Миллетибиз къачан да бай болгъанды усталадан. Мени ушакъ нёгерим элбрусчу Джаппуланы Расулну жашы Къанамат анга ахшы юлгюдю. Басханчы жашыбызны аты кенг белгили тюйюл эсе да, къоллары уа чемерди. Агъачдан, ташдан сейир затла ишлеген жашыбыз, дагъыда сурат да этеди. Аны айтханым, кенг фахмулуду.
Къолдан уста Къанамат таулу халкъны чыгъармачылыкъ байлыгъы, хазнасы ёсюп келген тёлюлеге сакъланырына къайгъыргъанладанды. Кеси жаш адам болгъанлыкъгъа, кёпню биледи, къолу неге да ушайды. Ол физкультурадан устазды. Миллетибизде ёмюрледен келген агъач адырланы ишлерге сейири уа школ жылларындан бериди. Кёп этген затын ол бюгюнлюкде саугъагъа берип бошагъанды.
- Агъач бла кюрешиуге сейирими аппам Юсюп ишлеген эрттегили чархлы урчукъ къозгъагъан эди. Мен аллайны тынч-тынч ишлей башлагъан эдим. Аппам да агъач бла кюреширге бек сюйюучю эди. Баям, андан ётгенди манга да. Шёндю Огъары Басханны эски суратын тапханма да, анга кёре ташдан макетин эте турама. Биринчи межгит да бу тийреде анда болгъанды. Ол манга бек жубанчлыды, -дейди ушакъ нёгерим.
Джаппу улу этген затларына миллет фольклорубуздан накъышла, белгиле да салады. Аны сиз бу суратда да кёресиз. Жигитим халкъыбызда болгъан байлыкъны заман жутуп къояр деп жарсыйды. Ол айтханнга кёре, аны тенглеринде, башха жаш адамлада да быллай тарыхлы затлагъа сейир жокъну орунундады. Былай баргъан къадарда уа таулула нелерин да тас этип къоярыкълары хакъды.
- Бу жаны бла хал къарачайлылада бир кесек онглуракъды. Ала уллу кёрмючле да бардырыучудула. Сёз ючюн, бизни ауузда Ёлмезланы Абдул-Керимни айталлыкъма бу ишге сейири болгъан адамныча. Андан сора билмейме. Ол а азды. Манга да сёлешгенлей, ишге кёллендиргенлей турады. Мен юйюрюм бла фатарда жашагъаным себепли, этгеними жыйып турур амалым жокъду. Ол бек жарсытады. Бир мюйюшюм, мастерскоюм болса, бек сюйюп ишлерикме, - дейди Къанамат.
Онг болса, хунеринден сабийлеге да юлюш этерге хазырды жигитим. Аны сурат ишлерге да фахмусу барды. Энчи уа Басхан тарыны табийгъатын, къолланы суратларгъа сюеди. Бюгюнлюкде Джаппу улуну суратларын тыш къыраллы, россейли туристле да саугъагъа сатып аладыла. Бир ненча жыл мындан алгъа уа ол эл школну къабыргъасын Малкъар халкъны къыраллыгъы къайтарылгъан кюннге сурат ишлеп жасагъанды. Бюгюн да сурат ишлеуге Къанамат энчи эс бёледи.
- Бир суратны этерге эки ыйыкъдан артыкъ заман кетеди. Суратларымы кёргенле айтханларыча, мен голланд амал бла ишлейме. Башхача айтханда, Айвазовскийни хатына къаршы. Профессионал суратчыгъа окъумагъанма. Бояуланы тюрлю-тюрлюлери чыгъып тургъанлары себепли, ишлерге тынчыракъ болгъанды. Терк къургъакъсыгъанла бла бютюнда. Сёз ючюн, туманны неда ауананы суратлар ючюн, болгъан бояу къургъакъсырын сакъларгъа керекди. Аны бирле фен бла да къургъакъсытадыла. Алай ол сурат артда уалгъан этеди. Эскиге ушатып ишлегенлеге ол аламат мадарды. Алай манга ол артыкъ келишмейди, - дейди жигитим.
Ушагъыбызны кезиуюнде ол тенглеринде бла башха жаш адамлада миллетибизни адет-тёрелерине артыкъ сейирлери болмагъаныны юсюнден айта, ол аланы шёндюгюлюле болургъа итиниулери бла байламлы болгъанын белгилегенди.
- Бирин къоюп бирин айтайым, кёп жашла мал соя окъуна билмейдиле. Алагъа ол жумушну тёлеп этдирген тынч болуп къалгъанды, - дейди Джаппу улу.
Къанамат айтхан затла сагъышландырадыла. Ким биледи, хунерли, халкъыны тамблагъы кюнюню сагъышын кёрген жашны сёзлерине эс бёллюкле чыгъар эселе уа. Миллетибизни хазнасын, маданиятын да жаланда биригип сакълаяллыкъбыз.
Таппасханланы Аминат.
