Россельхозбанкны Къабарты-Малкъар Республикада бёлюмюню таматасы Алим Сокуров газетни корреспонденти бла ушагъында финанс учрежденияны шёндюгю ишини, эл мюлкде уруннганлагъа къаллай себеплик этгенлерини эм озгъан жылны  кёрюмдюлерини юсюнден айтханды.

 – Алим Олегович, бюгюнлюкде федерал банкны республикада филиалы муратларыны юсюнден айтсагъыз эди?

- Эл мюлк Къабарты-Малкъарны экономикасыны тутхучлу бёлюмлеринден бириди. Гитче процентле бла Россельхозбанк берген ёнкюч ахчала сабан ишлени кезиулеринде бардырыргъа онг береди, ол а аш-азыкъ бла къоркъуусузлукъну  жылчытыргъа ахшы амалды.

- Озгъан жылда финанс учрежеднияны бёлюмю гитче эм орталыкъ бизнес бла кюрешгенлеге, орта эсеп бла айтханда, 391 миллион сом ёнкюч бергенди, аладан 205 миллиону эл мюлкде уруннганлагъа льгота халда ёнкючлени жарашдырыу программагъа кёре  жылгъа бёш процентден кёп болмай жиберилгенди. Сагъынылгъан программаны жашауда бардырыу бла байламлы банк эл мюлкде аш-азыкъ чыгъаргъанлагъа къыралны жанындан болушлукъ тапдырыу амалланы хайырланады.

Ёнкюч ахчаланы алабыз деп асламысында крестьян-фермер мюлкле эм энчи предпринимательле къагъытларын жарашдырып бередиле. Финанс учреждениядан алгъан ахчала сабан ишлени кезиулеринде бардырыргъа, ырысхы -техника  базаларын хазырларгъа,   запас кереклени мажарыргъа, эл мюлкде хайырланнган адырланы, отлукъ эм сюртюучю жауланы алыргъа къоратылгъандыла. Битеу да эл мюлкде уруннганлагъа биз озгъан жылда 841 миллион ёнкюч ахча бергенбиз, ол санда кезиулю сабан ишлени тамамларгъа 291 миллион сом бёлюннгенди.

- Регионланы эл мюлк бёлюмюнде уруннганланы ишлерине себеплик этер ючюн банк алагъа къошакъ халда къаллай онгла къурайды?

-Россельхозбанк фермерлеге  эм эл мюлкде уруннган  энчи предпринимательлеге  ахчадан сора да, башха тюрлю болушлукъ тапдырады.  Сёз ючюн, эл мюлкде уруннганла чыгъаргъан аш-азыкъларын тышына къоранчланы аз этип сатарча Интернетде «Кесим этген продуктла»,  «Фермерлик» деген цифралы майданла къуралгъандыла. Ала ол майданлада продукцияларын кёргюзтюрге эм сатаргъа боллукъдула. «Кесим этген продуктла»  деген  электрон  майдан бла гитче предпринимательле, уллу биригиуле эм холдингле да хайырланыргъа боллукъдула.  Бу амал эл мюлк продукция чыгъаргъанлагъа заманларын къыйматлы хайырланыргъа  аламат онг береди. Нек дегенде, фермерле эм энчи предпринимательле чыгъаргъан аш-азыкъларына багъаларын кеслери саладыла, башха къоранчла этмегенлей. Ала алыучуланы да кеслери излейдиле, ишлерин сюйгенлерича бардырадыла, гитче процентли кредитле бла хайырланадыла. Андан сора ол майданла бла ишлегенле, кёп тюрлю амалланы хайырлана, кеслерини ишлерине себеплик этген затланы табадыла.

Сёз ючюн, сизни кесигизни гитче фермагъыз бар эсе, Россельхозбанкны ол экосистемасына кирип,  чыгъаргъан товарларыгъызны бир тюрлю бир хакъсыз сатаргъа боллукъсуз. Фермер ол майданда кесини «тюкенин» ачып, адамладан   кеси  аллына заказланы алып башларгъа онгу барды.  Битеу ол ишлени тамамларгъа эм ол платформаны ишлетиу бла байламлы къоранчланы банк кеси этеди. Сагъынылгъан платформа ишлеп тебирегенли ол башда сагъынылгъан амал эл мюлк товар чыгъарыучулагъа аламат онг бергенди продукцияларын кеслери сюйгенча багъалагъа сатаргъа. 

Бек  башы уа - адамла таза эм качестволу  ашарыкъланы тюзюнлей ол жарашдыргъанладан алыргъа онг болгъаныды. Платформада товарны юйге келтирген амал да барды, аны бла арт жыллада адамла аслам халда ишлейдиле.  Бюгюнлюкде ол майдан бла республикадан 77 энчи мюлк эм предприниматель хайырланады.

- Ёнкючле берген программаларыгъыз къалай ишлейдиле?  

- Арт жыллада пенсиячыла кредит программаларыбыз бла аслам хайырланадыла.  Сёз ючюн, 2022 жылда  инсанланы ол къауумуна бизни бёлюм 525 кредит неда 160 миллион сом ёнкюч бёлгенди.   Битеу да озгъан жылда республикада жашагъанлагъа 977 кредит берилгенди, ахча бла санагъанда, ол 522 миллион сом болады.  

Андан сора банк  бла ышаннгылы ишлегенлеге процентлени тюшюрюрге тюрлю-тюрлю амалла бардыла. Сёз ючюн, иш хакъны бизни карталарыбызны алгъанла, къырал ишде ишлегенле,   неда аскерчиле  сагъынылгъан онгла бла хайырланыргъа боллукъдула.

– Шёндю  халкъ асламла ипотека кредитлени сюйюп аладыла. Ол жаны бла сизде болум къалайды?

– Россельхозбанк   кесини клиентлерине юй неда фатар сатып алыргъа  ёнкюч ахчаланы тыйгъычсыз береди. Ипотека амал бла фатар алыргъа неда къурулушу башланнган юйню сатып алыргъа онг барды. Озгъан жылда республикада 105 адам аллай амал бла хайырланнгандыла. Саулай да 2022 жылда банкны кредитле берген бохчасы 2,9 миллиард сом болгъанды. Белгилерчады, ол айтылгъан сумманы ёлчеми жылдан-жылгъа ёсе баргъанын.

– Инсанла ахчаларын банкда сакъларгъа  келтиремидиле, картала бла хал къалайды? 

 - Финанс учрежденияны регион бёлюмюнде вкладла бла тапды, жарсырча бир зат да жокъду. Адамла къыстырыкъ ахчаларын артха алмайдыла. Башхача айтханда, ахчаларын артха келтиредиле, нек дегенде процентле ёсгендиле, адамла аны ангылап башлагъандыла. Сёз ючюн, инсанла келтирген ахчаланы ёлчеми 5,5 миллиард сом болгъанды, 2023 жылны аллында уа ёсюм 620 миллион сомду. Адамла аслам халда картала бла хайырланып тебирегендиле, аланы жюрютген къыйын тюйюлдю, сатыу-алыу этгенде да тап келеди адамгъа ахчаны алып айланмай биргесине.

Озгъан жылда бизни бёлюм 7,3 минг карта чыгъаргъанды. Аланы асламысы отуз эки проценти, иш хакъ тёлегенледиле. Шёндю регион бёлюмде иш хакъ алгъан 225 биригиу барды, аладан 189-су бюджетден ахча алгъанлагъа саналадыла. Банк ишлеп тебирегенли битеу да республикада чыгъарылгъан карталаны саны 182 минг болады.

Ушагъыбызны ахырында финанс учрежденияны ишине сурам ёсе баргъанын белгилерге сюеме. Ёнкючле берген бохчаны ёлчеми да ёсе барады. Биз эл мюлкде уруннганлагъа ёнкючлени бериу бла алчылыкъны ычхындырмазгъа кюреширикбиз эм тамамлагъан жумушларыбызны къыйматлылыгъын игилендирликбиз.

Бизни корр.