Озгъан шабат кюн Къабарты-Малкъаргъа РФ-ни табийгъат байлыкъла эм экология министри Дмитрий Кобылкин келгенди. Республиканы Башчысыны къуллугъун болжаллы халда толтургъан Казбек Коков бла ол Нальчикни уучу мюлкюню Тёбен Жемталада бёлюмюнде болгъандыла. Ала бла бирге ары КъМР-ни Правительствосуну Председатели Мусукланы Алий, районну къуллукъчулары да баргъандыла.
Уучу мюлкню республиканы талай районларында бёлюмлери бардыла. Ол 250 минг гектар жерни алады. Аны тийресинде Къызыл китапха тюшген къанатлыла да турадыла. Мюлкде сынам-уучулукъ станция, вольерле, фазанланы эмда баппушланы фермалары, стационар инкубаторла эм башха инфраструктура бардыла. Аны Тёбен Жемталада участкасында уа кийик къанатлыланы жайыу бла кюрешедиле. Учрежденияны башчысы Хасан Сижажев къонакъланы анда болум бла шагъырейлендиргенди, иш къалай бардырылгъанын да кёргюзтгенди.
Урван районда участкада уа фазанны (жаз тауукъну) жаядыла. Сёзге деп айтса, саулай къыралда быллай ишни бардыргъан ол жалан кесиди. Анда инкубаторлада чыкъгъан балаланы специалистле ёсюмлери иги болгъунчу дери багъадыла. Ызы бла баппушланыча бир кесегин жангы тёлю алыргъа къоюп, къалгъанларын агъачха жибередиле.
Хасан Сижажев бу къанатлыны жайыу иш ал кезиуде аз-маз къыйыныракъ башланнганын айтханды. «Биринчи тауукъланы Чеченден келтирирге тюшгенди. Ол жыл аладан бир тёлю да чыгъарылмай къалгъанды. Былтыр а фазанладан онбир бала алыннганды, ызы бла энтта да бир ненчасы. Аны бла 2018 жылда агъачха 2600 баппуш бла 700 жаз тауукъ жиберилгендиле. Экинчилерини саны быйыл тёрт мингден окъуна атларгъа керек эди, алай, жарсыугъа, жаланда 2,3 мингин ёсдюрюрге къолдан келгенди», - деп, мюлкню башчысы аны сылтауун кюнню иссилигинде кёргенди.
Ызы бла къонакъла хычыуун ишге къатышхандыла: кёлню къатында тургъан энчи орунладан жюз баппушну, арлакъда къыртышде уа эркинликге аллай бир фазанны жибергендиле.
Дмитрий Кобылкиннге мюлкню жангы техникасын да кёргюзтгендиле - от ёчюлтюучю машинаны, тракторланы, женгил техниканы. КъМР-ни табийгъат байлыкъла эм экология министри Шауаланы Илияс билдиргенича, ала республиканы агъач мюлкюнде ишлерикдиле. «Шёндю онеки машина берилгенди бизге. Жылны ахырына дери энтта да бир ненчасын сакълайбыз. Аланы хайыры бла агъач мюлк тийишли техника бла толусунлай жалчытылынырыкъды. Ол а салыннган борчланы тынгылы толтурургъа, от тюшюу жаны бла къоркъууну да азайтыргъа онг берлигине ышанабыз», - дегенди ол.
Федерал министр мюлкге келе туруп кёрген табийгъат тийрелени кенгликлерин эсгертип: «Техника жетмей къалмасын ансы, биз не жаны бла да билеклик этип турургъа хазырбыз», - деп къошханды. Дагъыда ол билдиргенича, РФ-ни Президентини буйругъу бла тийишли миллет программаны чеклеринде 2024 жылгъа дери саулай къыралда быллай техникадан алты мингин сатып алыргъа умут барды, ол санда Къабарты-Малкъаргъа - 60. «Биз аны жик-жиги бла толтурлугъубузгъа ишексизме. Сёз ючюн, деп айтсакъ, быйыл, белгиленнген мардадан эки кереге аслам машина сатып алынырыкъды», - дегенди ол.
Мюлкню юсюнден айтханда уа, мында кёргенине Дмитрий Николаевич бийик багъа бергенди, аны саулай Кавказда быллай учрежденияланы арасында биринчилени санына салгъанды. Аны башчысы къармашыулу, специалистлери билимли болгъанларын да белгилегенди.
Уучулукъ сферада уа, ол санда тийишли законодательствода да, жууукъ кезиуде аслам тюрлениуле боллугъун туура этгенди. Ол республиканы быллай эмда туризм сфераларын онгдурлугъуна ишексиз болгъанын чертгенди.
Республиканы экология сферасында жумушларына тийишли кёзден къарагъаны ючюн Казбек Коков федерал министрге ыразылыгъын билдиргенди. «Миллет проект жашауда къалай бардырылгъанын биз ма бюгюн кесибиз кёргенбиз. Къабарты-Малкъаргъа, саулай къыралгъача, экология бла байламлы вопросла бек магъаналыдыла. Аны ючюн быллай ахшы башламчылыкъланы биз не заманда да дурус кёрлюкбюз, кеси жаныбыздан а алгъан борчларыбызны толусунлай толтурургъа хазырбыз», - деп чертгенди Казбек Коков.
