Дыгъэм къедза Iэхэлъахэм зэрыпыIудза щымыIэу, и инагъкIэ ЩIым хуагъадэ уафэщI гъэщIэгъуэн астрономхэм, аргуэрыххэти, къахутащ.
Уахэм кIэлъыплъынымкIэ США-м щыIэ НАСА IуэхущIапIэм и IэщIагъэлIхэм, хьэршырыкIуэ спутникхэу «Кеплер», «TESS» зи фIэщыгъэхэм ярыт Iэмэпсымэхэр къагъэсэбэпкIэрэ, нэхум зэрызидз псынщIагъэ и лъэныкъуэкIэ къэдбжмэ, дызэгъэщIылIа Дыгъэм илъэс 70-кIэ пэжыжьэ щIыпIэм деж къыщахутащ, и инагъ-и хьэлъагъым тетщIыхьмэ, дызытепсэукI ЩIым хуагъадэ планетэ.
K2-415b нагъыщэр зрата уафэщIым и хьэлъагъыр, къызэрапщытамкIэ, я нэхъ мащIэр арауэ, ЩIым къишэчым нэхърэ хуэди 3-кIэ нэхъыбэщ.
Ди планетэр увыIэгъуэ имыIэу къэзылъэтыхь «Кеплер» кхъуафэм ирагъэувауэ щыта IэмэпсымэхэмкIэ мы зэманым ирихьэлIэу къахута экзопланетэхэм (гъащIэ здэщыIэнкIэ хъуну зыхуагъэфащэхэм) я бжыгъэр 2600-м щхьэдэхащ.
TESS-м и гугъу тщIымэ, абы ит Iэмэпсымэхэр илъэс зыбжанэ хъуауэ кIэлъоплъ Дыгъэм зэрыпэжыжьэ щымыIэу къалъыта вагъуэ нэхъ зэщIэпщIыпщIэхэм ящыщу мин 200-м нэблагъэм. Абыхэм я Iэхэлъахэм щыIэу НАСА-м и IэщIагъэлIхэм къахута уафэщIхэм я гугъу тщIымэ, ящыщ мини 3-м нэблагъэр, я нэхъ мащIэрауэ, экзопланетэу къабжащ.
Къыхэдгъэщынщи, зи гугъу тщIы вагъуэ зэрыбыным щхьэхуэу кIэлъыплъащ Японием Гугъэ уэзыгъэщI къэхутэныгъэхэр щегъэкIуэкIынымкIэ университет нэхъыщхьэу щыIэм щылажьэ астрономхэу Хирано Теруюки зи пашэхэр.
А щIэныгъэлIхэри щыхьэт техъуащ Америкэм TESS хьэршырыкIуэ и кхъуафэм К2-415 вагъуэ цIыкIужьейм деж гу зыщылъита К2 уафэщIым къызэрыщилъэтыхьым. Япон астрономхэми зэрыжаIэмкIэ, зи гугъу ящI планетэм и зэпрыупIэр ЩIы Хъурейм ейм нэхърэ хуэдэ 1,015-кIэщ зэрынэхъ иныр, къишэчри хуэди 3-кIэ нэхъыбэщ.
КъэралитIми я астрономхэм къызэрыхагъэщащи, зыкIэлъыплъа вагъуэхэмрэ абыхэм къедза уафэщIхэмрэ, адрейхэм елъытауэ, дыщыпсэум зэрыпэмыжыжьэм къыхэкIыу, къэхутэныгъэхэр зэман гъунэгъум къриубыдэу нэхъри зыдегъэкIуэкIыпхъэщ.
КЪУМАХУЭ Аслъэн.