Тюнене КъМКъУ-ну «Точка кипения» форматыны мурдорунда РФ-ни илму эмда бийик билим бериу министрини биринчи орунбасары Григорий Трубниковну къатышыуу бла кенгеш ётгенди. Андан сора да, тюбешиуге Ядерный тинтиулени бирикген институтуну директору Виктор Матвеев, РАН-ны ядерный тинтиуле институтуну таматасы Леонид Кравчук, вузланы ректорлары, илмуланы докторларыны, профессорланы къаууму, бирсиле да келгендиле.
Григорий Владимирович, жыйылгъанланы алларында сёлеше, ала Бахсандагъы нейтринный обсерваторияны жокълагъанларын эмда анда технологияла, илму ыз да терк айный баргъанларына сейирсиннгенин, сагъынылгъан обсерваторияда BEST (Baksan Experement on Sterile Transition) атлы жангы экспериментге жол ачылгъанын да билдиргенди. Дагъыда, бу проектни алимле энчи методикала бла жети жыл чакълы заманны жарашдыргъанларын, аны бла бирге жангы тёлюню частицасын - стерильный нейтринону - баямлаяллыкъ, ачыкълаяллыкъ оборудованияны къурау бла кюрешгенлерин ангылатханды.
Эксперимент «Курчатовский институт» илму-тинтиу араны, «Росатом» къырал корпорацияны, Дубнадагъы Ядерный тинтиулени бирикген институтуну тутхучлулукълары бла бардырылгъанын айтханды. Ызы бла къонакъла республиканы бийик окъуу юйлерини презентацияларына къарап, ала къаллай билим бериу программаланы хайырланнганлары, къаллай проблемаланы тинтгенлери бла шагъырейленнгендиле.
Кенгешни кезиуюнде Г. Трубников, сагъынылгъан экспериментге бир ненча кере къайта, аллай тынгылы жумушну бардырырча тийишли кадрла кереклисин, анга, министерствону келечисинеча, бийик билим бериу не халда болгъаны да энчи магъананы тутханын билдиргенди. Къыралда битеудуния магъаналы илму араланы ачыуну кесини оруну болгъанын эсгертгени бла бирге регионлагъа да эс бурургъа, алада илму, экономика да бирча айнырча жолланы, амалланы излерге чакъыргъанды. Бийик билим бериуню юсюнден айта, къонакъбай университетде бюгюнлюкде суралгъан усталыкълагъа юйретиуге эс бургъанлары да анга сейир кёрюннгенин жашырмагъанды.
Ол теманы андан ары бардыра, айныгъан къыраллада студентле билимлерине тийишли дипломларын къолларына алгъанларындан сора аланы иш бла жалчытыу 100 процентге толтурулгъанын, бизде уа, (кесибизни аллай къыралгъа санай эсек да), ол кёрюмдю бир-бирде жыйырма процентге окъуна жетмей къалгъаны инсаннга да жангычылыкъ болмагъанын белгилегенди. Окъуу юйле жаш тёлюню шёндюгю жашаугъа керекли усталыкълагъа тюшюндюрюуню кеслерини баш борчларындан бирине санасала тюз боллугъун чертгенди.
Кенгешни кезиуюнде сёз аспирантураны, анда окъугъанланы болумларыны юсюнден да баргъанды. Къонакъ бюгюнлюкде аланы проектлерин, жетишимлерин белгилерча бизде аслам грант болгъанын, алай а аланы шёндюча угъай, этилген ишни магъанасына тийишлиликде берирге кереклисин ангылатханды.
Жарыкъландырыу, илму эмда жаш тёлюню ишлери жаны бла министр Ауес Кумыков а университетлерибизде магистратурагъа жерле азайгъанларын айтып жарсыгъанды. Бу болум бизге тюз келмегенин, бир-бир усталыкълагъа окъугъанла билимлерин ёсдюрюр ючюн артда тышына кетерге тюшериклерин айтханды.
Григорий Владимирович закон жаны бла алгъанда битеулю тарих тюрленмегенин, алгъынчалай къалгъанын эсгерте, болсада кемчиликле чыкъгъанларына боюн сала, ала октябрь-ноябрь айланы кезиуюне тюзетилирге боллукъларын билдиргенди.
КъМКъУ-ну президенти Барасби Карамурзов да, Ауес Мухамедович тюз жарсыгъанын белгилей, университет быйыл, жаш тёлюню окъуугъа ала туруп, танг кесек бюджет жерин тас этгенине чамланып, алай бла ол сагъынылгъан жерлени 27 процентинден къурулай къалгъанын жашырмагъанды. Кеси вузну саулай къыралда, энчи Шимал Кавказда да бирсиледен не жаны бла да кем сунмагъанын ачыкъ черте, аллай шарт университетни даражасына ахырысы бла да келишмегенин айтханды. Къонакъгъа да бери заман табып келгенине, аланы оюмларына тынгылагъанына, кесини кёз къарамын билдиргенине ыспас этгенди.
Тюбешиуню кезиуюнде бийик квалификациялы кадрла кереклиси бла бирге, аланы хазырлауну жангы жолларын, амалларын излерге тийишлиси да чертилгенлей тургъанды. Окъуу юйлерибизни башчылары уа аны алайлыгъына, айхай да, угъай демегенлерин, регионлада болумгъа тынгылы эс бурулурун сакълагъанларын айтхандыла. Бизни вузларыбыз, алада билим алгъан жаш тёлюбюз да жетишимлилени тизмесинде къыралыбыз эм айныгъанланы сатырында болур ючюн къолдан келгенни этериклерине ийнандыра, аланы оюмлары, кёз къарамлары да эсге алынырларына ышана, къонакълагъа ыразылыкъларын билдиргендиле.
Суратланы Холаланы Марзият алгъанды.
