Акъ, къара сёзлю да оюмла

Алгъаракълада КъМР-ни Маданият министерствосуну болушлугъу эмда КъМР-ни Жазыучуларыны союзуну башламчылыгъы бла,  республиканы 100-жыллыгъына жораланып, «Время слова» деген ат бла жаш жазыучуланы жыйымдыгъы чыкъгъанды. 
Ол юч тилде къуралгъанды: къабарты, малкъар эм орус. Къабарты тилде - Мухамед Нафедзев, малкъар тилде - Байтуугъанланы Исмайыл, орус тилде Толгъурланы Тахир бла Дарья Шомахова жыйышдыргъандыла. 

Бусагъатда назму тизгенле бар эселе да, анга жанлары-тинлери бла берилгенле уа аздыла. Алай а сёзге, тилге къуллукъ этген поэт жашауун жашау бла, миллети бла, аны тини бла байлай келир кюннге ишлегени уа хакъды.
Жарсыугъа, арт жыллада малкъар адабиятха келгенлени саны алай кёп тюйюлдю. Ол бизни бек жарсытады.
Биз, «жаш авторла» деп, къуруда жыл санларына къарамай,  жазып, алай басмаларгъа ийменип тургъанланы да бу китапха къошханбыз. 
Авторла бу антологияда, оюмларын, сагъышларын, сезимлерин ачыкълар кезиулери келип, айтыр сёзлери бише, аланы  дуниягъа эслетирге излеп, аны акъ сёз бла, къара сёз бла да эшитдирирге хазыр болгъанларын кёргюзтедиле. Была ол муратларына жетерле деген ийнаныуубуз бу китапны чыгъарыргъа кёллендиргенди. 
Малкъар бёлюмню атына "Тил тин сакълар" деп атаргъа оноулашхан эдик. Ары онеки адам киргенди. Хар авторну юсюнден чертип айтырчады.  Биринчи болуп, китапны малкъар бёлюмюн Аппайланы Мустафаны къызы Лариса башлайды. Ол Булунгуда туугъанды. КъМКъУ-ну филология факультетини малкъар бёлюмюн тауусханды. Школда, педучилищеде да устаз болуп тургъанды. Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъар къырал телевиденияны малкъар бёлюмюню редакторуду, малкъар поэзияны мурдорун салгъан Мечиланы Кязим атлы фондну таматасыды. Жазып эртте башлагъанды, алай назмуларын бизге ачыкъ этгенли уа кёп заман болмайды.
Ызы бла Газаланы Амина барады. Амина  1993 жылда Яникойда туугъанды. Аны «Жауунну кёзлери», «Барама кёпюрге» деген назму жыйымдыкълары басмаланнгандыла. 2016 жылда Газаланы Амина Россей Жазыучуланы союзуна киргенди. Аны назмулары тюрк, дюгер тиллеге да кёчюрюлгендиле. 
Къулчаланы Магомедни къызы Додуланы Жамиля Жанхотияда туугъанды. Къабарты-Малкъар къырал университетни Филология институтун бошагъанды. «Минги–Тау» журналда редактор болуп ишлегенди. Бусагъатда Отарланы Керим атлы малкъар маданият араны башчысыды. Ол кёчюрмечилик иш бла кюрешеди. Додуланы Жамиля кёчюрюп, Антон Чеховну хапарларын басмалагъанбыз жаш авторланы антологиясында. 
Китапны бетлеринде Балаланы Юсюпню къызы Ёзденланы Женя энчи жерни алады. Ол 1977 жылда Кёнделенде туугъанды. Школда окъугъан заманындан бери жазыу иш бла кюрешеди. 1997 жылда КъМКъУ-ну педагогика колледжин бошагъанды. Назмулары «Минги–Тау», «Нюр» журналлада, «Заман», «Эльбрусские новости» газетледе да басмалана тургъандыла.  Бусагъатда Элбрус районну краевед музейинде ишлейди.
Жашууланы Назирни жашы Темирланны чыгъармачылыгъы да энчиди. Темирлан 1998 жылда Нальчикде туугъанды. 2020 жылда Шимал Кавказ федерал университетни бошагъанды. Аны назмучулукъ ишге бек биринчи Мечиланы Кязимни дин назмулары итиндиргендиле. Ол себепден Темирланны кёп назмусу адамны диннге эсин бёлдюрюр муратда жазылгъандыла. Темирланны кеси къурагъан «Сёз» атлы адабият къаууму социал сетьлени асламысында ишлейди.
Биз китапха Курданланы Ахматны жашы Магометни къошмай амалыбыз да жокъ эди.  Бу назмула чыкъгъынчы, Ахмат, жарсыугъа, дуниясын алышханды. Анга 47 жыл бола эди. Магометни хунерини, фахмусуну, жюрегини тазалыгъыны юсюнден назмулары кеслери айтып турадыла. Ол  Элбрусда туугъанды. Атасы Элбрусну больницасыны баш врачы эди. Магомет, Ессентукиде кесини поликлиникасында тамата врач болуп, кёплеге жарагъанды, кёплени саулукъларын къайтаргъанды. Россейде эм тыш къыраллада чыкъгъан кёп тюрлю медицина журналлада Магомет кесини терен, магъаналы да илму статьяларын басмалагъанды. Ол дунияда аллай тёре бар эсе, биз мында этген ахшы ишибиз ючюн Магомет ыразы болур деп ышанама. 
Китапны  бир автору Къарчаланы Аликни къызы Зухрады. Ол 1981 жылда Хасанияда туугъанды. Назмула жазып школ заманындан башлагъанды. Аны назмулары «Заман», «Советская молодёжь» газетледе басмалана тургъандыла. Дагъыда Кисловодскда чыкъгъан «На водах», «Кисловодская здравница» газетледе орус тилде жазгъан чыгъармалары басмаланнгандыла. Бюгюнлюкде Зухра Чегем районну администрациясында урунады. 
Китапда  Малкъарланы Рашидни къызы Каринаны назмулары да  бардыла. Ол 1997 жылда туугъанды. 2014 жылда Хабаз элни орта школун алтын майдал бла тауусуп, КъМКъУ-ну филология бёлюмюнде, ызы бла  университетни магистратурасында окъугъанды. 2017 жылдан бери Къабарты-Малкъар къырал телеканалда малкъар тилде бериулени редактору болуп ишлейди.
Рахайланы Тахирни къызы Диана да киреди бу китапха. Диана 1994 жылда Бызынгыда туугъанды. КъМКъУ-ну филология, юристле, журналистле хазырлагъан факультетлерин тауусханды. Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъар республиканы къырал телевидениясында ишлейди.
Китапны Хуболланы Зулейханны назмулары бошайдыла. Ол Огъары Малкъарда туугъанды, 1989 жылда орта школну алтын майдал бла бошап, алгъа  аш-суу жарашдыргъан технология техникумну, ызы бла Ставрополь шахарда политехника институтну тауусханды. Бюгюнлюкде халкъына сюймеклигин миллет аш бла, назмулары бла да кёргюзтеди. 
Китапны хазырлагъан кезиуде сынаулу адамларыбызгъа соруп, айтханларына тынгылай, алай ишлегенме. Хар бирине да сау бол деригим келеди. Аланы санында: КъЧР-ни халкъ поэти Додуланы Аскер, КъМР-ни культурасыны сыйлы къуллукъчусу Мусукаланы Сакинат. "Нюр" журналны бёлюмюню редактору Ботталаны Рита уа корректурасына энчи эс бургъаны ючюн ыспас этеме анга. 

БАЙТУУГЪАНЛАНЫ Исмайыл, 
КъМР-ни Жазыучуларыны
 союзуну члени

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

25.04.2024 - 14:00

РЕСПУБЛИКАНЫ КЪАУУМУ – БИРИНЧИ

Нальчикде дзюдодан Сбербанкны кубогуна регионла аралы эришиу бардырылгъанды. Анга къыралны 7 субъектинден 200-ден аслам спортчу къатышханды.

25.04.2024 - 12:25

КЪМР-НИ БАШЧЫСЫ КАЗБЕК КОКОВ НАЛЬЧИКДЕ ИШЛЕНЕ ТУРГЪАН ПОЛИКЛИНИКАНЫ ЖОКЪЛАГЪАНДЫ

Бюгюн КъМР-ни Башчысы Казбек Коков Нальчикде ишлене тургъан биринчи поликлиниканы жокълагъанды. Аны юсюнден республиканы оноучусуну пресс-службасы билдиреди. 

25.04.2024 - 09:03

Инсанлыкъ борчларын толтура

Озгъан шабат кюн Нальчикде къан алыучу станцияда ишлегенле шахарда  Къабарты-Малкъар Россейге къошулгъанлы 400-жыллыгъы атлы майданда,  энчи машиналары бла тохтап, къан берирге ыразы болгъанладан 

25.04.2024 - 09:03

«Ана тилингде ангылат!»

Озгъан ыйыкъда Нальчикни администрациясыны Жаш тёлю политика жаны бла управлениясы «Биринчилени атламлары» биригиу КъМР-ни Жарыкъландырыу эм илму министерствосуну Устазланы усталыкъларын ёсдюрюу жа

25.04.2024 - 09:03

Унутулмазлыкъ такъыйкъала

Нальчикде  жаш къараучуну театрында  «Биз Россейни инсанларыбыз!» деген проектни чеклеринде  паспортланы бериуге жораланнган къууанчлы жыйылыу болгъанды.