КЪАРТЛЫКЪ КЪАЧАН БАШЛАНАДЫ ?

 Алимле, тинтиулерини эсеплерине таянып, бюгюнлюкде жыл санлары 40-гъа, 50-ге, 55-ге жетгенле уллайгъан  кезиулерине 75-80 жылларында кирликлерин айтадыла. Бизни ата-аналарыбыз бла тенлешдиргенде, ала  жашаудан 25 жылны «къытадыла». Бу  шарт бла байламлы къаллай оюмла келедиле акъылыма. Сексен жылда келген къартлыкъ къоркъутмайды, ол угъай, аны сакълагъан хычыуун окъунады. Биз  алгъыннгыладан 25 жылгъа кёп жашай эсек, ол бизге саугъады. Аны хайырлана билирге керекбиз:  сюйген затыбыз бла кюреширге, бир зауукълу ишни башларгъа, жолоучулукълагъа атланыргъа… Ала барысы да бизге, жашауну жашырынлыкъларына тюшген адамлагъа, бютюн «татлы» кёрюнюрюкдюле.

    Адамны жашауу ючге бёлюнюпдю – жашлыкъ, абаданлыкъ, къартлыкъ. Абадан кезиуню алып къарайыкъ. Аны юсюнден тинтиуле не затны ачыкълайдыла?

1. Аны узунлугъу отуз жылды - эллиден жетмиш жылгъа дери.

2. Саулукъ, кюч-къарыу, акъыл - аланы сакълай билсек, ала  ол  кезиуню  ичинде осалгъа айланмай турадыла, бирде  уа,  кючленнген окъуна этедиле.

3. Бу кезиу адамгъа эм игиди, нек дегенде башында сагъынылгъан шартлагъа дагъыда жашау сынам къошулады. «Жашлыкъ билсе эди, къартлыкъны къолундан келсе эди»,-деген нарт сёз магъанасын тас этеди. Соруулагъа этилген жууаплагъа кёре, ахыр жыллада инсан насып не болгъанын толусунлай 65 жылында сезеди.

4. Бусагъатда 55-65-жыллыкъла абаданлыкъны тарыхда биринчиле болуп сынайдыла. Алагъа дери келгенле бу жыл санларында терен  къартла эдиле.

5. Жууукъ онжыллыкълада жер башында халкъны асламысын 50-75- жыллыкъла тутарыкъдыла.

Ма бу ахыр шарт бла байламлы мени эсиме бир акъылманны айтханы келеди: «Къагъанакъ заманыбызда бизни сабийликге хазырлайдыла, артда жашыракъ кезиуге, анда уа биз, абаданлыкъны сагъышын эте, кёп сагъатны ётдюребиз. Жангыз да 50-жыллыкъ чекден ётсек, не этеригибизни билмей къалабыз. Ол сейир тюйюлдю. Аны юсюнден къайдан боллукъду билимибиз, ата-аналарыбызгъа къартлыкъ бу кезиуде башланып, ала кеслерин андан ары жашаргъа угъай, ёлюрге хазырлагъан эселе. Биз алгъа тёлюле кёргюзтген жол бла баргъанлай тургъаныбызны иги ангылаялмайбыз. Ала сезимибизни къурагъан китапла жазгъандыла, фильмле алдыргъандыла, билим бергендиле. Алай 50-ден сора жашауну юйреталмагъандыла, алагъа аллай онг да чыкъмагъанды».

Кертиди, бу оюм бла даулашырыкъла да чыгъарла, мен да аны барысын да тюзге санап къоялмайма, алай сагъыш а этдиредиле.

 

Текуланы Хауа.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

28.03.2024 - 10:01

НИЕТ ХАЗНАБЫЗНЫ АЙНЫТХАНЛА

Халкъыбызны ниет жетишимин кёргюзтген Къулийланы Къайсын атлы Малкъар театрны къуралыуу озгъан ёмюрню 1930-чу жылларында башланнганды. 1935 жылда А.

28.03.2024 - 09:03

ГИТЧЕ ЭМДА ОРТА БИЗНЕСНИ МАГЪАНАСЫ УЛЛУДУ

Къайсы къыралда неда аны ичинде субъектде экономиканы айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенле гитче эмда орта бизнес бла кюрешгенледиле эмда энчи предпринимательледиле.

28.03.2024 - 09:03

ИНВЕСТИЦИЯЛАГЪА – ЭНЧИ ЭС

Жангы предприятияла къурарча, производствону кенгертирча, инвестицияла этмей, башхача айтханда ишге ахча салмай боллукъ тюйюлдю.

27.03.2024 - 14:04

КЪАБАРТЫ-МАЛКЪАР РЕСПУБЛИКАНЫ БАШЧЫСЫ К.В.КОКОВНУ РОССЕЙ ФЕДЕРАЦИЯНЫ МИЛЛЕТ ГВАРДИЯСЫНЫ АСКЕРЛЕРИНИ КЮНЮ БЛА АЛГЪЫШЛАУУ

Росгвардияны Къабарты-Малкъар Республикада Управлениясыны хурметли аскерчилери, ишчилери эмда ветеранлары! Сизни Россей Федерацияны Миллет гвардиясыны аскерлерини кюню бла алгъышлайма!

27.03.2024 - 09:07

САКЪАТ САБИЙЛЕ ОКЪУУСУЗ КЪАЛМАЗЧА

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында республиканы билим бериу учреждениялада сакъат эм къыйын ауругъан сабийлени окъутуу не халда болгъаны тинтилгенди.