Кулиевым и цIэр зезыхьэ уэрамым и пэщIэдзэм деж гъубж махуэм цIыху гупышхуэ щызэхуэсат. Абыхэм яхэтт къулыкъущIэхэр, журналистхэр, Къардэн лъэпкъым щыщхэр, нэгъуэщIхэри. ЯгъэлъапIэрт Совет Союзым и ЛIыхъужь Къардэн Къубатий и цIэр: ар щыпсэуа унэм и блыным фIалъхьа фэеплъ пхъэбгъур къызэрызэIуахым Къубатий и хахуагъэм щыгъуазэхэр зэхуишэсат.
- Мы унэращ щыпсэуар Хэкум и къуэ пажэ, Совет Союзым и ЛIыхъужь, авиацэм и генерал-майор Къардэн Къубатий Лэкъумэн и къуэр - жиIащ зэIущIэр езыгъэкIуэкIа Аттаев Азнор. - Шэрэдж районым хыхьэ Аушыджэр къуажэм 1917 гъэм бадзэуэгъуэм и 9-м къыщалъхуат а щIалэ хахуэр. Налшык педучилищэр къыщиуха иужь, Аруан къуажэ школым егъэджакIуэу щылэжьащ, Аушыджэр дэт курыт еджапIэм и унафэщIу, КъБАССР-м цIыхубэ егъэджэныгъэмкIэ и инспектору щытащ. 1939 гъэм аэроклубыр къиуха нэужь, дзэм къулыкъу щищIэну ираджащ.
ЗэIущIэр къызэIуихын папщIэ япэ псалъэр иратащ КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин.
- Зэманыр шэ икIауэ макIуэ, ауэ зи Хэкум папщIэ зи къаруи гъащIи емыблэжахэм я цIэр къонэ, - жиIащ абы. - Фэеплъ пхъэбгъур ди щхьэусыгъуэу нобэ ди щхьэр зыхуэдгъэщхъыр Къубатий и закъуэкъым, атIэ ди лъахэм и къэкIуэнум, текIуэныгъэм папщIэ зи псэр зыта псори дигу къыдогъэкIыж. Ахэр зыщIэзэуар щIэблэр хуиту еджэнырщ, лэжьэнырщ, мамыру псэунырщ. Нобэ пщIэ зыхуэтщI ди лъэпкъэгъум хуэдэ лIы хахуэ куэд къытхэкIыну Тхьэм жиIэ. Къардэнхэ лIы екIу къыфхэкIащи, абы пэхъун щIэблэ къыфщIэхъуэну ди гуапэщ.
АдэкIэ къэпсэлъащ Зауэм, лэжьыгъэм, IэщэкIэ зэщIэузэда Къарухэм я ветеранхэм я Нальшык къалэ зэгухьэныгъэм и тхьэмадэ Абдулаев Мустэфа. Абы къыхигъэщащ Хэку зауэшхуэм ди цIыхухэм лIыхъужьыгъэ ин къызэрыщагъэлъэгъуар, зи фэеплъыр дгъэлъапIэ Къардэн Къубатий абыхэм ящыщ зыуэ зэрыщытыр. «Япэ махуэм къыщыщIэдзауэ и кIэм нэсыху абы хэтащ Къубатий, лейтенанту щIидзэри майору къиухащ дзэ къулыкъур. Хьэлъэ дыдэу щыта 1943 гъэращ «Совет Союзым и ЛIыхъужь» цIэ лъапIэр къыщыфIащар. ПхужымыIэным, къыпхуэмылъытэным хуэдизщ абы ищIар, дыпсэуху тщымыгъупщэну, дригушхуэну ди къалэнщ», - къыхигъэщащ Абдулаевым.
Къардэн лъэпкъым къыбгъэдэкIыу зэIущIэм зыкърезыгъэхьэлIахэм, Къубатий и унагъуэм, Iуэхум хэлIыфIыхьа къулыкъущIэхэм фIыщIэ яхуищIащ Къардэн Хьэсэн. «Ди къуэшыр лъэпкъым и щапхъэу зэрыщытым хуэдэу, щапхъэ хъуфын цIыху дэтхэнэ зы лъэпкъми тхьэм къыхигъэкI», - жиIащ абы.
Шэрэдж район администрацэм и Iэтащхьэм и къуэдзэ Байсиев Хьэрунрэ Аушыджэр къуажэ администрацэм и унафэщI Дзэмыхь Аслъэнджэрийрэ къыщыпсалъэм жаIащ районым Совет Союзым и ЛIыхъужьищ къызэрыхэкIам зэрыригушхуэхэр, Къубатий и цIэр Балъкъэр Ипщэ къуажэм и зы уэрамым, Аушыджэр къуажэм и уэрамымрэ школымрэ зэрызэрахьэр. Хъуэхъуащ адыгэ лъэпкъыр лIыхъужь нэсхэм, цIыху хахуэхэм зэи щымыщIэну.
Къумахуэ Мухьэдинрэ Къардэн лъэпкъым я нэхъыжь Хьэбилрэ фэеплъ пхъэбгъур къызэIуахащ, абы тепхъуа щэкI хужьыр трахри.
ИСТЭПАН Залинэ.
Сурэтхэр КЪАРЕЙ Элинэ трихащ.