I8-нэ лIэщIыгъуэм къежьауэ адыгэхэм макъамэ Iэмэпсымэу къагъэсэбэпхэм ящыщщ пшынэр. Макъамэри гъуагъуэри зы цIыхум къригъэкIыфу, утыку иту къафэм гушхуэныгъэ иритыфу, уэрэд дыжыпIэми зыкъыбдищIу щыт пшынэр цIыхухъуми цIыхубзми я зэхуэдэ Iэмэпсымэщ. Пэжщ, пшынэр зэрылъэлъу дыкъуакъуэхэм Iэпэхэр тепшэн папщIэ цIыхум хэлъын хуейщ зэчий, абы псэ къулей иIапхъэщ, гурыхуэу щытыпхъэщ. ЩыуагъэкIэ пшынауэ хъуа щыIэкъым. ЦIыхум мы IэщIагъэр гукIэ къыхех. ИщхьэкIэ зи гугъу щысщIа псэм хэлъ дахагъэр абы гуэгъу хуещIыжри - мис итIанэ гуэгуэным илъадэ псы цIыкIу ежэхым и макъыр пшынауэм къреш.
Бахъсэн районым хиубыдэ Къулъкъужын Ищхъэрэ къуажэм къыщалъхуа, къыщыхъуа Жыгун Эдуард щIалэгъуалэм ящыщу пшынауэ нэхъыфIу нобэкIэ республикэм диIэхэм хабжэ. Ебланэ классым щIэсу пшынауэ IэщIагъэм гу хуэзыщIа щIалэм и гугъапIэ нэхухэм ящыщт адыгэ пшынэм къигъэIу дахагъэр цIыхухэм яхуигъэпсыну, хьэгъуэлIыгъуэ, махуэшхуэхэм я утыку иту къафэ щеуэну. Зэман дэкIащ икIи Эдуард и гугъапIэр къехъулIащ. Ирехъу ар гуфIэгъуэ зэхыхьэ, радио, телевиденэ -Жыгуным и макъамэхэр дэнэкIи къыщоIу. «Уэлджырхэ я къафэ», «Къудей Зое и къафэ», «Зэхэшэ къафэ», «Дахэм и къафэ», «Къулъкъужын къафэ» -зэпыу ямыIэу зэхэтх макъамэщ мыхэр. Пшынауэ хъуну гуращэ зыщIа щIалэм къыхиха IэщIагъэр адэ-анэм занщIэу къыдаIыгъакъым. Ауэ Эдуард зыхуейр ищIэжырти, гугъапIэм хуэзышэ гъуэгум езыр-езыру теувэжащ. Къулъкъужын къуажэм Къып Мухьэмэд и цIэр зэрихьэу дэт, гъуазджэмкIэ сабий школым илъэситIкIэ щоджэ ар. А зэманым лэжьыгъэшхуэ пшынауэ щIалэщIэм къезыщIылIа цIыхубзщ егъэджакIуэ Вэрокъуэ Каринэ. Абы зэманрэ гугъуехьу Жыгуным тригъэкIуэдар псыхэкIуадэ хъуакъым: Эдуард щIэтIысхьащ Кавказ Ищхъэрэм ГъуазджэхэмкIэ и институтым. ЗэрыщIэтIысхьэуи щIалэм гу къылъатащ. Езанэ курсым щеджэ Эдуард зэфIэкI зэриIэр къалъытэри, ар Сочи къыщызэрагъэпэща «Псы къащхъуэ» («Лазурная вода») урысейпсо зэреуэм ягъэкIуащ, абы бжьыпэр къыщихьащ.
Мы зэманым Эдуард цIыхухэм фIыуэ ялъэгъуа пшынауэ Iэзэщ. Абы макъамэ зэхелъхьэ, усэ етх. Езым бгъэдэлъ IэщIагъэр игъэпщкIу зэпыту щымыт цIыхущ ар. Арагъэнущ пшынэ еуэну хуей цIыхухэм ар я егъэджакIуэу щIыщытри. Япэ къэсыр пшынауэ зэрымыхъуфынур къызыгурыIуэ щIалэм и зэмани зэфIэкIи ятрегъэкIуадэ и гъэсэнхэм. Гъэсэнхэми Жыгуным и жыIэ дэтхэнэри зыпащI щыIэкъым, макъамэ едзыгъуэхэри гукIэ зрагъащIэ, Iэпэхэм нэхъ щабэу макъ къызэрыщIахыным хущIокъу. ЗэфIэкIыу иIэм зэрыхигъэхъуэным хущIэкъу щIалэщIэр ядолажьэ Зеущэ Iэуес, Тхьэгъэлэдж Светланэ, Даур Иринэ, Хьэрэдурэ Динэ сымэ.
«Чэртбий Алим и къафэ» е «ЩIалэгъуэ джэгур» пшынэбзэ къабзэм кърезыгъэш щIалэм утыку иту укIэлъыплъыныр гухэхъуэщ. ГуфIэр зи нэгу иплъагъуэ, насып мыкIуэщIыр зиIэу къэзылъытэ щIалэм, ирехъу ар концерт тыпIэ е хьэгъуэлIыгъуэ утыку, дэтхэнэми гулъытэ яхуещIыф, зы цIыхупси щыIэкъым ар езым игъэIу макъамэкIэ зытемылъэщIыхь. ЦIыху гуапэ, хабзэ зыхэлъ, дэтхэнэми пщIэ яхуэзыщI Эдуард щапхъэщ.
Пшынэ дыкъуакъуэм макъыбэу зэрылъэлъу еуэн щIэзыдза Жыгуным и утыкур сыт щыгъуи цIыхубэщ. Пшынэр абы къигъэIуа къудей - дадэ жьакIэхум и пкъыр жан къохъу, лъакъуэхэм къару къахохьэри, утыкур ейщи, джэгум доуджэраджэ, уеблэмэ хэтIэ-хэсэ зыщIи къахокI. Нанэ Iумахуэми щысыныр и зэш мэхъу, гурыхь пшынэ макъыр къыщыIукIэ. И зэманыгъуэм абы и IитIым яхэлъа дахагъэр гум къыщоушыжри, къыу хужьым и къафэр егъэзащIэ. Сыту гухэхъуэгъуэ мыпхуэдэ зэманыр!
Апхуэдэ теплъэгъуэ телъыджэр дэзыгъэлъагъущ Жыгун Эдуард. Адрейхэм мы щIалэр къахэзыгъэщхьэхукI нэгъуэщI зы Iуэхугъуи щыIэщ. Зи узыншагъэкIэ сэкъат зыгъуэтахэм джэгузэхэшэкIэ щIалэр яхуоблагъэ. Нэгузыужьым къыдэкIуэу, абы сыт щыгъуи тыгъэ лъапIэхэр сымаджэхэм яхуещI.
НыбжькIэ щIалэ дыдэу, зэчий дахэ бгъэдэлъу, гулъытэ ищIыфу, цIыхуми сэбэп яхуэхъуфу Жыгун лъэпкъым къахэхъуа Эдуард узэрыгушхуэ хъунщ. Махуэ псом щIэлIа Iэпкълъэпкъыр къоушыж Эдуард и пшынэ еуэкIэр зэрызэхэпхыу. Макъамэ къэIур нэхъри нэхъ ин зэрыпщIын, абы нэхъыбэрэ уедэIуэныр гуращэ бощI.
Аращ-тIэ, хэти хущхъуэкIэ сымаджэр егъэхъуж, хэти псалъэм иIэ къарум лIыгъэ къыхелъхьэ. Жыгун Эдуард и пшынэ макъым гур егъэпсэху, псэр егъэтынш.
МАХУЭЛI Беслъэн. Москва къалэ.
