Узакъ эмда ариу эллерибизден бири – Хабаздан-редакциябызгъа экинчи классны окъуучусу Курданланы Назилядан алгъаракъда келген къагъыт бизге хычыуун тийгенди. Эм алгъа ол миллет газетибизни билип, анга биреуню болушдурмай, кеси жазгъаны бла.
Къайсы бирибизни да сабийлигибиздеча, ол устазын алгъышлайды, аны окъуулулугъуну юсюнден айтады. Биз а бир затха энчи эс бургъанбыз, бек иги ангылатады дегенине. Билимни дуниясына энди атламла эте тургъан къызчыкъ ол ышанны чертгени да сейирди. Белгилеп айтсакъ, айхай да, башланнган класслада дерсле бергенни угъай, къайсы педагогну да ол профессионаллыгъыны шартыды.
Биз да, Назилячыкъны ыразы этерге, тилегин толтурургъа кёлленип, аны устазы Догучаланы Фатима бла окъуучуларыбызны шагъырей этерге сюйгенбиз. Бюгюнлюкде, дунияда кёп зат тюрлене, адамла да аслам къыйматха башха кёзден къарап башлагъан заманда, элде ёсюп, артда окъуу юйледе билим алгъанларындан сора артха къайтып ишлегенлеге хурметим уллуду. (Былайда бирсилени жанларына тиймейме, хар кимибизни ёз къадары…). Бизни бюгюннгю жигитибиз да аладанды.
Ол Хабазда Улбашланы Ибрагимни бла Ауалиятны юйюрлеринде тунгуч сабий болуп, ата-анасына, аппа-аммасына да кёз жарыкъ бола ёсгенди. Ызы бла уа алагъа дагъыда юч къызчыкъ къошулгъандыла. Ала барысы да ынналары Курданланы Хадижатны ариу да, сейирлик да жомакъларына тынгылай ёсгендиле. Аны бла бирге уа халаллыкъгъа, биреуге билеклик этерге, юй жумушлагъа къараргъа, къол ишге да юйреннгендиле.
Школда окъугъан жылларында аланы классда дерсле берирге практикагъа студент Мокъаланы Фатима келеди. Айхай да, сабийле устазны хар ууакъ ышанын да эслейдиле. Улбашланы къызчыкълары да аны кийиннгенине, кесин жюрютгенине, окъуучуланы дерсине тынгылата билгенине эс бурады. «Къалай эсе да, жюрегим аны терк окъуна жаратхан эди. Артда бизге мектепде анкетаны толтуртханларында устаз боллукъма деп жазгъан эдим»,-деп эсгереди кеси уа.
Къадарны жоллары сейирдиле. Шёндю ол ёсюп, Нальчикде педагогика училищеде билим алып, алгъын ол кеси жаратхан практикачыны, бюгюнлюкде сынамлы устазны биргесине экиси да сагъынылгъан элде бет жарыкълы урунадыла. Хабазны орта школунда ишге тохташханында да тамата коллегасы окъуучусуна кёп затны юйретгенди. Аны ючюн а ол анга, кесини бирси устазларына да ыразыды, газетни юсю бла дагъыда бир кере ыспас этеди.
Догучаланы Фатима кеси да ёсюп келгенлени харф таныргъа тюшюндюргенли энди жыйырма жылгъа жууукълашханды. Биз огъарыда сагъыннган коллегасындан сора да, бу жолну сайларына атасы эмда химиядан окъутуп тургъан ата къарындашы Баттал да себеплик этгендиле. Юйюрде билим бериуге юлюшлерин къошханла дагъыда бардыла. Эгечи Халимат эм алгъа бу мектепде директорну окъуу жаны бла орунбасары эди, шёндю уа школну таматасыды.
Анча заманны ичинде, белгилегенибизча, Фатима Ибрагимовна талай тёлюню окъургъа, жазаргъа юйрете келеди. Хар окъуучусуну жетишимине аланы биргелерине кёлю кётюрюледи. «Мен юйретген жашла бла къызла бусагъатда кёп жерледе ишлейдиле, элибизге къайтханла да бардыла анга къууанама. Алай устазлыкъ жолну сайлагъанла аслам болсала, ол заманда бютюн насыплы боллукъма»,-дейди. Ишини юсюнден айта, къайын анасы Зулейханы хурмет бла сагъынып, ол аны мектепде урунуп турурун сюйюп, къызчыгъы Жансуратха эки айчыкъ толгъанлай, келинин ишге чыгъарып, сабийге кеси къарагъанына ыразылыгъын да билдиреди.
Хабазны школуна эм алгъа окъуучула эрттенликде эмда тюшде жюрюгендиле. Артда демография хал тюрленип, ол бусагъатда бир сменнге ишлейди. Алай а энди жылдан-жылгъа туугъанланы саны ёсе баргъаны къууандыргъанын да чертеди устаз. Ол билдиргеннге кёре, алгъын бир классда сабийлени саны 14-15 болуп тургъан эсе, энди ала 20-24-ге дери да жетедиле. Айхай да, къайсы элибизде да адам санына къошулгъаны барыбызны да кёллендиреди.
Арт кезиуде билим бериуде аслам тюрлениуле бола келедиле. Таулу элде да жангы ФГОС-лагъа кёре окъутадыла. Биз бюгюн хапарын айтхан педагог а «Школа России» деген программагъа тийишлиликде дерсле береди. Ол ангылашыныулу, кеси да советлени кезиуюню программасына жууукъ болгъанын кёпле чертедиле.
-Бизни ишибиз тамата класслада окъутханча тюйюлдю. Алагъача айтсанг, кичиле ангылагъан да этерик тюйюлдюле. Аны себепли ала кюлселе кюлюп, жырласала жырлап, алай урунабыз. Башхача айтханда, гитчелеге дерс бере, кесинг да сабийликни дуниясына бёленесе,-дейди ушакъ нёгерим андан ары.
Ишин сюйген устаз окъутханлары тутхучлу билим алырларына къайгъырады. Аны ышаннгылы мурдору башланнган класслада салыннганына толу ийнанады. Аны ючюн а кесини усталыгъын да ёсдюргенлей турады. Бюгюнлюкде бу жаны бла онгла да аслам болгъанларын чертеди.
Сёз ючюн, ол республика, район даражалы эришиуледен сора да, Интернетде педагоглагъа, окъуучулагъа деп, башха-башха билим бериу организацияла къурагъан конкурслагъа къатышып, кесини, сохталарыны да даражаларын сынайды. Алгъаракъда «Шёндюгюлю класс башчы» онлайн эришиуде-экинчи, устазлагъа блиц олимпиадада уа, бюгюнлюкде дерсни къалай берирге тийишлисин ачыкълап, биринчи болуп, дипломла бла саугъаланнганды.
Сабийлени дерсден тышында юйретирге сюйген жумушу уа - проект ишледиле. Ол аланы экскурсиялагъа да чыгъарады. Элни адамлары тамаша табийгъаты бла да шагъырейлендиреди. Алай а ары эм алгъа окъугъан, жазгъан да ариу этгенлени, кеслерин тап жюрютгенлени элте, бу амал бла бирсичикле да ол затлагъа кёл
саллыкъларына ийнанады. Окъутууда-юйретиуде да жетишимли бола келген устаз жашчыкъланы, къызчыкъланы да къатышдырады онлайн олимпиадалагъа. Ол а аны иш кёллюлюгюн, ала кертиси бла да билим алырларын ачыкълагъан ышанды.
Сагъынылгъан битеусоюз эришиулеге онбир сабий къатышады. Хучиналаны Алий «Русский медвежонокда» бла «Адам эм табийгъатда», Улбашланы Ибрагим математикадан, Догучаланы Фатима орус тилден биринчи жерлени алып, устазларын, саулай школларын да къууандыргъандыла.
Кертиди, биз огъарыда кёп къыймат тюрлене барады дегенбиз. Алай а бир зат – чынтты устаз къайда да кёзге кёрюннгени хакъды. Аны окъутханлары, ата-анала, бирсиле да багъаларыкълары, хурмет берликлери баямды.
Сабий жюрекни алдагъан къыйынды. Ала кеслерин сюйгенни, ала ючюн къайгъыргъанны кимден да алгъа сезедиле эм хурметлеген да этедиле.
