Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм и къалащхьэ Владикавказ щекIуэкIащ курыт школым щадж предмет зыбжанэмкIэ ныбжьыщIэхэр щызэпеуа ЕтIуанэ щIыналъэпсо олимпиадэр. «ДызыхущIэкъур щIэныгъэрщ» фIэщыгъэр зиIа зэпеуэ иным Кавказ Ищхъэрэ федеральнэ щIыналъэм хиубыдэ щIыпIэхэм щыщ школакIуэ 35-рэ хэтащ. Егъэджэныгъэм зегъэужьыным мылъкукIэ, IуэхукIэ дэIэпыкъу «ДызыхущIэкъур щIэныгъэрщ» фондым къызэригъэпэщ Iуэхум ныбжьыщIэхэр щызэхьэзэхуащ физикэмкIэ, математикэмкIэ, химиемкIэ, биологиемкIэ, информатикэмкIэ, ябгъэдэлъ щIэныгъэмрэ зэфIэкIхэмрэ ягъэлъагъуэу. Ди гуапэ зэрыхъущи, зэпеуэм япэ увыпIэр къыщахьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым икIа ныбжьыщIэхэм.
АкъылыфIэхэм я зэпеуэм мыхьэнэшхуэ зэриIэр къагъэлъагъуэу, абы хэтхэм хъуэхъу тхылъхэр къыхуагъэхьащ УФ-м ЕгъэджэныгъэмкIэ и министерствэм, УФ-м Егъэджэныгъэм кIэлъыплъынымкIэ и федеральнэ къулыкъущIапIэм я унафэщIхэм. Апхуэдэу зэпеуэм щызэфIах лэжьыгъэм набдзэгубдзаплъэу кIэлъыплъащ КИФЩI-м и егъэджэныгъэ IэнатIэхэм я унафэщIхэр, IэщIагъэлIхэр, егъэджакIуэ Iэзэхэр. Зэхьэзэхуэр зэрекIуэкIыну къыхагъэбелджылыкIа предметитхум ящыщ дэтхэнэмкIи зэпеуэхэр къызэгъэпэща хъуат хьэлэмэту, купщIафIэу.
ШколакIуэхэр махуищкIэ зэпеуа нэужь, лэжьыгъэм кърикIуахэм хэплъэжащ къэпщытакIуэхэр. Абдежым наIуэ къэхъуащ ди республикэм икIа гупым адрей псоми яхуэмыдэж щIэныгъэ куу предметхэмкIэ къызэрагъэлъэгъуар. ЕтIуанэ увыпIэр къахьащ Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм щыщ ныбжьыщIэхэм, ещанэр хуагъэфэщащ Дагъыстэн Республикэм икIахэм. ЕплIанэт Къэрэшей-Шэрджэсым и гупыр. Етхуанэ хъуащ Ингуш Республикэм щыщ ныбжьыщIэхэр.
«ДызыхуэщIэкъур щIэныгъэрщ» щIыналъэпсо зэпеуэм щытекIуа гупхэр, школакIуэхэр гъэлъэпIэным хуэгъэпса гуфIэгъуэ зэIущIэ щызэхашащ Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм и Правительствэм и Унэм. Зэпеуэм хэта гупхэм нэмыщI, абы къекIуэлIащ федеральнэ субъектым егъэджэныгъэмкIэ и IэнатIэхэм я лIыкIуэхэр, егъэджакIуэ пашэхэр. А псоми псалъэ гуапэкIэ захуигъэзащ Iуэхур щекIуэкIа республикэм и Iэтащхьэ Меняйлэ Сергей. Абы хуабжьу гуапэ щыхъуащ Кавказ Ищхъэрэм къихъуэ щIэблэм школ предмет нэхъыщхьэхэм ящыщ куэдымкIэ щIэныгъэ куу зэрабгъэдэлъыр, зэфIэкI лъагэ зэраIэр.
- Хуабжьу си гуапэщ фи акъы-лымрэ гупсысэмрэ къахьа текIуэныгъэ лъагэхэм къыфхалъхьа дэрэжэгъуэр зэрывдэсIэтыр. ДяпэкIи фефIэкIуэну, къыфпэщылъ гъащIэм мыпхуэдэу фыщагъэлъапIэ зэман куэдрэ къыщыфхуихуэну сынывохъуэхъу, - жиIащ республикэм и Iэтащхьэм. - Дэтхэнэ зэхыхьэми хэлъ фIыр къыхэфхыу, ныбжьэгъущIэхэмрэ щIэныгъэщIэхэмрэ зэвгъэгъуэту, насыпрэ ехъулIэныгъэрэ фи Iэпэгъуу фыпсэуну си гуапэщ.
Апхуэдэ псалъэ дахэхэм къакIэлъыкIуэу Меняйлэ Сергей КъБР-м икIа ныбжьыщIэ гупым я пашэ, «ДыгъафIэ къалэ» ТворчествэмкIэ сабий академием и лицейм и егъэджакIуэ Джэдмышх Астемыр текIуэныгъэм и кубокымрэ зэпеуэм и щIыхь тхылъымрэ иритащ, Iэгуауэшхуэм щIэту.
Зэхуэсым апхуэдэу щагъэлъэпIащ предмет щхьэхуэхэмкIэ щIэныгъэ куу къэзыгъэлъэгъуа школакIуэхэри. Абыхэм яхэхуащ «ДыгъафIэ къалэм» и лицейм и еджакIуэхэу Хьэщпакъ Астемыр, БжэныкIэ Албэч, Псху Сюзаннэ, Бесчокъуэ Хьэжмурат сымэ. НыбжьыщIэхэм иратащ зэпеуэм и щIыхь, фIыщIэ тхылъхэр, ахъшэ саугъэтхэр, фэеплъ тыгъэхэр.
ГуфIэгъуэм къыщыпсэлъащ «ДызыхуэщIэкъур щIэныгъэрщ» фондым и Президент Дзгоев Валерэ, РАН-м Владикавказ щиIэ щIэныгъэ центрым и щIэныгъэ унафэщI, профессор Кусраев Анатолэ сымэ. Ахэри гуапэу ехъуэхъуащ щIыналъэпсо зэпеуэм щытекIуахэми абы къыщыхэжаныкIахэми.
Дэри ди гуапэу дохъуэхъу КИФЩI-м и утыкушхуэм Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм и щIыхьыр лъагэу щызыIэта, текIуэныгъэфIхэр зыIэрызыгъэхьа ныбжьыщIэхэм. ГъащIэм хуаIэ мурадхэр къайхъулIэу, я хъуэпсапIэхэм лъэIэсу, щIэныгъэ нэхур я плъапIэу гъуэгу дахэ Тхьэм къарит. ЩIэныгъэм шыхаш лъагъуэр ехъулIэныгъэ куэдым я щIэдзапIэ яхурырехъу а школакIуэ зэчиифIэхэм.
ТАМБИЙ Линэ.