АЛЬПИНИЗМ - НИЕТЛЕРИ, КЪАРЫУЛАРЫ ДА КЮЧЛЮЛЕНИ САЙЛАУЛАРЫ

Альпинизм спортну эм къоркъуулу тюрлюлеринден бирине саналады. Аны ниетлери кючлю, къарыулу, чыныкъгъан, жангы бийикликлеге ёрлер ючюн, жанларын аямазлыкъ адамла сайлайдыла.

Документлеге кёре, альпинизм Россейде 1900 жылда Орус тау общество къуралгъаны бла айнып башлагъанды. Совет альпинизмни «туугъан кюню» уа 1923 жылны 28 августуду – ол кюн Тбилисиден студентлени эм илму ишчилени къаууму Казбекге ёрлеген эдиле. 1949 жылда уа Союзда къаялагъа ёрлеуден биринчи эришиуле бардырылгъандыла. Ол кезиуде къаялагъа миниу альпинизмни бёлюмлеринден бири болгъанды, бюгюнлюкде туризмни энчи тюрлюсюдю. Профессионал спортчула, таулагъа ёрлеучюле, къаяланы сюйгенле бла бирге Альпинизмни халкъла аралы кюнюн промышленный альпинистле – къурулушда, къутхарыу операциялада бийикликледе ишлегенле, монтажникле эм башхала – белгилейдиле.

Минги тау туризмни бла альпинизмни араларындан бириди. Алай андан сора да, бизде кёп бийик таула бардыла - Дыхтау (5203 м.), Ушба (4697 м.), Тонгуз-Орун-Башы (4454 м.), Адыр-Суу-Башы (4370 м.), Шхельда (4368 м.), Уллукара (4302 м.), Ирикчат (4050 м.), Килар (4013 м.),  Джан-Туган (4012 м.). Приэльбрусьеде таула ёрлеуге къыйынлыкълары бла талай къауумгъа юлешинедиле, аны хайырындан мында альпинизм бла энди кюрешип башлагъанлагъа, усталагъа да жарауларын бардырыргъа онгла бардыла. Андан тышында, сюйгенле таулагъа кёпкюнлюк жолоучулукълагъа чыгъаргъа да боллукъдула. Аллай тау маршрутланы кёпле жаратханларына уа Элбрусда бийик тау излеу-къутхарыу отрядыны эсеплери шагъатлыкъ этедиле. Алагъа кёре, былтыр таулагъа 1900 къауум – 12 мингден аслам адам – баргъандыла, тыш къыралдан къонакъла 3 мингден аслам эдиле. Ол да эсепге тюшмегенлени санамай.

Тырныауузну тийресинде таулагъа ёрлеуден эришиуле дайым  къураладыла. Бусагъатда Приэльбрусьеде альпинист сезон къыстау барады. Кюнню халыны кёре, Баш Кавказ хребетге бла Минги таугъа  чыкъгъанла да бек кёпдюле.

Кульчаланы Зульфия хазырлагъанды.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

29.04.2025 - 09:03

«Сынаулу депутатланы не жаны бла да манга билеклик этгенлерине ыразыма»

Текуланы Ханапийни жашы Амырбий – Къабарты-Малкъарны бла Къарачай-Черкесни халкъ артисти,  КъМР-ни, КъЧР-ни, Ингушетияны, Шимал Осетия-Аланияны сыйлы артисти – бюгюнлюкде искусство бла бирге мадани

29.04.2025 - 09:03

Махтаулу жылла унутулмазча

КъМР-ни Жамауат палатасында энчи почта блокну хайырланып башлаугъа жораланнган къууанчлы жыйылыу болгъанды. Ол «Уллу Ата журт урушда Хорламны 80-жыллыгъы.

29.04.2025 - 09:03

Таулу уланланы адеп-къылыкъ жюрютюу жорукълары

Газетибизде таулуланы адет-намыс жюрюте билиулери бла байламлы аслам материал жазылады. Аланы авторлары бизни хурметли, сыйлы адамларыбыздыла.

28.04.2025 - 09:28

Тарыхны эсде тутарча

«Единая Россия» «Хорламны диктантына» аталгъан кёрмючню къурагъанды. Быллай жумушла уа партияны регионлада бёлюмлеринде барысында да тамамланадыла.

28.04.2025 - 09:25

Къаячыла сынашырыкъдыла

Келир ыйыкъда Минги тауну этегинде тёрели Red Fox Elbrus Rice тёрели фестивальгъа къатышырыкъла жыйыллыкъдыла. Быйыл бла ол 16 кере бардырылады.