Урысей Федерацэм Украинэм щригъэкIуэкI дзэ операцэ хэ-хар зэрыдаIыгъыр щэкIуэ-гъуэм и 25-м Къэбэрдей-Балъкъэрым къыщагъэлъэгъуащ. Абы теухуа пэкIу Налшык щекIуэкIащ. Зэхыхьэм хэтащ республикэм щыIэ политикэ партхэм, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я унафэщIхэр.
- Илъэс куэд хъуауэ Украинэм щыдакъузэ ди лъэпкъэгъухэр, гугъу ирагъэхьым и мызакъуэу, яукIахэри мащIэкъым. Ди къэралым и Президент Путин Владимир ди гъунэгъухэр зыбжанэрэ къыхуриджащ лей зэрахьэныр ягъэувыIэну, урысыбзэр зи анэдэлъхубзэхэм ар памыубыдыну, арщхьэкIэ Украинэм и унафэщIхэм а псалъэхэм мыхьэнэ иратакъым. ИкIэм-икIэжым, щытыкIэр зауэ зэщIэхъееныгъэм щыхуэкIуэм, Урысейм и дзэм и командующэ нэхъыщхьэм унафэ ищIащ ди гъунэгъу къэралым дзэ операцэ хэха щригъэкIуэкIыну, Украинэм ди къэрал гъунапкъэхэм пэмыжыжьэу IэщэкIэ зэрызызэщIиузадэр хуимыдэу икIи лъэпкъ зэхэгъэжым и лей зытехьэхэм къащхьэщыжыным ехьэлIауэ, - къызэIуихащ пэкIур КъБР-м и Парламентым и УнафэщIым и къуэдзэ Жанатаев Сэлим. - Операцэ хэхам щыщIидза махуэм щегъэжьауэ ди республикэр жыджэру хэтщ Донбассым щытыкIэ гугъу щихуа цIыхухэм ядэIэпыкъуным хуэунэтIа Iуэхугъуэхэм. Мазаем щегъэжьауэ КъБР-м икIыу гуманитар дэIэпыкъуныгъэу а щIыналъэм ирагъэшащ тонн 500-м щIигъу. Ди цIыхухэр а Iуэхум зэрителъхьэм, зэрызэкъуэтым иджыри зэ щыхьэт техъуащ фокIадэм ди къэралым зыщыщIидза мобилизацэр. Дзэм нэхъ пасэу къулыкъу щызыщIахэр абы еджэжыным теухуа планыр къэралым и щIыналъэхэм япэу щызыгъэзэщIахэм ящыщщ Къэбэрдей-Балъкъэрыр. ЦIыхубэр Президентым ихъуреягъкIэ щызэщIэуIуащ. Апхуэдэу къакъуэува цIыхухэри утыку къранакъым къэрал унафэщIхэм. Дзэм щраджэм абы зэрызыхуагъэхьэзырам пэкIуэу компенсацэхэр унагъуэхэм иратащ, къэрал унафэкIэ Iэщэ къэзыщтэжахэм мазэ къэс ди республикэ бюджетым къыхэкIыу сом мин 25-кIэ зыщIагъэкъуэнущ.
Урысей Федерацэм и Коммунист партым и щIыналъэ къудамэм и унафэщI Кондратьев Дмитрий къыхигъэщащ къэралым и Президентым къыхилъхьа дзэ операцэ хэхар коммунист-хэм зэрыдаIыгъыр. «Иджырей щытыкIэм къежьапIэ хуэхъуар Киев щекIуэкIа майданырщ. КъухьэпIэ хэкухэм я дэIэпыкъуныгъэкIэ Украинэм текъузэныгъэкIэ къэрал зэхъуэкIыныгъэ щрагъэкIуэкIащ. А лъэхъэнэм къыщыщIэдзауэ илъэсийм къриубыдэу Донецк, Луганск республикэхэм щыпсэу цIыхубзхэм, лIыжь-фызыжьхэм, сабийхэм лагъымкIэ къахэуэу гузэвэгъуэ хагъэтащ, сыт и лъэныкъуэкIи зэрагъэкIуэдын Iэмалхэр кIэлъызэрахьэн щIадзащ, цIыху мамыр мин бжыгъэхэр яукIащ. Зи псэхэр ягъэна сабий щэ бжыгъэхэм я фэеплъу Донецк къыщызэIуахащ «МелыIычхэм я аллее». Апхуэдэ къэрал ухуэкIэщIэмкIэ зэрымыарэзыр къэзыгъэлъэгъуа Кърымым щыпсэухэм референдум ирагъэкIуэкI-ри, Украинэм адэкIэ хэтыну хуэмейуэ унафэ къыщащтащ. IэщэкIэ къэралым зэхъуэкIыныгъэхэр зэрырагъэкIуэкIар зэрамыда къудейм щхьэкIэ хытIыгуныкъуэм щыпсэухэм электрокъарури псыри паубыдын щIадзащ нацистхэм. США-мрэ абыхэм я акъылэгъухэмрэ IэщэкIэ зэщIаузадэ бандерэ лIыукI-хэр нобэми я мурад фIейхэм къапыкIакъым, - щыжиIащ зэхыхьэм Кондратьевым. - Ди республикэм щыщу дзэ операцэ хэхам хэт зауэлIхэм лIыхъужьыгъэ, гъэсэныгъэ нэс къагъэлъагъуэу я къулыкъур ирахьэкI. ФIыщIэ ин яхуэфащэщ апхуэдэ щIалэхэр зыгъэса адэ-анэхэм, лъэпкъхэм. Украинэм фашистхэр игъэкъэбзыкIауэ мамыр псэукIэ щызэтегъэувэжыныр ди къэралым и мурад нэхъыщхьэщ. Ар къыдэхъулIэн папщIэ дызэкъуэувэн хуейщ».
ПэкIум хэтащ «Удзыфэхэр» урысейпсо экологие партым и лIыкIуэхэри. Абы и щIыналъэ къудамэм и унафэщI Щхьэгъэпсо Сэфарбий и псалъэхэм къыхэщащ зауэ IэнатIэм Iут ди лъэпкъэгъухэм сыт и лъэныкъуэкIи мы зэман гугъум защIэгъэкъуэн зэрыхуейр. «Ди къэралым и щхьэхуитыныгъэмрэ зэкъуэтыныгъэмрэ зыхъумэу дзэ операцэ хэхам хэт ди лъэпкъэгъухэм мылъку къудейкIэ зэрызащIэдгъакъуэм и мызакъуэу, гурэ псэкIэ зэрыдэтIыгъри егъэлъагъун хуейщ. ДифI зезымыхуэ къэралхэм илъэс куэд хъуауэ дунейпсо экономикэр зэрызэтракъутэным яужь итщ. Апхуэдэу абыхэм зэхакъутащ Иракымрэ Ливиемрэ. Сириеми а Iэмалхэр къыщагъэсэбэпыну мурад щащIати, Урысей лъэщым и фIыгъэкIэ къехъулIакъым. Иджыпсту махуэ къэс жыхуаIэм хуэдэу ди къэралым санкцэщIэхэр къыхуагупсыс, ди спортсменхэр дунейпсо зэхьэзэхуэхэм къыхагъэкI. Иджыри зэ фигу къэзгъэкIыжыну сыхуейщ сэ си ныбжьхэр щыпсэуа къэралышхуэр зэрыкъутэжам абыхэм я Iэужь зэрыхэлъри. СССР-м дуней псом и Iыхьэ ханэр иубыду щытащ. Ар Ленинымрэ Сталинымрэ, Павловымрэ Мечниковымрэ, Гагаринымрэ Королёвымрэ, Къардэн Къубатийрэ Байсултанов Алимрэ, КIыщокъуэ Алимрэ Кулиев Къайсынрэ я къэралу щытащ, - жиIащ Щхьэгъэпсом. - Ди республикэм и Iэтащхьэр зыбжанэрэ кIуащ ди щIалэхэм къулыкъу щрахьэкI щIыналъэхэм, гуманитар дэIэпыкъуныгъэхэр яIэригъэхьащ, я щытыкIэм зэпыу имыIэу зыщегъэгъуазэ. Тхьэм солъэIу ди щIалэхэр икIэщIыпIэкIэ узыншэу къытхуекIуэлIэжыну».
- Ди зауэлIхэм текIуэныгъэр къытхуахьыну дыпоплъэ. Нобэ хуэдэ пэкIу дахэкIэ ахэр мы утыкум къыщедгъэблэгъэжынущ. Ди фIэщ мэхъу ди лъэпкъ лъэщым и захуагъэм тепщэныгъэ иубыдыну икIи Тхьэшхуэм абыкIэ дыщогугъ. ЗэрыжаIэщи, «Тхьэм елъэIу, уэри умыгъэщIэхъу». ЛъэныкъуэкIэ деувэкIауэ нобэрей Iуэхум дыхэплъэу дыщыт хъунукъым, атIэ сыт и лъэныкъуэкIи ди къэралым и текIуэныгъэм хэлъхьэныгъэ зэрыхуэтщIынум фыкъыхузоджэ. Тхыдэм къыщыхъуакъым Урысей лъэщыр зыгуэрым къригъэкIуэтауэ, апхуэдэ мурад зыщIахэм ар къазэремыхъулIэнур иджыри зэ наIуэ ящытщыжыпхъэщ! - захуигъэзащ пэкIум къекIуэлIахэм Дунейпсо Адыгэ Хасэ и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэутий.
Урысей Федерацэм иригъэкIуэкI дзэ операцэ хэхам зэрителъхьэр къызэхуэсахэм я пащхьэм щыжаIащ къэрэшей-балъкъэр щIалэгъуалэм зегъэужьынымкIэ фондым и Налшык къалэ къудамэм и унафэщI Анаев Марат, жылагъуэ зэгухьэныгъэхэм я лIыкIуэхэм, нэгъуэщIхэми.
Жыласэ Замир.