Дыгъэгъазэм и 7-м Къэбэрдей-Балъкъэ­рым и Iэтащхьэ КIуэкIуэ Казбек, хабзэ ­дахэ зэрыхъуауэ, «Эфир занщIэкIэ» республикэм щыпсэухэмрэ журналистхэмрэ я упщIэ­хэм жэуап яритащ. ЗэIущIэр мы гъэм щекIуэкIащ КъБР-м и илъэси 100-м и щIыхькIэ яухуа жыг хадэ цIыкIум ит павильоным.

КъБР-м и Iэтащхьэм я упщIэхэмкIэ зыкъы­хуагъэзэну Iэмал яIащ видеокIэ, электрон ­пощткIэ, социальнэ сетьхэмкIэ. Ахэр тхьэмахуэм къриубыдэу зэхуахьэсащ. КъищынэмыщIауэ, Iуэхум хэтыну иджы япэу ирагъэблэгъа журналистхэми Iэмал яIащ республикэм и Iэтащхьэм упщIэ иратыну. 
КъаIэта Iуэхугъуэхэм я нэхъыбэр теухуауэ ­щытащ псэупIэ-коммунальнэ IэнатIэм ехьэлIа гугъуехьхэм, къалэ жылагъуэ транспортым и лэжьыгъэм цIыху­хэр арэзы къызэримыщIым, лъэпкъ проектхэр зэрагъэзащIэм, къат куэду зэтет унэщIэхэр я пIалъэм зэрамытым зэрытегузэвыхьым, «Экологистика» IуэхущIапIэм кIэ­рыхубжьэрыхур зэрыдашыр тэмэму къызэры­зэримыгъэпэщым, языныкъуэ жылэхэм псы зэраIэрымыхьэм, нэгъуэщIхэми. 
Социальнэ сетьхэмкIэ республикэм и Iэтащхьэм къыхуагъэхьа упщIэхэм ящыщу япэу зи гугъу ящIар Украинэм щекIуэкI дзэ Iуэху хэхам щыIэ Быф Казбек зи унафэщI ротэм щхьэкIэ автомобиль хуейуэ лъэIу иIэрат. КIуэкIуэм ар къигъэгугъащ зэман гъунэгъум а Iуэхум унафэ тращIыхьыну.
Республикэм и бюджетыр 2024 гъэм нэхъ зыхущыщIэнкIэ хъунур къэгъэлъэгъуауэ ­КъБР-м и Парламентым иджыблагъэ дэфтэ­рым и япэ еджэгъуэр къызэрищтамрэ абы ипкъ иткIэ щIыналъэм и къалэнхэр тэмэму хуэгъэ­зэщIэнымрэ ехьэлIауэ упщIэ щратым, КъБР-м и Iэтащхьэм жиIащ: «Мы гъэм республикэм ­игъэзэщIащ цIыхухэм ядэIэпыкъунымкIэ и пщэ­рылъ псори. Апхуэдэуи федеральнэ, къэрал программэхэм япкъ иткIэ лэжьыгъэхэри и чэзум зэфIыдогъэкI. 2024 гъэм КъБР-м и бюджетым и хэхъуэхэр зыхуэдэнум и гугъу пщIымэ, законопроектым и япэ еджэгъуэм ирихьэлIэу, ар сом мелард 50 мэхъу. Ауэ иджыри сом меларди 8,8-рэ къыт­хухалъхьэжынущ. Апхуэдэу етIуанэ еджэгъуэм деж сом мелард 59,3-рэ диIэну дыщогугъ. Абы хэткъым фондхэмкIэ къытIэрыхьэну сом меларди 9-р. Аращи, етIанэгъэ КъБР-м и бюджетыр сом меларди 9-м нэскIэ нэхъыбэ ­хъунущ 2023 гъэм елъытауэ. Социальнэ Iуэхухэм 2024 гъэм тедгъэкIуэдэнур сом мелардитхукIэ нэхъыбэ тщIынущ».
КIуэкIуэ Казбек тепсэлъыхьащ лъэпкъ проектхэм хиубыдэу зэфIагъэкIамрэ Iуэхухэм зэрыпащэнумрэ. Псом хуэмыдэу 2024 гъэм зэлэжьынухэм ящыщщ Налшык къалэм и поликлиникэ №1-м, Май къалэм и курыт еджапIэм, Эльбрус жылагъуэм и амбулаторэм я ухуэныгъэхэр и кIэм нэгъэсыныр. КъищынэмыщIауэ, къару нэхъыщхьэр хуаунэтIынущ Лышх узыфэхэмкIэ ­сымаджэщыр зэраухынум. «Сымаджэщым и ухуэныгъэр 2026 гъэм зэфIэкIын хуейуэ щытщ, ауэ абы и къудамэ хэхахэм етIанэгъэ лэжьэн щIадзэн хуэдэу, къызэIутхыну ди мурадщ», - къыхигъэщащ щIыналъэ Iэтащхьэм. 
КъБР-м и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм иригъэкIуэкI лэжьыгъэхэм къэралыр щIэгъэ­къуэн зэрыхуэхъуфыным теухуа упщIэм жэуап щритым, КIуэкIуэ Казбек къыхигъэщащ: ­«Лэ­жьа­кIуэхэм я Iэзагъэм хегъэгъэхъуэнымрэ нэгъуэщI Iуэхугъуэхэмрэ ехьэлIауэ ахъшэ къыщыхэпх хъуну Iэмалхэр нобэ щымыIэмэ, дегупсысынщ нэгъуэщIу дызэрыдэIэпыкъуфыну щIы­кIэм».
Тэрч районым хыхьэ Дей къуажэм щыщ­хэм къагъэхьа зэрызыхуагъазэ видеор теухуат гъуэгур зэрагъэпэщыжыну лъэIу зэраIэм. ­КъБР-м и Iэтащхьэм жиIащ республикэм и гъуэгухэм илъэситхум тещIыхьауэ зэрелэжьынур гъэбелджылауэ зэраIэр, зыщIэупщIа гъуэгу Iыхьэр 2025 гъэм зыхуей хуагъэзэну абы къызэ­рыщыгъэлъэгъуар. Ауэ а пIалъэм намыгъэсу, КIуэкIуэм къызэрыхигъэщамкIэ, 2024 гъэм абы елэжьыну я мурадщ. 
Белэ Речкэ къуажэм щыпсэухэм республикэм и Iэтащхьэм зэрызыхуагъэзар теухуат жы­лэм екIуалIэ 25-нэ транспортыр тэмэму зэрыземыкIуэм. «УФ-м и Президентым и унафэкIэ автобус 44-рэ къытIэрыхьэнущи, къалащхьэм дэт жылагъуэ транспортыр нэхъ къызэмащIэкIхэм елъытауэ тедгуэшэнущ. Си гугъэмкIэ, абы иужькIэ мыпхуэдэ гукъеуэ щыIэжынукъым. Япэ автобусхэр 2024 гъэм и щIышылэм къэкIуэнущ», - яжриIащ абыхэм КъБР-м и Iэтащхьэм.
Дыгулыбгъуей щыщу телефонкIэ КIуэкIуэм зыкъыпызыщIахэм Iэтащхьэм жраIащ школ зыбжанэ зыдэт къуажэм сабийхэр еджапIэхэм зышэу къэзышэжыну автобус яIэным зэрыхуэ­ныкъуэр. КIуэкIуэм ахэр къигъэгугъащ а Iуэхур къызэгъэпэщыным езым и нэIэ зэрытригъэтынумкIэ.
НэгъуэщI видеор Тырныауз кърагъэхат. Жылагъуэ лэжьакIуэхэр тепсэлъыхьырт «Геолог» спорт IуэхущIапIэм и унэр илъэс 40-м зэрыщIигъуар икIи ар зэгъэпэщыжыным зэры­хуэныкъуэр. Апхуэдэ дыдэу Май районым хыхьэ Александровскэ жылэм дэсхэри республикэм и Iэтащхьэм елъэIуащ къуажэм дэт сабий гъэсапIэм, илъэс зыбжанэ хъуауэ ущIэс мыхъуну къалъытам, гулъытэ хуищIыну. «Къуажэхэм зегъэужьын» программэмкIэ ди мурадщ мы Iуэхухэм делэжьыну. Республикэм и дэтхэнэ апхуэдэ IуэхущIапIэри зыхуей хуэдгъэзэн хуейщ Iэмал имыIэу», - къыхигъэщащ КIуэкIуэм.

ЦIыхухэр щIэупщIащ Палестинэм щекIуэкI зауэм зи щхьэр къыхэзыхын хуей хъуа гуп Къэбэрдей-Балъкъэрым къы­зэрырагъэблэгъам. КIуэкIуэм жиIащ ахэр цIыху 50 хъууэ санаторэхэм зэрыщIагъэтIысхьар, мы зэманым абыхэм я узыншагъэм зэрыкIэлъыплъыр.
Социальнэ сетьхэм щатххэм республикэм и Iэтащхьэр зэреплъымрэ ахэр къызэрыщы­хъумрэ теухуауэ щеупщIым, КIуэкIуэм жиIащ цIыхухэм Интернетым щатхым, шэч хэ­мылъу, зэрыкIэлъыплъыр, икIи щыщIэныгъэ щыIэхэм теу­-хуауэ къагъэлъагъуэ я Iуэху еплъы­кIэхэм тэмэму зэрахущытыр.
Эфир нэужьым КъБР-м и Iэтащхьэр къызэтеувыIэри, республикэм и хъыбарегъащIэ IэнатIэхэм я лэжьакIуэхэм епсэлъащ.
- «Эфир занщIэкIэ» цIыхухэм я гукъеуэхэм седэIуэныр си ­къалэн нэхъыщхьэхэм ящыщу къызолъытэ. Нобэ зыкъызэрытхуагъэза Iуэхугъуэхэм я жэ­уапымрэ хэкIыпIэмрэ дылъыхъуэнущ. УпщIэхэм я ныкъуэр цIыхухэр зыгъэпIейтей гуэрхэм теухуауэ щытащ, зэрызэхэфхащи, нэхъыбэр псэупIэ-коммунальнэ IэнатIэрат зэпхар. Мы Iуэхухэм, шэч хэмылъу, яужь дитщ, - жиIащ КIуэкIуэм.
КъБР-м и Iэтащхьэм къыхигъэщащ ЩIыналъэм и Iуэхухэр зезыгъакIуэ центрым (ЦУР) зэпымыууэ упщIэхэр зэрырагъэхьыр, а IуэхущIапIэр жы­джэру зэрылажьэм и щыхьэту къызэрилъытэр. «2019 гъэм си деж зыкъызэрысхуагъазэ тхыгъэу мини 10-м нэблагъэ къагъэхьауэ щытащ, нэгъабэ абы и бжыгъэр 4700 хъурт, нобэ ахэр мини 4-щ. «Эфир занщIэм» ­къагъэхьыну упщIэхэм я бжыгъэр нэхъыбэну ди гугъат. Япэ илъэсхэм едгъэкIуэкIахэм упщIэ миным нэс къытIэрыхьэу щытамэ, мы зэманым ахэр зыхэпщIэу нэхъ мащIэ хъуащ, - жиIащ КIуэкIуэм. - Гу лъыфтауэ къыщIэкIынщ зы упщIи зэре­дмыгъэкIуэтэкIым. Гугъуехьхэр уи нэр буфIынцIкIэ езыр-езыру кIуэдынукъым. ТхузэфIэмы­кIын хэлърэ, ари наIуэу жытIэн хуейщ е пIалъэ гуэр зэрихьынур къэдгъэлъэгъуапхъэщ. ­Мы­п­хуэдэ лэжьыгъэр махуэ къэс щокIуэкI «Урысей зэкъуэт» партым, КъБР-м и Iэтащхьэм, Урысей Федерацэм и Президентым я егъэблэгъапIэхэм икIи сыт щыгъуи цIыхухэм зыкъызэрытхуагъазэм гулъытэ хэха худощI. АдэкIи делэжьынущ гугъуехьхэм къыхэкI уп­щIэхэр нэхъ мащIэ зэрыхъуну щIыкIэм.
«Эфир занщIэм» упщIэ нэхъыбэу езыгъэхьа щIыпIэхэм япэ итыр Налшык къалэрщ, абы къыкIэлъокIуэ Прохладнэ, Шэджэм щIыналъэхэр. КъБР-м и Iэтащхьэм жиIащ къагъэхьа упщIэхэм ящыщу зыри гулъы­тэншэу къызэрамыгъэнэнур, а Iуэхум хухэхауэ къызэрагъэпэща штабым абыхэм зэры­щы­хэплъэнур.

БАГЪЭТЫР Луизэ.