«МИР»-М И ДУНЕЙР НЭХУЩ

Къэрал зыбжанэ къызэ­щIэ­зыубыдэ «Мир» телерадиоIуэ­ху­щIапIэр къызэрызэрагъэ­пэщрэ илъэс 30 зэрырикъур егъэлъапIэ жэпуэгъуэм и 9-м. Апхуэдиз илъэс лъандэрэ каналым и журналистхэр махуэ къэс къытхутопсэлъыхь СНГ-м хыхьэ къэ­ралхэм я гъащIэр зэрекIуэкIым. ХъыбарегъащIэ центрым и но­бэрей лэжьэкIэр къэтщIэн му­радкIэ МТРК-м и унафэщI Батыршин Радик зыхуэдгъэзащ.

- «Мир»-р илъэс 30 ирокъу. Сыт и щытыкIэ нобэ телерадиоIуэхущIапIэм?
 - Иужьрей зэманым Урысейм къыщыдэдаIуэхэм я бжыгъэр ­тхукIэ бэгъуащ. Къэзахъстаным - хыкIэ. Ди каналыр къыщиубыд СНГ-м хыхьэ къэрал псоми дигу хэзыгъахъуэ щытыкIэ щыдо­лъагъу: Беларусым етхуанэ увы­-пIэ щытIыгъщ, абы къыщагъэлъагъуэхэм я Iыхьэ 4.9-мрэ къытлъысу. Къэзахъстаным - еханэ (6.9), Къыргъызстаным - еянэ (3.1). Урысейм иужьрей илъэсищым телеканалым къызэщIиубыдэ нагъыщэр 1.7-м щынэсащ. 20-нэ увыпIэм итар 15-нэм къыдэIэ­беящ. «Мир»-м еплъхэм я бжыгъэм кIуэ пэтми хохъуэ. Урысейм а лъэныкъуэмкIэ 4-нэ увыпIэр щы­тIыгъщ. Нобэ къыдэплъхэр мел­уани 184-м щIегъу. СНГ-мрэ ­Куржымрэ нэхъыщхьэу щыла­- жьэ ­медиахолдингщ иджырей «Мир»-р. Абы хеубыдэ каналитI: «Мир», «Мир 24». «Мир» радиори, «Мир-Телепорт» хъыбарегъащIэ IуэхущIапIэри хохьэ.
Дэ дытопсэлъыхь Евразием ­мы­хьэнэ зиIэу щекIуэкIхэм. А ­лъэ­ныкъуэмкIэ дыкъапщтэмэ, дэ ­нэгъуэщI зыми имыгъэзащIэ къалэн догъэзащIэ, зыри зытемы­псэлъыхьым дытопсэлъыхь. Псалъэм папщIэ, Таджикистаным къы­щалъхуа сабийм щIыналъэм ис цIыхухэм я бжыгъэр мелуан зэрыригъэкъуам. Азербайджа­ным щыпсэухэр гъащIэ кIыхьу ­нэхъыбэрэ къыщIыщIэкIым. И ­гугъу дощI Вахш псыежэхым Рогун ГЭС зэрытращIыхьым. Ермэлы-куржы гъунапкъэм деж зэ­ныбжьэгъугъэм и лъэмыж къызэрыщызэIуахым. Беларусым шэдмэракIуэ (клюк­вэ) губгъуэ­шхуэхэр зэрыщагъэкIым.
- Фи илъэс 30-м фызэрыпе­-жьа къыхуеджэныгъэр гукъи­нэжщ: «Дунейр нэхущ». Сыт абыкIэ яжефIэну фызыхуейр ­телевизореплъхэм?
 - «Дунейр нэхущ» лъэпкъ куэду зэхэт ди лэжьакIуэ гупым я фIыгъэкIэ. Дэ къудамэ 11 диIэщ,  СНГ-мрэ Куржымрэ щызэбгры­дзахэу. Илъэс 30 хъуауэ «Мир»-м цIыхухэр щегъэгъуазэ щэнхабзэ, хабзэ, дауэдапщэ зэмылIэужьыгъуэхэм. Махуэ къэмынэу СНГ-м щекIуэкIым дытопсэлъыхь. Ди телевизореплъхэм фIыщIи пщIэи яхудощI. Псалъэм и хьэтыркIэ, мы гъэм хъыбарегъащIэ нэтынхэр абыхэм я лъэIукIэ къыдот псори тыншу щеплъыфыну сыхьэт 18-рэ дакъикъэ 30-м.
Уз зэрыцIалэр зэрекIуэкI илъэсищым и кIуэцIкIэ дэ цIыхухэм я фIэщ тщIащ я гъащIэм нэхърэ ­нэхъ лъапIэ зыри зэрыщымы­- Iэр. Къалэн зыщыдощIыж телевизореплъхэм медицинэ хъыбаркIэ дадэгуэшэну, ауэ дэтхэнэ зыри тыншу къагурыIуэн хуэдэу бзэ тыншкIэ гъэпсауэ. «Дунейр нэхущ» иджыпсту зэдгъэпэща ди логотипым, утыку дыкъызэ­рихьэ сурэтым и фIыгъэкIи. Абы ­къытощ каналыр къызэрацIыхуж фэ щхъуэкIэплъыкIэхэм къы­хэ­щIыкIа фо безым уафэм къех ткIуэпс къызэрыхэткIуэр. Ар цIы­хубэ зэ­къуэтыныгъэм, хъы­ба­ре­гъащIэ ­IэнатIэ псори зэ­ры­зэ­дэ­лажьэм я дамыгъэ хуэдэу аращ.
- Сыт хуэдэ щIыкIэкIэ игъэлъапIэрэ «Мир»-м и махуэшхуэр?
- А Iуэхури нэху зэрытщIыным иужь дитщ. 2022 гъэм цIыхухэр зэхэтшэну Iэмал къызэрыдитам и фIыгъэкIэ, дызыдэлажьэ щы­хьэрхэм я махуэшхуэхэм епхауэ дэри дауэдапщэ щхьэхуэхэр едгъэкIуэкIыжащ. Псалъэм папщIэ, Баку щыIэ ди къудамэм и лэ­жьакIуэхэр уэрамым къыдыхьэри «пахлава», «шекребур», «гогол» хуэдэ шхыныгъуэхэр ягуэшу дэтащ. Санкт-Петербург щагуэшар нэгъуэщI IэфIыкIэщ - «корюшкэ» жыхуаIэр. Мэзкуу щекIуэкIа «Са­бантуй»-м хъыбарыщIэхэр къэзыт ди журналист Камаевэ Гузель хьэлывэ щаригъэшхащ телеви­зореплъхэм. «Будь! Готовь!» нэ­ты­ныр езыгъэкIуэкI Журкин Александр, ар икIи лэгъупэжьщ, варенэкIэ заригъэтIыжащ. Алматы дэт ди къудамэм я тетIысхьэпIэ­-хэр «Мир»-м къыдекIуэкI фэ­хэмкIэ ялащ. Ди куэдщ апхуэдэ щапхъэхэр.
Сабийхэр хъумэным и дунейпсо махуэм ди каналым телеви­зор­еплъ цIыкIухэр къедгъэблэ­гъащ. Дэтхэнэ зыри хуит тщIащ дикто­- ру, корреспонденту, режис­сёру, къинэмыщIу зыкъызыщигъэхъу­жыну.
- «Мир» каналым зэрихьэ цIэм япэу уигу къигъэкIыр мыхьэнищщ: псапэ, дэIэпыкъуныгъэ, зыщIэгъэкъуэныгъэ.
- Ар пэжщ. «Мир»-р цIыхухэм яхузэIуха каналщ. Сыт щыгъуи псапащIэ Iуэхухэм дыхэтщ. Ма­хуэку къэс «псапэ махуэ» къызэ­Iудох - а махуэм дэIэпыкъуныгъэ хуэныкъуэ цIыхухэр утыку къыдошэ. Ди каналыр куэд щIауэ ядолажьэ псапащIэ IуэхукIэ пэрыт фондхэу «Живой», «Детские ­сердца», «Помоги спасти жизнь» хуэдэхэм. Куржым щыщ телеви­зореплъхэм я фIыгъэкIэ сом мел­уани 10-м нэс зэхуэтхьэсри, сымаджэхэм ятедгуэшауэ щытащ.
- «Мир 24» хъыбарегъащIэ нэ­тыныр урысыбзэкIэ интернетым щылажьэхэм ящыщу бжьыпэр зыIыгъи 100-м хеубыдэ. Сыт хуэ­дэ щIыкIэу зевгъэужьрэ бжы­гъэр зи тегъэщIапIэ фи проектхэм?
- 2021 гъэ лъандэрэ «Мир 24»-м ютубым щиIыгъ каналым «дыщэ кнопкэ» жыхуаIэм хуэдэ иIэщ, цIыху мелуани 155-рэ къызэреп­лъым къыхэкIыу. Иджыпсту а бжыгъэр тIукIэ бэгъуащ. Мыгъэрей мэлыжьыхьым ютубым «Мир»-м щеплъащ цIыху мелуа­-ни 155-рэ. Ди эфир занщIэм мазэм и кIуэцIкIэ зыпащIащ мел­уани 5,5-м. Нэтын 14-м дунейпсо мыхьэнэ ягъуэтащ. Газымрэ гъэ­сыныпхъэмрэ я уасэр урысей ­сомкIэ зэрызэIэпахынум теухуа, «Вместе» программэм къыщыдгъэлъэгъуа нэтынхэм мелуани 8-рэ мини 191-рэ еплъащ. Телевиденэр кIуэдыжауэ схужыIэнукъым, ауэ интернетыр нобэ зэрыкъару нэхъыщхьэр тщIэуэщ ды­зэрылажьэр. Арыншэу пщэдейрей махуэ щыIэкъым.

Епсэлъар КЪУДЕЙ Iэминэщ.

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

29.03.2024 - 08:57

ХЬЭЩIЭХЭМ ДЫКЪЫХАГЪАЩIЭ

Урысей Ипщэмрэ Кавказ Ищхъэрэмрэ регби 7-мкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным теухуа зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Налшык къалэм щекIуэкIащ.

29.03.2024 - 08:56

ГУАПЭУ ЯГУ КЪАГЪЭКIЫЖ

КъБР-м щIыхь зиIэ и журналист, Урысей Федерацэм, Къэбэрдей-Балъкъэрым щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ я лэжьакIуэ, жылагъуэ лэжьакIуэ, «Советская молодёжь» газетым и редактор нэхъыщхьэу щыта Къардэн Мухьэм

29.03.2024 - 08:56

ХАДЭХЭКI ФIЭIУГЪЭХЭМКIЭ ДЫПАШЭЩ

Пхъэщхьэмыщхьэмрэ хадэхэкIымрэ къыхащIыкI консерву Кавказ Ищхъэрэм къыщыщIагъэкIым и процент 90-р Къэбэрдей-Балъкъэрым къылъос.

28.03.2024 - 09:03

АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖЬАПIЭР

   ЩIыгум и ныбжьым ебгъапщэмэ, псэ зыIут дунейм еплъытмэ, цIыхум къикIуа гъуэгуанэр кIэщI дыдэщ, тхыдэм и щапхъэхэмкIэ ар мащIэщ.

28.03.2024 - 09:03

КАСПИЙСК ЩЫЗОХЬЭЗОХУЭ

Кавказ Ищхъэрэм и щIыналъэхэм алыдж-урым бэнэкIэмкIэ я спортсмен нэхъ лъэщхэр, илъэс 24-рэ зи ныбжьхэр, иджыблагъэ щызэхуэсащ Дагъыстэным и Каспийск къалэм.