УЭШХ ФIЫЦIЭМ И ЩХЬЭУСЫГЪУЭРИужьрей зэманым кIэщI-кIэщIурэ долъагъу уэшх фIыцIэ къызэрешхыр. Абы, дауи, цIыхухэр ирогузавэ. Япэрауэ, зэхэгъэкIыпхъэщ уэшхыр зищIысымрэ ар къыздикIымрэ. Тепщэчым псы тIэкIу ипкIэрэ махуэ зыбжанэкIэ щыбгъэтмэ, йогъущыкI. Ар дыдэращ псы ежэххэм, гуэлхэм, хыхэм, тенджызхэм къащыщIри – йокIуэдыкI. Псыр бахъэ мэхъури, хьэуам хошыпсыхьыж. Хьэуам хэту бахъэм зеIэт, щIыIэ хъуху. Бахъэр адэкIэ дэмыкIуеижыфу зэхуехусыж, ткIуаткIуэ мэхъури, уэшхыу къохыж. Уэшх хъун ипэ псы ткIуэпс цIыкIухэр пшэ мэхъу. Ауэ дэтхэнэ пшэри уэшх хъужыркъым, атIэ жьым ирехьэжьэри, жыжьэ гуэрым еху. А гъуэгуанэм хьэуа пщтыр щрихьэлIэмэ, пшэр аргуэру бахъэ мэхъуж. Хьэуа щIыIэ хуэзэрэ – ткIуэпсхэр нэхъ иныж мэхъу, пшэр къоуфIыцIри, хьэуам хуэмыIыгъыжу уэшх къошх. Уэшхыр зэхуэмыдэу, ину, мащIэу, къепсэпсауэу, къошх. Ар зэлъытар ткIуэпсхэм я инагъращ. ТкIуэпсхэр уэм къыщехкIэ бахъэ хуэзэмэ, уэшхыр нэхъ ин хъунущ. Уэшхыр лIэужьыгъуэ зыбжанэу егуэш: Къепсэпсауэр. Миллиметррэ ныкъуэрэ нэхъ ин мыхъуу ткIуэпс цIыкIухэр хуэму уафэм къыщелъэтэхкIэ, къопсэпсауэ жаIэ. Гъатхэмрэ бжьыхьэмрэщ ар нэхъ къыщыхъур. Къалэдэсхэр хуейщ заводыр зэхуащIыжыну е къалэм дахыу цIыхум зэран щахуэмыхъун щIыпIэ ягъэIэпхъуэну. - «Гидрометаллургыр» зы илъэскъым, илъэситIкъым щIыуэпсым зэрегуауэр. Абы къиутIыпщ гъуэзыр цIыхум и тхьэмбылым зэритIысхьэм, пэкIуэцIыр Iисраф зэрищIым, уз зэмылIэужьыгъуэхэр къызэригъэхъейм псори дыщыгъуазэщ. Iэмал имыIэу зэхуедгъэщIыну дыхущIэкъуркъым, дэ дызыхуейр - а IуэхущIапIэм и лэжьыгъэр узыншагъэмрэ щIыуэпсымрэ зэран хуэмыхъуу къызэрагъэпэщынырщ. Иужь дыдэу ирагъэкIуэкIа къэхутэныгъэхэм къагъэлъэгъуащ узыншагъэмкIэ зэранышхуэ зыпылъ химие пкъыгъуэхэу кадмий, бдзапцIэ (свинец), гъуаплъэ (медь), дзырхъ (цинк) жыхуэтIэхэр мардэм нэхърэ пщIэнейкIэ нэхъыбэу заводым и Iэгъуэблагъэ хьэуам зэрыхэлъыр, - итщ Инстаграмым щиIэ, цIыху мини 4-м нэс зи Iэ щIэдза напэкIуэцIым. Заводыр мэлажьэ, ауэ республикэм и унафэщIхэм жаIащ абы унафэ зэригъуэтынур. Уэшхыр зэрыфIыцIэм нэгъуэщI щхьэусыгъуи иIэнкIэ хъунущ. Псалъэм папщIэ, къэбэкъауэ (вулкан) къикIамэ, вагъуэиж къехуэхамэ, абы сабэрэ сахуэрэ къиIэтауэ хьэуам хэлъынкIэ хъунущ. КIэщIу жыпIэмэ, хьэуам хэлъ фIейр уэшхым къыхилъэсыкIыжу аращ. Си щхьэкIэ, дызытепсэлъыхь насыпыншагъэхэм хуэдэ зыгуэри иужьрей зэманым ди щIыналъэм къыщыхъуауэ сыщыгъуазэкъым. Къанэр зыщ – хабзэм къигъэув мардэхэм тету зы IуэхущIапIэ гуэрым и кIэрыхубжьэрыхухэр игъэкъабзэркъым! Абы кърикIуэнкIэ хъунум дыщыгъуазэщ псори (щхьэц икIым къыщыщIэдзауэ узыфэ шынагъуэхэм щиухыжу). «ЦIыхухэм лэжьапIэ яIэн щхьэкIэ заводхэр щыIэн хуейщ», - жаIэнкIи хъунщ, щIыналъэм и экономикэм тращIыхьу. Дауи, ар пэжщ, ауэ ди зэманым IэмалыщIэ куэд щыIэщ заводхэр зэрылажьэ щIыкIэр цIыхуми щIыуэпсми зэран хуэмыхъуныр къызэфIагъэкIыу.
Фырэ Анфисэ.
Поделиться: ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:
|