Шэджэм районым хыхьэ Нартан къуажэм лъэпкъ къафэхэмкIэ щапхъэу къалъыта «Вагъуэ цIыкIухэр» сабий ансамблым и художественнэ унафэщI, КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Къурашэ Эдик мы махуэхэм игъэлъэпIащ и ныбжьыр илъэс 60 зэрырикъуар.
Къурашэр «Кабардинка» къэрал академическэ къэфакIуэ ансамблым и къэфакIуэ нэхъ Iэзэхэм ящыщу яхэтащ илъэс тIощIкIэ 1983 - 2003 гъэхэм. Абы и щыхьэтщ къафэмкIэ иIэ зэфIэкIыр къалъытэу, Президентым и стипендиер къыхуагъэфэщауэ зэрыщытар. Пенсэм кIуа нэужь, «Вагъуэ цIыкIухэр» ансамблыр къызэригъэпэщащ.
Мы гъэм илъэсипщI ирикъуа «Вагъуэ цIыкIухэр» ансамблым и къэфакIуэхэм зэман кIэщIым къриубыдэу ехъулIэныгъэфIхэр зыIэрагъэхьащ. ЩIыналъэ, урысейпсо, дунейпсо зэхьэзэхуэхэм мызэ-мытIэу адрейхэм щефIэкIа гупым нобэ сабии 120-рэ хэтщ. Щэнхабзэ зэхуэсхэмрэ фестивалхэмрэ зэрызыкъыщагъэлъагъуэм и фIыгъэкIэ, Iуэху бгъэдыхьэкIэ щIэщыгъуэхэм зыхагъэгъуазэ, я зэфIэкIым хагъахъуэ. Я ехъулIэныгъэхэм я гугъу пщIымэ, гупыр пашэ щыхъуащ 2014 гъэм Сочэ къалэм щекIуэкIа «Дахагъэм дунейр къригъэлынущ» дунейпсо телевизионнэ зэпеуэм. Гупыр пашэ щыхъуащ 2016 гъэм екIуэкIа «Мэзкуу бжьыхьэ» япэ федеральнэ зэпеуэми. КъищынэмыщIауэ, Санкт-Петербург щыIа «НЕВА-Данс» III урысейпсо зэпеуэм хагъэхьа къафэ лIэужьыгъуэ псоми «Вагъуэ цIыкIухэр» зэрыщытекIуар, лауреат зэрыщыхъуар къалъытэри, ар зи жэрдэм «Алые паруса» щэнхабзэ фондым и «Дэрэжэгъуэ» саугъэтыр къратащ. Гупыр зыхэта зэпеуэхэм (ди республикэм, Сочэ къалэм, Осетие Ищхъэрэ-Аланием жыпIэми) Гран-прир, япэ увыпIэхэр къыщихьащ. Куэдым гукъинэж ящыхъуащ Москва щекIуэкIа «Синяя птица» къэралпсо зэпеуэм «Къамэрыфэ» щызыгъэзэщIа икIи абы пашэ щыхъуа, Къурашэм и гъэсэн Абазэ Марат и зэфIэкIыр. Урысейм и телевизореплъ мелуан бжыгъэхэм телъыджэ ящыхъуат ди республикэм икIа щIалэ цIыкIур зэрыкъэфакIуэ Iэзэр.
- Адэ-анэ куэдым я лъэIукIэ къэфакIуэ гуп къызэзгъэпэщыну мурад щысщIам, апхуэдиз сабий къафэ гъуазджэм къысхухэшэну си нэгу къысхущIэгъэхьэртэкъым. Зэрыфлъагъущи, сыщыуауэ къыщIэкIащ, - жеIэ Эдик. – Гуапэщ адэ-анэхэм гъунэгъу къуажэхэми кърашыурэ я сабийхэр къызэрашэр.
Ансамблым мы гъэри хуэугъурлащ. Абы лъэпкъ къафэ конгрессым хыхьэу, «Алые паруса» щэнхабзэ фондым къызэригъэпэща, Сочэ къалэм и «Шексна» пансионатым щекIуэкIа «Урысейм и балетмейстер нэхъыфI» VII нэ грант къафэ зэпеуэми Владикавказ къалэм щызэхэта зэхьэзэхуэми саугъэт нэхъыщхьэр - Гран-прир къыщихьащ. Гупым къыхуагъэфэщащ щIыхь тхылъхэмрэ кубокхэмрэ, ахъшэ саугъэтхэр. Хабзэ зэрахуэхъуауэ, зэпеуэхэм къыщахь ахъшэ саугъэтхэр трагъэкIуадэ я фащэхэр зэрахъуэкIыным, зыхэтыну къапэщылъ зэхьэзэхуэхэм зыхуагъэхьэзырыным.
Гупым и репертуарым хэтщ лъэпкъ къафэ лIэужьыгъуэхэр (уэркъ къафэ, къафэ, удж хэш, удж пыху, зэныбжьэгъуищым я къафэ, авар пщащэм и къафэ, сэхэтIэ къафэ, мэлыхъуэ къафэ, убых лъапэрышэ, ислъэмей, удз гъэгъахэм я къафэ), нэгъуэщIхэри. Адыгэ къафэ гъуазджэм и дахагъэм, и мыхьэнэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым и хабзэхэмрэ къафэмрэ хуаIэ лъагъуныгъэр ягъэлъагъуэ ансамблым и къэфакIуэхэм. Нэхъыщхьэращи, Къурашэ Эдик и гъэсэн ныбжьыщIэхэм я зэфIэкIым куэд дехьэх икIи Iэгуауэшхуэ хуаIэт. ЗэфIэкI зиIэ къэфакIуэхэр хамэ къэралхэми къыщацIыхуащ. Гупым хэтхэм хьэл-щэн дахэхэр далъагъу, я зэфIэкIыр куэдым щапхъэ яхуохъу, я ехъулIэныгъэхэм ирогушхуэ, республикэм, къэралым щекIуэкI щэнхабзэ, гъуазджэ зэхыхьэхэр ягъэдахэ. КъищынэмыщIауэ, къэфакIуэхэр псапэ Iуэхухэми жыджэру хэтщ.
Къафэм къыдэкIуэу, ныбжьыщIэхэр пшынэмрэ бэрэбанымкIи зэрымыхуэмыхур умыгъэщIэгъуэн плъэкIыркъым. Ар зи фIыщIэр сабийхэм псэемыблэжу ядэлажьэ, КъБР-м и цIыхубэ артист, пшынауэ цIэрыIуэ Сэхъу Хьэсэнрэ КъБР-м щIыхь зиIэ и артист, бэрэбэнауэ Iэзэ Шэрэдж Алийрэщ. ЦIыхубэм фIыуэ ялъэгъуа «Вагъуэ цIыкIухэр» сабий ансамблым хэтхэр я фащэкIи зыIыгъыкIэкIи къызыхуэтыншэу зэпэщу утыку зэритым укIэлъыплъыну гухэхъуэщ.
- Ди къэфакIуэхэр фестивалхэмрэ зэпеуэхэмрэ нэхъыбэу зэрыхэтым Iэмал къарет я зэфIэкIхэм еплъыжыну, къафэ гъуазджэм теухуауэ щIэхэм нэхъ тегушхуэну, - жеIэ Эдик. – Быдэу ди фIэщ мэхъу лъэпкъым къыдекIуэкI хъугъуэфIыгъуэхэр ди щIэблэм IэщIыб зэримыщIынур. Нэхъыбэу зи ужь дитыр цIыкIухэр иджырей Интернетым къишэ зэраныгъэхэм, мыхъумыщIагъэхэм пэIэщIэ тщIынырщ, пасэрей макъамэхэмрэ къафэхэмрэ дедгъэхьэхыу, лъэпкъ хабзэм, бзэм, фащэм нэхъ пэгъунэгъу тщIынырщ. Лъэпкъым къыдекIуэкI хъугъуэфIыгъуэхэр, ди къафэ лIэужьыгъуэхэр ди щIэблэм ихъумэнырщ нэхъыбэу дызытелажьэр. А псор къыдэхъулIэнымкIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ адэ-анэхэм Iуэхур къызэрыддаIыгъым, сыткIи я быным щIэгъэкъуэн зэрахуэхъум. Гупым и ехъулIэныгъэхэр си щхьэ хуэсхьыркъым, си лэжьэгъухэри адэ-анэхэри зы унагъуэм хуэдэу дызэдэIэпыкъуу дызэрызэдэлажьэм къыпэкIуэ фIыгъуэщ.
Гупым хэт ныбжьыщIэхэр къафэ гъуазджэм хуабжьу дихьэхащ. Ансамблым хэтхэмрэ абыхэм я адэ-анэхэмрэ къэфакIуэхэм я ехъулIэныгъэхэр зи фIыщIэу къалъытэр я унафэщI Къурашэрщ. Ар ныбжьыщIэхэм тхьэмахуэм плIэ сыхьэт щырыщкIэ ядолажьэ. Апхуэдэ Iуэху бгъэдыхьэкIэм кърикIуащ щIыналъэ, урысейпсо, дунейпсо зэхьэзэхуэхэм гупыр мызэ-мытIэу адрейхэм зэращефIэкIар, щэнхабзэ зэхыхьэшхуэхэмрэ фестивалхэмрэ хэтыну ансамблыр зэрырагъэблагъэр.
Къурашэ Эдик дохъуэхъу нобэ хуэдэу и гъэсэнхэм я ехъулIэныгъэхэм иригушхуэу, узыншагъэ, дэрэжэгъуэ иIэу куэдрэ лэжьэну!
ТЕКIУЖЬ Заретэ.