Къэбэрдей Балъкъэрым щыщыIэ жылагъуэ экономикэ псэукIэр къэIэтыным хуэгъэпсауэ щIыналъэм къэрал программэ зыбжанэ щолажьэ. Абыхэм ящыщу гулъытэ хэха игъуэту жыпIэ хъунущ курыт щIэныгъэ щрагъэгъуэт IуэхущIапIэхэр ухуэнымрэ зэгъэпэщыжынымрэ теухуа программэхэмрэ пэхуэщIэхэмрэ (проектхэмрэ).

«Урысей зэкъуэт» урысейпсо политикэ партым Къэбэрдей Балъкъэрым щиIэ щIыналъэ къудамэм и жылагъуэ советым «ЕджапIэщIэ» зыфIища проектым (пэхуэщIэм) и унафэщI, КъБР м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм курыт щIэныгъэмрэ щIэныгъэ гуэдзэмкIэ и къудамэм и пашэ Мыз Маринэ зэрыжиIэмкIэ, къулыкъущIапIэм 2022 гъэм къыхилъхьа икIи егъэджэныгъэ IэнатIэр егъэфIэкIуэным хуэгъэпса зэхьэзэхуэм хыхьа курыт еджапIэхэм ящыщу 50 м нэблагъэм Iэмал ягъуэтащ зыщIэс унэр къагъэщIэрэщIэжыну, зэзыгъэпэщыж лэжьыгъэхэр ирагъэжьэну.

«Зэхьэзэхуэм къыщыхэжаныкIа еджапIэхэм ящшыщу IуэхущIапIэ 40 м щекIуэкIыну зэзыгъэпэщыж лэжьыгъэхэр илъэскIэ екIуэкIынущ, адрей еджапIипщIым илъэситI лэжьыгъэ иращIэкIыну къапэщылъщ. Псори зэгъусэу къапщтэмэ, 2022 гъэм еджапIэ унэхэр зыхуей хуэзыгъэзэж лэжьыгъэхэр IуэхущIапIэ 30 м щрагъэжьащ. Абыхэм ящыщу мы далэм Тэрч икIи Аруан щIыналъэхэм еджапIэ блырыблым, Iуащхьэмахуэ икIи Май щIыналъэхэм еджапIэ щырыщым, КъалэкIыхьымрэ Бахъсэн къалэмрэ еджапIэ тIурытIым, Дзэлыкъуэ, Лэскэн, Шэджэм, Шэрэдж, КъалэкIыхь щIыналъэхэмрэ Налшык къалэрэ еджапIэ зырызым ухуэныгъэ зэзыгъэпэщыж Iуэхугъуэхэр ирагъэжьауэ щокIуэкI», - жиIащ Мыз Маринэ.

КъулыкъущIэм къыхигъэщащ УФ-м и Правительствэмрэ КъБР м и Правительствэмрэ зэгурыIуэныгъэхэр зэращIылIащ къэрал бюджетым къыхэкIыу лэжьыгъэхэм хуагъэкIуэну субсидиер щIыналъэ бюджетым къызэрыхалъхьэным теухуауэ. «ИщхьэкIэ зи гугъу тщIа ухуэныгъэ зэзыгъэпэщыж лэжьыгъэхэм папщIэ 2022 2023 гъэхэм къэрал бюджетым сом 2 352 964, 6-рэ къиутIыпщынущ. Абы щыщу 2022 гъэм сом 1 355 144, 6-рэ, 2023 гъэм - сом 997 829, 0 бюджетым къыхэкIынущ», - игъэнэхуащ зэзыгъэпэщыж лэжьыгъэхэм текIуэдэну мылъкур Мыз Маринэ.

Абы къищынэмыщауэ, къулыкъущIэм къызэрыхигъэщамкIэ, еджэныгъэмрэ гъэсэныгъэмрэ япыщIа Iуэхугъуэхэми мыхьэнэ ин зи гугъу тщIа программэхэм ират. «Апхуэдэу зэрагъэпэщыж еджапIэхэм а Iуэхур зэтес зэращIын мылъкури программэхэм къыщыхэлъытащ. ПыухыкIауэ жыпIэмэ, еджапIипщIым сом 3 328, 40-рэ хуаутIыпщынущ, еджапIэ 30 м сом 6 656, 6-рэ хуагъэкIуэнущ, иджыри еджапIипщIым сом 9 984,90-рэ хухахынущ», - жиIащ Мыз Маринэ.

Егъэджэныгъэ IэнатIэм щекIуэкI зэхъуэкIыныгъэхэр унэтIыным, лэжьыгъэр къэIэтыным, IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжыным икIи иджырей техникэ IэмалхэмкIэ къызэгъэпэщыным хуэунэтIауэ лажьэ «Егъэджэныгъэ IэнатIэм зегъэужьыным и IуэхукIэ» къэрал программэм ищхьэкIэ къыхэдгъэща еджапIэ бжыгъэм къыхэгъэхъуэнымкIэ Iэмал къэзыт ди лъэIур къэрал унафэщIхэм къыддаIыгъащ. Абы и фIыгъэкIэ 2023 гъэм къэралымрэ щIыналъэмрэ я бюджет зэхалъхьэкIэ еджапIибгъум и унапIэхэмрэ егъэджэныгъэ Iэмалхэмрэ къагъэщIэрэщIэну Iэмал щыIэ хъуащ.

«А щIыкIэм тету 2022 - 2023 гъэхэм къэрал бюджетым къыхэкIыу зи гугъу тщIа Iуэхугъуэхэр зэщIа хъуным сом 2 942 478, 4-рэ хуаутIыпщынущ. Абы щыщу сом 1 355 144, 6-р 2022 гъэм, сом 1 587 333, 8-р 2023 гъэм бюджетым къыхэкIынущ», - къыхигъэщащ Мыз Маринэ.

«Зэи къэмыхъуауэ Къэбэрдей Балъкъэрым и егъэджэныгъэ IэнатIэм иджыпсту лэжьыгъэшхуэ щокIуэкI. Апхуэдиз лэжьыгъэр я къалэн ягъэзэщIэн щхьэкIэ мыхъуу, я фIагъкIэ зыхуей зыхуэныкъуэхэмкIэ къызэгъэпэщауэ щытын хуейщ. Ухуэныгъэхэр зэрекIуэкIыр зи нэIэ щIэтын хуейр къэрал къулыкъущIапIэм и закъуэкъым, атIэ абы кIэлъыплъыпхъэщ щIыпIэ унафэхэр щIыналъэхэм щызезыхьэ IуэхущIапIэхэм я унафэщIхэмрэ лэжьакIуэхэмрэ, апхуэдэ хуитыныгъэ яIэпхъэщ адэ анэхэм, еджакIуэхэм, жылагъуэ лэжьакIуэхэм. Мы лъэхъэнэм адэ анэхэм я кIэлъыплъакIуэ совет къызэдгъэпэщауэ щыIэщ, абы цIыху 26-рэ хэтщ. КъищынэмыщIауэ, махуэгъэпс хэха диIащ. Абы ипкъ иткIэ КъБР м и Праламентым, Жылагъуэ палатэм, «Урысей Зэкъуэт» урысейпсо политикэ партым и штабым я лIыкIуэхэр ухуэныгъэ зэзыгъэпэщыж лэжьыгъэхэр щекIуэкI щIыпIэхэм идогъэблагъэ, Iуэхугъуэхэр къызэрызэпэщым зэхэхауэ щыдогъэгъуазэ», - жиIащ Мыз Маринэ.

«ЕджапIэ IуэхущIапIэщIэхэр щаухуи, зэзыгъэпэщыж лэжьыгъи блэкIыркъым дизайн и лъэныкъуэкIэ ягъуэтыну гъэпсыкIэм и IуэхукIэ адэ анэхэмрэ сабийхэмрэ дыщемычэнджэщ. Псом хуэмыдэу гулъытэ ин худощI езы сабийхэм къыхалъхьэ жэрдэмхэм. Еджэныгъэ икIи гъэсэныгъэ хуэIухуэщIэхэм текIуадэ мылъкур зэрыщыту сабийхэм иджырей дизайн хабзэхэм къитIасэ унэлъащIэхэр къэщэхуным, техникэ Iэмэпсымэхэр къызэгъэпэщыным, шхапIэхэмрэ зыгъэпсэхупIэхэмрэ зыхуей зыхуэныкъуэхэмкIэ узэдыным токIуадэ. Сыт хуэдиз зэзыгъэпэщыж Iуэхугъуэ еджапIэхэм щемыкIуэкIми, еджэныгъэ хуэIухуэщIэхэр зы махуи зэпыуркъым, гугъуехь зэмылIэужьыгъуэхэр пыщIами, дызытет лэжьэкIэм дытекIыркъым», - къыхигъэщащ къулыкъущIэм.

Мы лъэхъэнэм еджапIэ 16-м ирахьэлIэну лэжьыгъэхэр къанэ щымыIэу зэфIэкIащ, иджыри IуэхущIапIиплIым апхуэдэ Iуэхугъуэхэр куэд дэмыкIыу щаухынущ.

ШУРДЫМ Динэ.