«Ангылатабыз. Къабарты-Малкъар» проектни чеклеринде КъМР-ни экономиканы айнытыу министрини орунбасары Ольга Белецкая республиканы Правительствосуну «ВКонтакте» майданында тюзюнлей эфирге къатышханды. Регионну жумушларына къарагъан араны келечиси аны бла бардыргъан ушакъны кезиуюнде ол социал-экономика бёлюм бла байламлы  кёп соруулагъа жууаплагъанды. 

- Ольга Викторовна, бюгюнлюкде санкцияла бла байламлы социал-экономика болумну юсюнден  билдирсегиз эди. 
- Къабарты-Малкъарда  ол  аман тюйюлдю, къоркъурча бир тюрлю сылтау  жокъду,  бёлюмде  ёсюм  эсленеди. Халны билип турур ючюн ведомство  федерал, республикалы, жер-жерли муниципал власть органла эм айнытыу институтла бла бирге  ишлер амал  къурагъанды, энчи план да жарашдыргъанды.   Аны чеклеринде жетмиш  тюрлю иш бардырылады, ол санда  предпринимательлеге болушлукъ тапдырыу, экономика болумну дайым тинтиу, импортну алышындырыу бла байламлы жангы байламлыкъла къурау эм  социал  жумушланы тамамлау. 
Энчи координациялы  штаб сагъынылгъан органла бла тийишли халда ишлерге болушады эм  контроль этеди.  Кюн сайын информация жыйылгъанлай турады эм тюрлениу болса,  анга терк окъуна мадар этиледи.  Энчи оператив штаб да ишлейди. Эки штабха да  Правительствону Председателини орунбасарлары башчылыкъ этедиле.  
Озгъан тёрт айны эсеплерине кёре, республиканы промышленность бёлюмю  16 700 миллиард сом багъасы продукция чыгъаргъанды. Бюгюнлюкде бёлюмню ишине чырмау салырча шарт жокъду. Эл мюлк жаны бла айтханда да, 8 200 миллиард сом багъасы продукция сатылгъанды. Ол былтырдан эсе  102 процентге кёпдю.  Бусагъатда  предприятияланы жангы бийик технологиялы оборудование бла жалчытырча мадар этиледи.  Ол санда    аз ставка бла лизинг амал бла  кесибизни оборудованиябызны алырча онг тапдырылады. 
Жерчиликде къармашханлагъа да сугъарыу  жаны бла  къыйматлы программала ишлейдиле.  Саулай алып айтханда, Шимал Кавказны регионларыны араларында  республика ючюнчю жерни алады. 
Къурулуш бёлюмде да болум былтырдан мажалды эм  110 процент ёсюм эсленеди.  Аны асламысы   жашау журтланы къурулушуна жетеди. Быйыл 104 минг квадрат метр чакълы бирде   юй салыннганды. Аланы 60 проценти эл жерледедиле. 
-Гитче бизнес, инвестиция  эм экспорт бёлюмле тийишли халда ишлерча не мадар этилгенди?
- Сагъынылгъан бёлюмле бла байламлы республикада оператив штаб ишлейди.  Анга Правительствону Председателини орунбасары Муаед Кунижев башчылыкъ этеди. Ол система халда ишчи кенгеш бардырады, анга  власть органланы, бизнесге болушлукъ тапдыргъан организацияланы, «КъМР-ни айнытыу корпорациясыны» эм  уллу предприятияланы келечилери къатышадыла. 
Инвестицияланы юсюнден айтханда,  бу жаны бла  иш тири барырча амал къуралгъанды. Федерал рейтингни эсеплерине кёре, жыл сайын  республика иги кёрюмдюле болдура барады.  Бюгюнлюкде регионда  200 миллиард сомгъа 27 уллу  инвестициялы проект ишлейди. Аланы кёбюсю  агропромышленный комплекс, туризм,  санатор-курорт  бла байламлыдыла.   Аны хайыры бла терк айныгъан  терек бахчалыкъла орнатылгъандыла,  тирликни сакъларча комплексле да сюелтилиннгендиле.  Урванда лак бла бояу этген завод да  ачылгъанды.  «Отбор» биригиуню башламчылыгъы бла урлукълагъа селекция бардыргъан ара эм Чирик  кёлледе туркомплекс  ишленнгенди.  
Башха инвестициялы проектлени да «КъМР-ни айнытыу корпорациясы» «Кавказ. РФ»  федерал институт бла байламлыкъда  бардырыргъа болушады.   
- Къабарты-Малкъарда миллет проектлени бардырыргъа  санкцияла чырмау салгъанмыдыла? 
- Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъар 11 миллет проектге кирген 45 регион проектни бардырады. Ала алгъадан  белгиленнген план бла сылтаусуз  толтуруладыла. Ол санда  бизни ведомство да «Урунууну производствосун кючлеу», «Гитче эм орта предпринимательство эм кеслери бир тюрлю иш башларгъа сюйгенлеге болушлукъ тапдырыу», «Халкъла аралы кооперация эм экспорт», «Оноу этиуде цифровизация» дегенча бир къауум миллет проектге къатышады.   
-Предпринимательлеге берилген  льготалы ёнкючлени юсюнден айтсагъыз эди. 
 -  Бусагъатда къыйын экономика болумну кезиуюнде «Гитче эм орта предпринимательстволукъ жаны бла корпорация»  проектлерин бардырыргъа  льготалы амал бла кредитле  береди.  Аны бла байламлы бир къауум къыйматлы проект ишлейди. Ала производствону айнытыу эм инвестиция этиу бла байламлыдыла. Анга кёре, гитче  предпринимательствону  келечилерине жылгъа - 15 процент ставка бла тёлерча ёнкюч бериледи. Орта предпринимательлеге уа аны ёлчеми 13,5 процентге жетеди.  Бир къауум адамны  кеслери излеген тенгли бир ахча алыргъа залоглары жетмесе, «МСП-ну айнытыу корпорацияны» болушлугъу бла «Зонтичный» поручительствону хайырланыргъа жарайды. 
- Жаш предпринимательлеге къаллай болушлукъ этиледи? 
- Биз не заманда да жаш предпринимательлеге болушургъа хазырбыз, ол стратегиялы планыбызды дерге окъуна боллукъду. Кеслери бир тюрлю иш башларгъа сюйгенлени, эм биринчиден,  «КъМР-де Гитче эм орта предпринимательлеге болушлукъ тапдыргъан арагъа» чакъырабыз. Мында алагъа бизнесни, законланы, налогланы юсюнден толуракъ  билдиредиле, регистрацияны ётерге, биринчи атлам этерге болушадыла. 
Быйыл жаш предпринимательлеге болушур муратда  РФ-ни Экономиканы айнытыу министерствосу бардыргъан  башха программагъа да къатышырыкъбыз. Аны чеклеринде жаш бизнесмен  проектини багъасына  кёре 500 минг сомгъа дери болушлукъ табаргъа боллукъду. 
- Келир заманда республиканы экономика бёлюмюн айнытырча къаллай проектле бардырыллыкъларыны юсюнден айтсагъыз эди? 
- Эм биринчиден, импортну алышындырыу бла байламлы проектни тамамларгъа эм инвестициялы проектлени толтурургъа итинебиз.  Стратегия жаны бла регионнга эм магъаналы проектлени юслеринден айтханда уа, жууукъ заманда «Элбрус» тау-лыжа курортну, Тырныауузда комбинатны жангыртыргъа, «Мэй», «Восточный» микрорайонланы, IT-паркны эм «Парник» теплица комплексни къурулушларын тындырыргъа белгиленеди.  

Курданланы Сулейман хазырлагъанды.