ХьэцIыкIу Башир и зэфIэкI

Ди республикэми гъунэгъу щIыналъэхэми къыщацIыху уэрэджыIакIуэ щIалэщ ХьэцIыкIу Башир. Абы ­игъэзащIэ уэрэдхэм езыр виолончель макъамэ Iэмэ­псымэмкIэ зэрыдежьур, бэрэбаным и макъыр щIэ­щыгъуэу зэрыщIигъэувэжыр телъыджэщ. Езы Башир зэрыжиIэмкIэ, виолончелыр абы къегъэсэбэп шы­кIэ­пшынэм ипIэкIэ икIи ежьу папщIэу (хорым и къалэныр егъэзащIэ). Макъамэ гъуазджэм а и лIэужьыгъуэ гъэщIэгъуэныр иджыблагъэ дэ щызэхэтхащ Налшык дэт Лъэпкъ музейм, Башир и щхьэгъусэ Миланэ и гъэлъэгъуэныгъэр къыщызэIуаха махуэм. 

Башир абы щита концерт цIыкIур (ар иджы япэу и за­къуэу утыку къихьэу аращ) игъэзащIэхэм я Iыхьэ мащIэщ. XIX - XX лIэщIыгъуэхэм яусахэу «Кхъужьеижьым и тхьэу­сыхэ», «ПащIэ Бэчмырзэ и тхьэусыхэ», «Мэлыхъуэ щIалэм и гъыбзэ», «Дзыгъур КIаш», пщылIым и «Сэрмахуэ» гъы­бзэр, «Дотэху и уэрэд», «Нартыгу и тхьэусыхэ» уэрэдыжьхэр абы къызэхуэсахэм захригъэхащ. «Псори къыщежьар виолончель и гъусэу жаIэ уэрэдыжьхэр архивым хэлъу срихьэлIа нэужьщ, - жеIэ Башир. - Зэман дэкIри, Къэбэрдей-Балъкъэрым Хьэлил Болэт къригъэблэгъащ франджы музыкантхэр, абыхэми лъэпкъ макъамэм щIыгъуу къагъэсэбэпырт виолончелыр. Бэрэбаныр гуэгъу яхуэсщIыну тегушхуар сэращ икIи сыкъэпцIакъым. Дэгъуэу а макъыр щIозагъэ». 
Ди нэгу щIэкIам хэта «тепщэч», «чей» макъамэ Iэмэ­псымэхэми узыIэпашэ. «А псор зыдэбгъэIэпыкъуну гугъукъэ?» - жытIэу Башир дыщеупщIкIэ, къыпогуфIыкIри къыджеIэ: «Ударнэ макъамэ Iэмэпсымэхэм сеуэфырти, абы зыгуэр щIызгъуныр къызэхьэлъэкIауэ схужыIэнукъым. ЛъакъуэкIэ дэIэпыкъунри хьэлъэкъым, лъапэхэр тедгъэуэныр ма­къамэрылажьэхэм ди хьэлу зэрыщытыр Iуэхум къыхэп­лъытэмэ. Iэпэ зытелъ макъамэ Iэмэпсымэхэр бзэпс зыте­дзахэм нэхърэ нэхъ зэрыспэгъунэгъум, виолончелыр абыхэм къазэрыщхьэщыкIым къыхэкIыущ зэкIэ гугъу сы­щIехьыр. Ауэ дауэ хъуми, икъукIэ сигу ирохь».
ХьэцIыкIу Башир зэрысабий лъандэрэ макъамэ Iэмэ­псымэ зэмылIэужьыгъуэхэм дахьэх. Псалъэм папщIэ, абы къыщIидзащ пшынэрэ доулрэ еуэнкIэ. Башир «Хьэгъэ­джэгу» гупым хэтащ, иужькIэ «Джэрпэджэж» гупым уэрэд щыжиIащ. Камерэ электрон макъамэхэр щызэ­щIэ­жьыуэ, «Бзу» зыфIаща лэжьыгъэхэр зэдагъэхьэзырауэ ­щытащ Баширрэ Мэршэнкъул Астемыррэ. Псалъэм къыдэкIуэу жытIэнщи, а проектым и теплъэр зыщIар ХьэцIыкIу Миланэт. 
ПащIэ Бэчмырзэ и уэрэд-гъыбзэхэр щызэхуэхьэсауэ ­Башир альбом егъэхьэзыр. Илъэс хъуауэ зэлэжьыр и кIэм ноблагъэ, дыщыгугъ хъунущ ар куэд мыщIэу тлъагъуну, зэхэтхыну. «Зауэ хэмыкIыу псэуа адыгэхэм къащIэна уэрэдыжьхэм я нэхъыбэр гъыбзэщ, тхьэусыхэщ. Пэжщ, щыIэщ я гъащIэ гугъур псынщIэ иращIу яуса гушыIэ, хьэ­гъуэлIыгъуэ, ефэ-ешхэм щыжаIэ уэрэд зэмылIэужьы­гъуэхэри. Абыхэм зэкIэ яужь сихьакъым», - жеIэ Башир. 

ИСТЭПАН Залинэ. 

Сурэтыр  Къарей Элинэ  трихащ. 

Поделиться:

ЧИТАТЬ ТАКЖЕ:

23.04.2024 - 09:03

ЕКIУУ ЗЫКЪЫЩАГЪЭЛЪАГЪУЭ

Орёл къалэм иджыблагъэ щекIуэкIащ Урысейм каратэмкIэ пашэныгъэр къыщыхьыным хуэунэтIа зэхьэзэхуэ.

23.04.2024 - 09:03

КЪЭЗАН КАРАТЭМКIЭ КЪЫЩЫХОЖАНЫКI

Къэзан къалэм и «АкБарс» спорт комплексым иджыблагъэ щекIуэкIащ «Кубок АкБарс»-р каратэмкIэ къэхьыным хуэунэтIа дунейпсо зэхьэзэхуэ.

23.04.2024 - 08:21

ДОТТУЕВ АХЪМЭТ ЯГУ КЪАГЪЭКIЫЖ

Боксер цIэрыIуэу щыта, дунейпсо зэхьэзэхуэхэм пашэныгъэр къыщызыхьа Доттуев Ахъмэт и фэеплъ урысейпсо зэхьэзэхуэ иджыблагъэ Тырныауз къалэм щекIуэкIащ.

22.04.2024 - 16:54

ЗЭХУЭСЫШХУЭМ ЗЫХУАГЪЭХЬЭЗЫР

Экономикэ

22.04.2024 - 09:38

Адэжь щIыналъэм щохьэщIэ

Тыркум щылажьэ Кавказ Хасэхэм я федерацэм и уна­фэщIымрэ абы хэтхэмрэ мы махуэхэм Урысей Федерацэм адыгэхэр зэрыс и хэгъэгухэм щохьэщIэ, Адыгэ Хасэхэм цIыхухэм щахуозэ, республикэ унафэщIхэм йопсал