Къабарты-Малкъарны Жарыкъландырыу эмда илму министерствосунда 2020-2021 окъуу жылда школчуланы Битеуроссей предмет олимпиадаларыны регион кесегинде жетишимле болдургъан сабийлени бла аланы анга хазырлагъан устазланы саугъалагъандыла. Къууанчлы жыйылыуда дагъыда ана тилледен бла адабиятдан республика урумунда алчыланы, аланы окъутханланы да алгъышлагъандыла.
Башхача айтханда уа, ала барысы да КъМР-ни Башчысыны премиясына тийишли болгъанладыла. Эсгерте кетейик, сагъынылгъан саугъаны бериу бла байламлы оноуну регионну таматасы былтыр этгенди эмда быллай халда алгъышлау республикада бу жол экинчи кере озгъанды.
Устазланы бла окъуучуланы алгъышларгъа уа КъМР-ни Парламентини Председателини орунбасары Жанатайланы Салим, къонакъбай ведомствону министри Анзор Езаов, «Россельхознадзор Къабарты-Малкъар референт араны» директору Хаути Сохроков, «Элбьрусоид» фондну башчысы Аналаны Марат, мектеплени келечилери, ата-анала да келгендиле.
Жыйылгъанланы алларында сёлеше, Анзор Клишбиевич бу байрамгъа кёлю кётюрюлюп келгенин айтханды. Къыралда билим бериу жаны бла проектлени жашауда бардыра, республикада бу бёлюм эсленирча айныгъанын белгилегенди.
Быллай магъаналы олимпиадалагъа къатышалгъан сабийлерибизни бла педагогларыбызны болгъанлары уа, жаланда ала окъугъан эмда окъутхан мектеплени угъай, саулай да регионну билим бериу бёлюмюню ишин ачыкълагъан ышан болгъанын чертгенди. Жангы бийикликле тежеп, мындан арысында да министерство онгланы игилендире барлыгъына ышандырып, устазлагъа къошхан юлюшлери ючюн ыспас этгенди.
Салим Алиевич а алгъыш сёзлери бла бирге эм алгъа ана тилледен окъутханлагъа энчирек ыспас этерге излегенди. Ким да педагог болуп къалалмазлыгъын да черте, ол ёсюп келген жаш тёлюню ёз тилине, аны бла бирге уа маданиятына, адет-тёрелерине тюшюндюрген бютюн къыйматлы болгъанын белгилегенди.
Хаути Хазритович, Марат Азретович да, алгъышлагъа къошула, окъуучуланы жашауларында быллай кюнле дагъыда кёп болурларын тежегендиле. Ала, бюгюнлюкде тенглерине юлгю болгъанча, артда къайда билим алсала, ишлеселе да, кеслерини жюрюген мектеплерини, устазларыны даражаларын тюшюрмезлерине ышаннганларын билдирип, жангы жетишимле, чыгъармачылыкъ учунуу, илхам да тежегендиле.
Белгилегенибизча, жыйылыуда ол кюн къыркъдан аслам сабий эмда аланы устазлары саугъаланнгандыла. Эсгерте кетейик, бу жол испан тилден быллай даражада бардырылгъан олимпиадагъа бизни республиканы келечиси биринчи кере къатышханды. Ол Нальчикни тёртюнчю номерли гимназиясыны окъуучусуду.
Школчуланы юслеринден айтхан заманда, ингилиз тилден айырмалы болгъан Нальчикни отуз ючюнчю школундан Мисирланы Элдарды. Андан сора да, Таукенланы Алима (орус тил), Къудайланы Тамерлан (орус литература) белгиленнгендиле.
«Кюн шахар» сабий чыгъармачылыкъ академияны хунерли сабийлеге лицейине жюрюген Тилланы Мариям а математикадан къатышханды олимпиадагъа. Ол сагъынылгъан билим бериу махкемеге Тырныауузну ючюнчю номерли лицейинден бу окъуу жылда кёчгенди.
Саугъаланнган устазланы арасында «Кюн шахарны» тарыхдан дерсле берген педагогу Асанланы Аслан да барды. Эсигизге салайыкъ, быллай даражалы олимпиадада бийик кёрюмдюле болдургъан окъуучула анга не предметден къатышсала да, артда школну таууса туруп, ЕГЭ-ден эркин боладыла. Башхача айтханда, аны (олимпиаданы) ахыр къырал урумунда хорлагъанла эмда призёрла профильли окъуу юйлеге сынаусуз алынадыла.
Олимпиада жыйырма тёрт предметден бардырылады. Озгъан жылда сабийле аслам халда берирге излегенлери уа – орус тил бла литература, математика, обществознание эмда ингилиз тил болгъандыла. Регион урумгъа къатышыр ючюн а, белгилисича, эм алгъа школну кесинде, ызы бла районда огъесе шахарда кезиулеринде бийик эсеплени алыргъа керек болады. Айхай да, республикалы даражада хорлагъанла уа билимлерин аны ахыр – саулай къыралда бардырылгъан кесегинде ачыкъларгъа онг табадыла.
Жарсыугъа, ана тилледен олимпиадалада регион урумдан тышына чыгъарча болмайды. Алай эсе да, республиканы Башчысы былтыр алагъа къатышып, биринчи жерлени алгъан сабийлеге эмда аланы хазырлагъан устазлагъа, огъарыда сагъыннганыбызча, премия берирге оноу этгенди.
Бу жол малкъар тилден аллай жетишимле кёргюзтген устазла экеулендиле. Ала Бызынгыны битеулю билим берген мектебинден Чочайланы Нажабат бла Нальчикни бир-бир предметлени терен халда окъутхан тогъузунчу номерли школундан Бёзюланы Саниятдыла. Ала хазырлагъан сабийле уа Текеланы Айза (Бызынгы, 11 кл.) бла Сабанчыланы Элеонорадыла (Нальчик, 10 кл.).
Саниятны юсюнден энчирек айтсакъ, ол Дагъыстанда ана тиллени окъутханланы араларында 2013 жылда бардырылгъан «Биз башхалабыз, алай эсе да, барыбыз да тенгбиз» деген эришиуге къатышып, анда ючюнчю жерге тийишли болгъанды.
Билим бериуде башламчылыкъла, тюрлю-тюрлю проектле, жашауда бардырыла, окъутуу эсленирча ишлене баргъаны да баямды. Бюгюнлюкде жаланда быллай угъай, бирси олимпиадалада, эришиуледе кеслерини ангылауларын, хунерлерин ачыкълагъан жаш тёлю уа, жаланда билим бериуню айнытып къоймай, жашауда бирси бёлюмлеге да юлгюлю юлюш къошарла деп ышанырчады.
Мокъаланы Зухура.
