КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ Парламентым и зэIущIэ иригъэкIуэкIащ. Май щIыналъэр щапхъэу къигъэлъагъуэри, лъэпкъ проектхэр гъэзэщIа зэрыхъум теухуауэ къэпсэлъащ щIыналъэ администрацэм и унафэщI Саенкэ Татьянэ.
Абы къызэрыхигъэщамкIэ, щIыналъэр федеральнэ, къэрал программэ щхьэхуэхэм хохьэф, районым мылъку зэриIэм и фIыгъэкIэ. ЗэрытщIэщи, федеральнэ, щIыналъэ субсидие къуатынукъым уи Iыхьэ хыумылъхьэфынумэ. Илъэсищым къриубыдэу щIыналъэ администрацэм хузэфIэкIащ а Iуэхухэм пэлъэщын бюджет зэригъэпэщыну.
Саенкэ жиIащ илъэс 30 лъандэрэ щымыIауэ, щIыналъэм псэукIэр щегъэфIэкIуэным хуэунэтIа IуэхущIапIэхэр зэрыщаухуар. «Демографие» лъэпкъ проектым хыхьэри, Май къалэм сабий 80 щаIыгъыфын сад, илъэсищ ныбжьым нэмысауэ 40 здагъэкIуэну яслъэ, къалэн куэд зыгъэзащIэ спорт IуэхущIапIэу щы, сыткIи зэпэщ футбол губгъуэ щаухуащ. Ново-Ивановскэм еджакIуэ 440-рэ зэкIуэлIэну школ дащIыхьащ, Май къалэм дэт школ №10-р, Котляревскэ щыIэ макъамэ школыр къагъэщIэрэщIэжащ «Егъэджэныгъэ» лъэпкъ проектым тету. ШколиплIым къыщызэрагъэпэщащ «Точка роста» егъэджэныгъэ центрхэр.
«Щэнхабзэ» лъэпкъ проектыр сэбэп хъуащ щэнхабзэмкIэ унитху зыхуей псомкIи къызэрагъэпэщынымкIэ, библиотекэхэм щахъумэ тхылъхэр гъэбэгъуэнымкIэ, гъуазджэмкIэ сабий школым макъамэ Iэмэпсымэхэр щIэгъэувэнымкIэ.
Узыншагъэр хъумэным теухуауэ къайхъулIахэм ящыщщ сабий сымаджэщыр зыхуей зэрыхуагъэзар.
ЩIыналъэр хэтащ «ПсэупIэмрэ къалэхэр зэIузэпэщ щIынымрэ» лъэпкъ проектми. Апхуэдэу, кхъахэ хъуа унэхэм къыщIагъэIэпхъукIащ унагъуэ 91-рэ. Абыхэм ящыщу унагъуэ 46-м Октябрьскэ, Май къалэхэм дащIыхьа унэ зэтетхэм фэтэрхэр къащылъысащ. Октябрьскэ, Май, Котляревскэ, Александровскэ зыхуей щыхуагъэзащ цIыхубэр щызэхуэс щIыпIэу 9-рэ къат куэду зэтет унэхэм я пщIантIэу 34-рэ.
ЩIыналъэр жыджэру хэтщ «Экологие» лъэпкъ проектым хиубыдэ «Къэрал къабзэлъабзэ» федеральнэ Iуэхум. Абы и сэбэпкIи Май къалэм щагъэсеижащ кIэрыхубжьэрыху идзыпIэу гектар 13,6-рэ.
«Шынагъуэншэ, зыхуей хуэзэ автомобиль гъуэгухэр» щIыналъэ проектым хыхьэу щрагъэфIэкIуащ районым и автомобиль гъуэгуу километри 7-рэ республикэ гъуэгуу километр 27-рэ.
Мэкъумэш зыщIэ IуэхущIапIищым щIым псы зэрыщIагъэлъадэ машинэхэр яIэрыхьащ. Ар яхурикъунущ щIы гектар 1425-м псы щIагъэлъэдэну.
- 2018 - 2021 гъэхэм къриубыдэу дызыхэта федеральнэ проектхэмрэ къэрал программэхэмрэ Май щIыналъэм и мылъкур сом мелардкIэ ягъэбэгъуащ. Ар къыхэкIащ федеральнэ, республикэ бюджетхэм, - жиIащ Саенкэ Татьянэ.
2022 гъэм я мурадхэм щытепсэлъыхьым, щIыналъэ администрацэм и унафэщIыр Iуэху зыбжанэм къытеувыIащ: Лениным и цIэр зезыхьэ уэрамыр зыхуей хуагъэзэнущ, сымаджэщ IухьэпIэхэм хуащIынущ автомобиль гъэувыпIэхэр, уэрамхэр ягъэнэхунущ, Май къалэм и уэрамиплI, Ново-Ивановскэм и автомобиль гъуэгуу километри 7,3-рэ ягъэтэмэмынущ, къагъэщIэрэщIэжынущ Александровскэ дэт ЩэнхабзэмкIэ и унэр.
Май къалэм ныбжьыщIэ 250-рэ зэкIуэлIэну курыт еджапIэ, Александровскэ сабий 200 зыщIэхуэну пэщIэдзэ школ щаухуэнущ. Урысей Федерацэм «Егъэджэныгъэм зегъэужьын» и къэрал программэм хэту, 2022 - 2023 гъэхэм зыхуей хуагъэзэнущ Майскэ дэт школищ, Александровскэ и школ №9-р.
Саенкэ Татьянэ къытеувыIащ я къару зэкIэ зыпэмылъэщ Iуэхугъуэ зыбжанэми. Апхуэдэщ къуажэхэм зэрегуакIуэу пхъэнкIий идзыпIэхэр зэрыщащIар.
- Пэжщ, «Экологие» лъэпкъ проектым Iэмал къыдитри, кIэрыхубжьэрыху идзыпIэ ящIа щIыпIэ зыбжанэ дгъэкъэ-бзащ. Ауэ «ЩIыуэпсыр хъумэнымкIэ» Урысейм и программэм къалэхэращ къызэщIиубыдар. А Iуэху зэIумыбзыр лъэныкъуэ зэредгъэзын къызыхэтхын диIэкъым. ЗэрытщIэщи, абы мымащIэу мылъку текIуэдэнущ. Май щIыналъэ къудейм апхуэдэ щIыпIищ щыдгъэкъэбзэжыным сом мелуан 20-м щIигъу ихьынущ, - къыхигъэщащ абы.
Татьянэ жиIащ Май щIыналъэр къызэрыунэхурэ 2022 гъэм илъэс 85-рэ зэрырикъунур, дыгъэгъазэм ар щагъэлъапIэкIэ, нэгузыужь IуэхухэмкIэ зэфIэмыкIыу, щыIэкIэ-псэукIэкIи ефIэкIуауэ IущIэныр зэраплъапIэр.
ЗэIущIэм щытепсэлъыхьащ Май щIыналъэм щыпсэухэм депутатхэр зыхэта зэIущIэхэм къыщаIэта Iуэхугъуэхэм: лэжьапIэншагъэм, транспорт Iуэхутхьэбзэхэм, жьы хъуа унэхэм щыпсэухэм я гукъеуэхэм. Саенкэ жиIащ Октябрьскэ, Май къалэхэм щыпсэу унагъуэ 70 кхъахэ хъуа унэхэм къыщIэгъэIэпхъукIын зэрыхуейм. Абыхэм я дэфтэрхэр «ДОМ. РФ» къэрал хъыбарегъащIэ системэм храгъэтхащ, къыкIэлъыкIуэ программэм тету ягъэIэпхъуэфын хуэдэу.
ЛэжьапIэншэхэм ятеухуауэ къыхигъэщащ абыхэм я бжыгъэр проценти 5,1-рэ зэрыхъур.
КъБР-м и Парламентым законодательствэмрэ щIыпIэ унафэр зезыхьэ IуэхущIапIэхэмкIэ и комитетым и унафэщI Мэлбахъуэ Борис жииIащ лъэпкъ проектхэм мыхьэнэшхуэ зэраIэр. Абы теухуа упщIэхэр куэдрэ къаIэт, къалэн куэдым хэкIыпIэ зэрахуэхъум къыхэкIыу.
Депутатхэр арэзы зэдэхъуащ Парламентым и къыкIэлъыкIуэ зэIущIэр накъыгъэм и 26-м ирагъэкIуэкIыну.
КъБР-м и Парламентым
и пресс-IуэхущIапIэ.