми, нэхъыжьми нэхъыщIэми къатехуэр ящIэмэ, лъэп­къыр ипэкIэ мэ­кIуатэ, дыгъуасэм и ужьым нобэр къоувэ. 
ТхьэлъэIум цIыхухэм щаIэну ­гукъыдэжыр куэдкIэ елъытащ ар езыгъэкIуэкIым. ХьэпцIей жылэр апхуэдэ IуэхукIэ зэи насыпыншэ хъуркъым, сыту жыпIэмэ, Там­бов­кэ къуажэм щэнхабзэмкIэ и унэм и режиссёр-постановщик, лъэпкъ дауэдапщэхэр езыгъэ­кIуэкI, Джы­лахъстэнейм фIыуэ щацIыху Щад (Тап) Марианнэ хьэпцIеипхъущ. ЖиIэр и цIыху щIыкIэ гуакIуэм езыр-езыру къыздихьу къыпфIигъэщIу, Марианнэ и адыгэбзэ щхъуэкIэп­лъыкIэм гулъытэ ща­гъуэтащ Иб­рэхьим-цIыкIу къызы­хэхъуа Темрокъуэхи, сабийм и анэш Щамырзэхи, тхьэлъэIум къе­кIуэлIа дэтхэнэ зы цIыхуми, абы къыщаIэта ерыскъыми. 
Къеблэгъахэм фIыщIэ псалъэ­кIэ захуигъэзащ зи къуэрылъхур гущэм хэзыпхэу флъагъу Темро­къуэ Ларэ: «Ди щIалэм и тхьэ­лъэIум кърихьэлIа дэтхэнэ зыми лъэбакъуэу къэфчар Тхьэм псапэу къывитыж. Алыхьым узыншэу укъытхуигъэхъу, гъащIэ кIыхь Тхьэм утхуищI, къекIуэлIахэми Тхьэр арэзы къыфхухъу. Мып­хуэдэ фIыгъуэ унагъуэкIэ зиIэн псори Тхьэм фищI».
Адыгэм и цIэр лейуэ къра­Iуэным щхьэусыгъуэ хуэхъуа Темрокъуэ Ибрэхьим-цIыкIуи я зы махуэ гъащIэ ди нэгу щIэзыгъэкIа ХьэпцIей жылэми я хъыбарыфIхэр нэхъы­бэж хъуну ди ­гуапэщ. 
ЧЭРИМ  Марианнэ. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

12.06.2025 - 09:03

ГуфIэгъуэ дауэдапщэ

Налшык, ХьэтIохъущокъуэм и цIэр зезыхьэ уэрамым тет унэхэм я зым и пщIантIэм  щекIуэкIащ Къурмэн махуэм иращIэкIа гуфIэгъуэ дауэдапщэр. 

11.06.2025 - 09:03

ЩIэблэр щIапIыкI

Хэку зауэшхуэм и илъэс хьэлъэхэр кIуэ пэтми тпэIэщIэ мэхъу, ауэ ди цIыхухэм зэрахьа лIыгъэр, къагъэлъэгъуа хахуагъэр, къалъыкъуэкIа къару мыкIуэщIыжыр дапщэщи фэеплъ лъапIэу къыддокIуэкI.

11.06.2025 - 09:03

IэщIагъэмрэ щыIэныгъэмрэ

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр университетым IэнатIэхэм зегъэужьынымкIэ и центрым зыбжанэ лъандэрэ лэжьыгъэ хъарзынэ ирегъэкIуэкI, еджапIэ нэхъыщхьэр къэзуха ныбжьыщIэхэр лэжьыг

10.06.2025 - 09:03

АдэкIи апхуэдизрэ екIуэкIмэ

УФ-м Мэкъумэш хозяйст­вэмкIэ и министерствэм нэгъабэ иригъэкIуэкIа лэжьыгъэхэм къарикIуахэм щы­теп­сэлъыхьым а IэнатIэм и уна­фэщI Лут Оксанэ жиIащ Iэ­щымкIэ, джэдкъазымкIэ, гъэшымкIэ хэхъуэ зэраIа

10.06.2025 - 09:03

Тэрч щIыналъэм щызэхуос

«Тэрч Олимп» спорт комплексым щекIуэкIащ бэнэкIэ хуитымкIэ республикэ зэхьэзэхуэ. Ар ирагъэхьэлIат Сабийхэр хъумэным и дунейпсо махуэм.