Иджыблагъэ Япэ каналымкIэ къагъэлъагъуэу щIадза «Зэрыкъэралу пщэфIапIэм уэрэд щыжыдоIэ» теленэтыныр Къэбэрдей-Балъкъэрым исхэм я деж зэуэ цIэрыIуэ щыхъуащ. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, абы япэ дыдэу уэрэд щыжызыIахэм ящыщщ ди республикэм икIа адыгэ щIалэхэр.
«Абрэджхэр» гупым нэтыныр щытрахым щIэсахэми экраным и мыдрей лъэныкъуэмкIэ щыIэу еплъахэми я гукъыдэжыр къызэрымыкIуэу къаIэтат. Макъамэ зэщIэжьыуэм щIэту жаIа «Лилия» уэрэдыр абыхэм утыку зэрыщагъэIуам, къызэрыдэфам хуэдэу, иджыри къэс зыми жиIэфакъым.
ГуфIэгъуэмрэ дэрэжэгъуэмрэ зи нэгум кърих адыгэ щIалихым пшынэ, бэрэбанэ, пхъэцIыч яIыгъыу уэрэдыр жаIэ, тIур къыщолъэтри, студием щIэсхэр я лъэгу щIагъаплъэ, уэрэдым и кIэухым, удз гъэгъахэр къэпщытакIуэ гупым хэт бзылъхугъитIым ират. Абыхэм Iэгуауэр хуаIэт, нэтыныр щекIуэкI студиер матхъэ, къэпщытакIуэ гупым (абы хэтщ Журавлев Анатолий, Крючковэ Светланэ, Милимеров Жан, Андоленкэ Каринэ, Семчев Александр сымэ) и къалэныр егъэзащIэри, ди щIалэхэр псоми зэхуэдэу ягу зэрыдыхьар къагъэлъагъуэ. АрщхьэкIэ, еплъхэм я IэIэтми мыхьэнэ иIэти, абы- хэм хуагъэувамкIэ, зэпеуэм и етIуанэ Iыхьэм пхыкIакъым ди гупыр.
Ауэ абдеж щиухакъым «Абрэджхэм» я хъыбарыр. АтIэ къэкIуэжа нэужь, къакIэлъыпсалъэри, иджыри зэ нэтыным ирагъэблэгъащ, иджыри зэ уэрэд жрагъэIэу, иджыри зэ IэIэт ирагъэкIуэкIыну. Хуабжьу ягу дыхьащ адыгэ щIалэхэм я джэгукIар къэпщытакIуэ гупым, абы къыхэкIыу етIуанэу ирагъэблэгъэжрэ уэрэд жрагъэIэжмэ, игъуэу къалъытащ.
Мы махуэхэм Япэ каналымкIэ деплъынщ зи гугъу тщIы хъыбарым иIа кIэухым. Ахэр къыкIэлъыкIуэ Iыхьэм кIуэнрэ-мыкIуэнрэ дызыхуэкIуэ тхьэмахуэм къэтщIэнущ.
Дауэ ахэр Останкинэм зэрынэсар? Хэт езыгъэблэгъар? Дэнэ щIалэхэр зыщыщыр? Дауэ къэунэхуа «Абрэдж» гупыр?
Iуэхум и пэр умыщIэу, и кIэр пщIэркъым, жаIэ. Дэ зыхуэдгъэзащ Лэскэн щIыналъэ администрацэм Щэнхабзэмрэ щIалэгъуалэ политикэмкIэ и къудамэм и унафэщI Насып Люсенэ.
- Япэ каналым проектыщIэ зэрыригъажьэмкIэ хъыбар къызагъэщIащ, - жеIэ Люсенэ. - КъБР-м ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм и лэжьакIуэ Чипчиковэ Мадинэ къэпсалъэри, нэтыным дыхэт зэрыхъунур къызжиIащ, занщIэуи ди лъэпкъ щэнхабзэ екIумрэ ди щIалэгъуалэм я зэчиймрэ апхуэдэ утыку ипхьэным мыхьэнэшхуэ зэриIэмкIэ акъылэгъу дызэдэхъуащ. А Iуэхум теухуауэ дызэпсэлъэн хуей редакторхэм зэрызапытщIэнухэр къызжиIащ Мадинэ.
Зэхьэзэхуэм и жыпхъэ псоми зыщызгъэгъуэза нэужь, занщIэу иужь сихьащ Iуэхум. Япэ сызэпсэлъари Хьэтуей къуажэм ЩэнхабзэмкIэ и унэм и художественнэ унафэщI Лъакъуэдыкъу Тимурщ. Абырэ сэрэ дытепсэлъыхьащ уэрэджыIакIуэ щIалэхэм ящыщу зэхуэтшэс хъунухэм, ди районыр, республикэр къэрал псом къезыгъэцIыхун гуп дахэ къызэгъэпэщын зэрыхуейм. Абыи гугъу дыдехьауэ схужыIэнукъым, сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, щIалэхэр республикэм ЩэнхабзэмкIэ и унэхэм щолажьэ. «Абрэдж-хэр» гупым хэхуащ Вындыжь Аскэр, Жылэ Тимур, Къуэкъуей Ислъам, ЛIыбэч Сэрэждин, Насып Астемыр, Лъакъуэдыгъу Тимур сымэ.
УэрэджыIакIуэхэм Япэ каналым едгъэхьын хуей видеор трахыхукIэ, сэ Москва къипсэлъыкI редакторхэм сепсалъэрт, зэрыхъунумкIэ дызэгурыIуэрт. Апхуэдэ зы махуэ гуэрым редакторыр къызоупщI: «Сыт фи ансамблым и цIэр?», - жеIэри. Мис абы дытепсэлъыхьатэкъым, гупыр зэдгъэпэща щхьэкIэ, цIэ фIэтщатэкъым. Сыздэщысым си щхьэм щызэблокI да-хэу, кIэщIу, гурыIуэгъуафIэу, гум иубыдэгъуафIэу, Кавказым епхауэ зы псалъэ…
Си щхьэм къизэрыхьар абрэдж псалъэращ, занщIэуи «Абрэджхэр!» - естащ жэуап сызэпсалъэм. ИужькIэ сегупсысыжащ бзаджащIэу щымытами хъунут къэзгупсыса псалъэм къикIыр жысIэри, ауэ абрэджхэм хуэдэу макъамэм и ду-нейр я зэхуэдитIу щрырет жытIэри, апхуэдэу къэдгъэнащ.
Унэм щытетха роликыр ягу ирихьащ къызэгъэпэщакIуэхэм икIи зэхьэзэхуэм хэтыну гупыж зыщIа 500-м щыщу 48-р къыхахащ. Абы дэ дыхэтт. ЕтIуанэ Iыхьэми дыпхыкIри, Москва драгъэблэгъащ.
Хуабжьу сахуэарэзыщ гупым хэтхэм. Егъэлеяуэ жэуаплыныгъэ яхэлъу зэкъуэуващ икIи си мурадыр къыздаIыгъащ. Нэхъыщхьэращи, къэпщытакIуэхэри студием щIэса псори къыдахьэхат абыхэм. КъищынэмыщIауэ, гримеркэм уэрэд къыщыIуакъэ, псори къызэхуэсырт едэIуэну, трахыну. Псоми фIыщIэ къысхуащIырт ди гуп дахэм щхьэкIэ, сэри Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIэр фIыкIэ, дахэкIэ дгъэIун мурад диIэу арати, абы срипагэрт.
Люсенэ зэхуишэса гуп дахэм етIуанэу ягъэзэщIа уэрэдым тхьэмахуэ къакIуэ деплъыфынущ Япэ каналымкIэ. ЕхъулIэныгъэ яIэну, зэхьэзэхуэм щытекIуэу саугъэт нэхъыщхьэр (сом мелуанищ) къахьыну дохъуэхъу.
НэщIэпыджэ Замирэ.
