Карапетян Шаварш илъэс 16 щыхъум, курыт еджапIэ щIэсхэм псы есынымкIэ я Союзпсо зэпеуэм хэтауэ щытащ. Абы ехъулIэныгъэшхуэ къыщигъэлъэгъуакъым, илъэс дэкIауэщ и «вагъуэр къыщыблар» - псы есынымкIэ Армением япэ увыпIэр къыщихьащ. Иджыри зы илъэс дэкIри, СССР-м и чемпионатым дыжьын, домбеякъ медалхэр къыщихьащ. ЩIалэщIэр абыкIи къызэтеувыIакъым – 1972 гъэм Европэм и чемпионатым дыщэ медалитI къыщихьащ, дунейпсо рекордитI игъэуващ.
КъыкIэлъыкIуэ илъэсиплIым Шаварш 17-рэ дуней псом, I3-рэ Европэм я чемпион хъуащ, рекорди I0 игъэуващ. ЩIалэр илъэс 23-рэ щыхъуам къылъэщIыхьэн щымыIэу иригъэфIэкIуат, лIыхъужьу къалъытэрт.
Псори дяпэкIэ хуэдэт, ауэ Шаварш и мурадыфIхэмрэ хъуэпсапIэхэмрэ къызэтещэщэжынут…
1974 гъэм Шаварш и ныбжьэгъу, спортсменэгъу гупым ящIыгъуу, автобускIэ бгым къехыжырт. Машинэр щызэтеувыIэм, шоферыр икIащ, ныкъусаныгъэр къихутэну. Абдежым автобусыр езыр-езыру ежьэри, щыхупIэм елъэным зымащIэщ иIар. Шаварш шоферым и кабинэм хэлъ абджыр хиудщ, рулыр къриIуэнтIэкIри, гъуэгум къытригъэувэжащ автобусыр. Апхуэдэу, цIыху 30 ажалым къригъэлащ.
А и лIыгъэмрэ и хахуагъэмрэщ и гъащIэр зэхэзыкъутари.
1976 гъэм фокIадэм и 16-м Шаварш, и къуэш Каморэ и гъэсакIуэ Алмасакян Липаритрэ ящIыгъуу, Ереван гуэлым деж къыщижыхьырт. КъыздикIари къэхъуари къахуэмыщIэу, гъуэгум троллейбус къытежри, гуэлым хэхуащ. ИужькIэ къызэрахутамкIэ, шоферым и гур къекIуэри, троллейбусыр зэримыгъэкIуэжыфу IэщIэкIауэ арат. Троллейбусым цIыху изу ису метри 10-кIэ псым ехащ. «Сэ цIыхухэр къыдэсхьеинщ, фэ тафэм фхьы», - жиIэри, Шаварш гуэлым зыхидзащ. Гуэлым псы фIей хаутIыпщхьэрти, и щIагъым тэмэму зыри щыплъагъуртэкъым. ЩIалэм троллейбусым и щхьэгъубжэр лъакъуэкIэ хиудри, ныкъуэтхьэлэ хъуа, зызымыщIэж цIыхухэр зэрызурэ къыдрихьеин щIидзащ. Экспертхэм иужькIэ жаIэжынущ: «Апхуэдэпсым цIыху псэууэ къыхэпхыжын жыхуэпIэр телъыджэщ. НэгъуэщI зыгуэрым хуэщIэнутэкъым Шаварш хузэфIэкIар». ЦIыху 46-рэ къыдрихьеижащ спортсменым, ауэ абыхэм ящыщу къелар 20-ращ…
Абы иужькIэ Шаварш жейм емызэгъ хъуащ – жэщ къэс, къытригъэзэжурэ, зы пщыхьэпIэ илъагъурт. Псы утхъуам тэмэму имыгъаплъэу, спортсменым Iэбэрабэурэ цIыхухэр къипхъуатэу арати, и зи чэзу къыдэсеижыгъуэм, тафэм есылIауэ къыгурыIуауэ аращ троллейбус шэнтым тебза фэр цIыху щIыфэу къыщыхъуу шэнт къызэрыдрихьеяр. А щыуагъэр къысIэщIэмыщIамэ, иджыри зы цIыху къысхуегъэлынут, жиIэурэ егупсысырт щIалэри, ар къефыкIыу арат.
Къару имыIэжу, и лъэр хузэблэмыхыж хъуа нэужьщ, Шаварш къыщыувыIар. Ауэ абы и пэ къихуэу, троллейбусым гъущI кIапсэ пищIащ, къытралъэфеижын хуэдэу, абы цIыху къинат иджыри. Езы Шаварш сымаджэщым щIэхуащ – и тхьэмбылым щIыIэ хыхьат, абдж къутахуэхэм зэхауIыхьщ, е екIуэжри и лъыр зэкIуэкIат. Махуэ 45-кIэ пIэм хэлъащ, зыкъыхуэмыIэту. Зыкъыщиужьыжам, псым апхуэдизкIэ и гур щыкIати, хыхьэжыфыртэкъым.
1977 гъэм «къигъэзэжащ» спортсменым. КъыщIигъэзэжари, спортым екIуу хэкIыжын щхьэкIэт – II-нэ рекордыр игъэуври, абы иужькIэ тIысыжыпащ. А рекордри ерагъыу къехъулIауэ арат - и къарур Ереван гуэлым къыхинауэ къыщIэкIащ.
Шаварш и лIыхъужьыгъэм зыри тепсэлъыхьыртэкъым - а зэманым къэхъукъащIэ къызэрымыкIуэхэр, абыхэм кърикIуэ насыпыншагъэхэр хэIущIыIу ящIыртэкъым. Спортсменым игъэхьа лIыгъэр цIыхухэм къыщащIам тхыгъэ бжыгъэншэхэр къыхуэкIуэн щIадзащ, фIыщIэ къыхуащIу.
Абдежым щиухыркъым хъыбарыр. 1985 гъэм мазаем и 19-м Ереван дэт спорт-концерт гъэлъэгъуапIэм мафIэ къыщIэнат. МафIэсыр апхуэдизкIэ инт, гуащIэти, зэрыдунеижьу ежауэ ягъэункIыфым хуэдэт. ЦIыху зыбжанэ мафIэм къыхихауэ, езым дыркъуэшхуэ игъуэтарэ, Iугъуэм ныкъуэтхьэлэ ищIауэ сымаджэщым зы цIыхухъу гуэр нагъэсащ. Ар – Карапетян Шаваршт… Дэнэ деж сыт хуэдэ насыпыншагъэ къыщымыхъуами, цIыхухэр ажалым къригъэлыну къыщыхутэм хуэдэт а щIалэр.
1993 гъэм Шаварш Москва Iэпхъуэри, вакъэ щащI IуэхущIапIэ къызэIуихащ. Ар зэи тхьэусыхэркъым, мыарэзыуэ зыми зыкъригъащIэркъым. Апхуэдэ цIыхущ кино зытращIыкIын хуейри, щIэблэм щапхъэу къыхуахьыпхъэри.
Фырэ Анфисэ.
